Μία από τις σημαντικότερες περιόδους στην ζωή μιας γυναίκας είναι αυτή της εγκυμοσύνης. Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την σωματική και πνευματική ανάπτυξη του εμβρύου, συνεπώς η διατροφή της εγκύου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να πληροφορήσουμε για τις διατροφικές ανάγκες που έχουν οι έγκυες γυναίκες σε διάφορα στάδια της εγκυμοσύνης:
Συνήθως δεν έχουν ακόμα καταφέρει να κάθονται μόνα τους. Ωστόσο, μωρά ηλικίας έξι μηνών στρεσάρονται όταν δεν λαμβάνουν την προσοχή που αισθάνονται ότι δικαιούνται.
Τα επίπεδα της κορτιζόλης, κύριας ορμόνης του στρες, ανεβαίνουν κατακόρυφα όταν η μητέρα τους τα αγνοεί. Ακόμα και μία ημέρα αργότερα αγχώνονται μήπως το ίδιο τους συμβεί ξανά.
Μία επιστημονική έρευνα από τον Καναδά ανακάλυψε ότι ένα βρέφος που στερείται της αγάπης της μητέρας του έστω και για δύο μόνο λεπτά αγχώνεται και φοβάται ότι η μητέρα του θα το αγνοήσει πάλι την επόμενη μέρα.
Τρώτε όπως όλος ο κόσμος. Επιλέγετε συνήθως υγιεινές τροφές, προσέχετε τα λιπαρά, δεν καταναλώνετε πολλά γλυκά. Υπάρχουν όμως και μέρες που κάνετε υπερβολές, που πέφτετε πάνω σε όλα τα τηγανητά πιάτα μιας ταβέρνας, που πίνετε αλκοόλ και κάνετε και από κανένα τσιγάρο. Κάποιος σας λέει ότι, για να κερδίσετε ένα ταξίδι για έξι μήνες σε άγνωστο προορισμό, θα πρέπει να συμφωνήσετε σε ένα αυστηρό διαιτολόγιο: να κόψετε τα καυτερά, τα μπαχαρικά, τα όσπρια, το λάχανο και το κουνουπίδι, τα γαλακτοκομικά, να τρώτε συνεχώς κρέας και σούπες, να πίνετε μόνο νερό σε μεγάλες ποσότητες και για έξι μήνες να μην πιείτε ποτέ καφέ ή αλκοόλ. Τι κάνετε; Το πιο πιθανό είναι ότι επιλέγετε να μείνετε σπίτι σας, να απολαύσετε το συνηθισμένο σας διαιτολόγιο, να κάνετε μικρά ταξιδάκια κάπου κοντά χωρίς επιβαλλόμενες απαιτήσεις και να αφήσετε τα ιδιαίτερα και περίεργα ταξίδια προς το άγνωστο για μια άλλη ζωή.
Πώς να κόψω το συμπλήρωμα και να θηλάσω αποκλειστικά;
Λάβατε λανθασμένες οδηγίες από το μαιευτήριο και δίνετε συμπλήρωμα ξένου γάλακτος στο μωρό σας χωρίς να υπάρχει πραγματική ιατρική ένδειξη; Νιώθετε παγιδευμένες στη μεικτή διατροφή – θηλασμό με συμπλήρωμα – που σας επιβλήθηκε αυθαίρετα από εχθρικούς ως προς το θηλασμό επαγγελματίες υγείας; Ενημερωθήκατε καθυστερημένα για τα ευεργετικά αποτελέσματα του αποκλειστικού θηλασμού για εσάς και το παιδί σας; Έχετε μπλέξει σε ένα κυκεώνα ταϊσμάτων που περιλαμβάνουν άμεσο θηλασμό, αποστειρώσεις, προετοιμασία μπουκαλιών και αντλήσεις με θήλαστρο; Το ένστικτό σας σάς λέει ότι δε μπορεί μια τόσο φυσική διαδικασία, όπως η διατροφή του μωρού σας, να είναι τόσο πολύπλοκη; Ζηλεύετε τη φίλη σας που θηλάζει για δύο λεπτά το δυο μηνών μικρό της, το παίρνει παντού μαζί της χωρίς ίχνος έξτρα εξοπλισμού και δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ αποστειρωτή; Μην πτοείστε από τα εμπόδια που ορθώθηκαν άδικα στο θηλασμό του παιδιού σας. Μπορείτε να κάνετε επαναγαλακτισμό.
Ο θάλαμος νεογέννητων συνιστά μια αναχρονιστική φυλακή, ένα απαίσιο μέρος που θα έπρεπε να μην υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Ένα δωμάτιο για στοίβαγμα ευαίσθητων ανθρώπινων ψυχών.
Ένα από τα πιο λυπηρά, καταθλιπτικά, απάνθρωπα μέρη του κόσμου είναι η φυλακή για νεογέννητα σε μεσαιωνικά μαιευτήρια. Ένας θάλαμος γεμάτος μωρά στοιβαγμένα στα κρεβατάκια τους το ένα δίπλα στο άλλο σαν από αόρατο αυτιστικό χέρι, απόλυτα μόνα, ξεκομμένα ξαφνικά από το άλλο τους μισό – τη μαμά τους. Να κλαίνε ομαδικά από άγχος και απόγνωση, να πιπιλίζουν με το ζόρι μπιμπερό που έχουν τους έχει στερεωθεί καταναγκαστικά στο στόμα τους, να κοιμούνται αποξενωμένα από τον κόσμο και παραιτημένα.
Ας φανταστούμε ένα φυσιολογικό νεογέννητο που μόλις βγήκε από την κοιλιά της μάνας του και την αποχωρίζεται μεταξύ άλλων για να ζυγιστεί, να πλυθεί κάτω από τη βρύση και να ντυθεί. Η επιστήμη πλέον γνωρίζει τι συμβαίνει στη νέα αυτή ύπαρξη κατά τις κρίσιμες πρώτες της στιγμές.
Το τριών μηνών μωρό σας εμφάνισε βρογχιολίτιδα και χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο για χορήγηση οξυγόνου και παρακολούθηση. Έχει απολαύσει έως τώρα αποκλειστικό μητρικό θηλασμό. Πως θα μεριμνήσουν στην Παιδιατρική κλινική του νοσοκομείου σας ώστε το παιδί σας να μην αποθηλάσει πρόωρα κατά τη νοσηλεία του;
Ο ψυχικός κόσμος του μικρού παιδιού δεν είναι τόσο απλός, όσο παλιά νομίζαμε. Αντίθετα, ακόμα και το νεογέννητο έχει μια πολύπλοκη ψυχική δομή.
Στην αρχή βρίσκεται η τρομακτική εμπειρία της γέννας. Το τραύμα της γέννας ως ένα βαθμό μας διαμορφώνει ως προς τον τρόπο αντίδρασής μας σε «εχθρικό» περιβάλλον. Λειτουργεί ως αρχέτυπο, μη συνειδητό για τους περισσότερους, όμως βασικό για όλες τις μελλοντικές μας εμπειρίες άγχους. Το τραύμα της γέννας είναι τόσο πιο οδυνηρό, όσο πιο «αφύσικη», «βεβιασμένη» ήταν αυτή. Υπάρχει ιδιαίτερα σε εκείνα τα μωρά που δεν βγήκαν στον κόσμο στην ώρα τους, όταν «ήθελαν», αλλά καθυστερημένα ή εσπευσμένα και με εξωτερική παρεμβολή, δηλαδή συχνά με αναίτια ιατρικοποίηση του τοκετού.
Όλοι μας γνωρίζουμε πλέον τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος σε παιδιά και ενήλικες. Παρόλα αυτά, πρόσφατη ανασκόπηση μελετών για την συχνότητα του καπνίσματος στην Ελλάδα έδειξε ότι κατέχουμε μία από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη, με ποσοστά ανδρών καπνιστών σε μεγάλα αστικά κέντρα στο 51% και γυναικών στο 39% (1). Τι συμβαίνει λοιπόν με ένα σημαντικό ποσοστό καπνιστριών γυναικών που φέρνουν ένα μωρό στον κόσμο; Μπορούν να θηλάσουν ή κάτι τέτοιο απαγορεύεται;
Η ωκυτοκίνη είναι μια από τις δύο σημαντικότερες ορμόνες της γαλουχίας – η δεύτερη είναι η προλακτίνη. Ο ρόλος και οι επιδράσεις της ωκυτοκίνης μελετούνται τα τελευταία χρόνια εντατικά από επιστήμονες σε όλον τον κόσμο. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό τομέα έρευνας που μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις για την καλούμενη και «ορμόνη της αγάπης».
Η ωκυτοκίνη παράγεται στον εγκέφαλο ως απάντηση στην επαφή του παιδιού με τη θηλή της μητέρας και γενικότερα με την περιοχή του στήθους. Οι δράσεις της είναι οι εξής:
