Πως η οικονομική κρίση «παραλύει» τον καθημερινό άνθρωπο, «δημιουργώντας» επιδείνωση της ψυχικής διάθεσης;

Ο κάθε άνθρωπος, λειτουργεί ως ένας καθημερινός «αναλυτής» που ερμηνεύει λίγο ή πολύ, το εξωτερικό του περιβάλλον, αλλά και την συμπεριφορά του εαυτού του και των άλλων. Συνήθως η διαδικασία αυτή γίνεται ταχύτατα και «αυτοματοποιημένα», χωρίς να το συνειδητοποιεί και η ερμηνεία του είναι «υποκειμενική», επηρεασμένη από εμπειρίες και «σκέψεις-συμπεράσματα» πάνω στις εμπειρίες, που έχουν αποθηκευτεί στην μνήμη μας κ.α..

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό «νοητικό σχήμα» από τον εγκέφαλο, μέσα από δύο παράγοντες. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς για τον εαυτό μας, μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, και από αυτό που αντιλαμβανόμαστε από μικρή ηλικία, ότι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς (γονείς, οικογένεια). Όσο έξυπνο δηλαδή και αν είναι ένα παιδί, αν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που το αποκαλούν «μέτριο», το μυαλό του δεν θα μπορέσει λόγω του περιβάλλοντος να αναπτύξει τις ικανότητές του. Το ίδιο, μπορούμε να πούμε, ότι ισχύει για τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας. Ένας άνθρωπος μπορεί να μάθει να αντιδρά «δυναμικά» απέναντι στα εξωτερικά γεγονότα, και άλλος να τα δέχεται με θλίψη ή παθητικά, θεωρώντας λανθασμένα τον εαυτό του «αδύναμο». Επειδή όμως πρόκειται για μάθηση, το άγχος η θλίψη ως συναισθηματικές αντιδράσεις, μπορούν να απομαθευτούν σε οποιαδήποτε ηλικία.Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι όλοι οι άνθρωποι μαθαίνουμε συνεχώς και γινόμαστε σε όλη μας την ζωή «ψυχικά δυνατοί», δεν γεννιόμαστε με κάποιο «χάρισμα» ψυχικής δύναμης, το οποίο άλλοι έχουν και άλλοι όχι.

Ο καθημερινός άνθρωπος χρησιμοποιεί «υποκατάστατα» για να βελτιώσει την ψυχική του διάθεση και αυτοεικόνα; Πολύ συχνά  ρωτούν γραπτά άνθρωποι πως μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα άγχος ή μία θλίψη μόνοι τους. Επίσης όμως πολλοί άνθρωποι θεωρούν την συναισθηματική τους κατάσταση ή το άγχος πχ, ως σύμπτωμα (πχ σαν μία γρίπη) που «πρέπει» να αντιμετωπίσει μόνο του (διότι αλλιώς δεν νιώθει «δυνατό»), και όχι ως αποτέλεσμα («ειδοποίηση» του μυαλού μας) κάποιων μη συνειδητών αιτιών που τους επηρεάζουν και που είναι σημαντικό να διερευνηθούν.

Ο καθημερινός άνθρωπος χρησιμοποιεί «υποκατάστατα» για να βελτιώσει την ψυχική του διάθεση και αυτοεικόνα; Πολύ συχνά  ρωτούν γραπτά άνθρωποι πως μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα άγχος ή μία θλίψη μόνοι τους. Επίσης όμως πολλοί άνθρωποι θεωρούν την συναισθηματική τους κατάσταση ή το άγχος πχ, ως σύμπτωμα (πχ σαν μία γρίπη) που «πρέπει» να αντιμετωπίσει μόνο του (διότι αλλιώς δεν νιώθει «δυνατό»), και όχι ως αποτέλεσμα («ειδοποίηση» του μυαλού μας) κάποιων μη συνειδητών αιτιών που τους επηρεάζουν και που είναι σημαντικό να διερευνηθούν.

Πως η οικονομική κρίση «παραλύει» τον καθημερινό άνθρωπο, «δημιουργώντας» επιδείνωση της ψυχικής διάθεσης;

Ο κάθε άνθρωπος, λειτουργεί ως ένας καθημερινός «αναλυτής» που ερμηνεύει λίγο ή πολύ, το εξωτερικό του περιβάλλον, αλλά και την συμπεριφορά του εαυτού του και των άλλων. Συνήθως η διαδικασία αυτή γίνεται ταχύτατα και «αυτοματοποιημένα», χωρίς να το συνειδητοποιεί και η ερμηνεία του είναι «υποκειμενική», επηρεασμένη από εμπειρίες και «σκέψεις-συμπεράσματα» πάνω στις εμπειρίες, που έχουν αποθηκευτεί στην μνήμη μας κ.α..

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό «νοητικό σχήμα» από τον εγκέφαλο, μέσα από δύο παράγοντες. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς για τον εαυτό μας, μέσα από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, και από αυτό που αντιλαμβανόμαστε από μικρή ηλικία, ότι πιστεύουν οι άλλοι για εμάς (γονείς, οικογένεια). Όσο έξυπνο δηλαδή και αν είναι ένα παιδί, αν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που το αποκαλούν «μέτριο», το μυαλό του δεν θα μπορέσει λόγω του περιβάλλοντος να αναπτύξει τις ικανότητές του. Το ίδιο, μπορούμε να πούμε, ότι ισχύει για τις συναισθηματικές αντιδράσεις μας. Ένας άνθρωπος μπορεί να μάθει να αντιδρά «δυναμικά» απέναντι στα εξωτερικά γεγονότα, και άλλος να τα δέχεται με θλίψη ή παθητικά, θεωρώντας λανθασμένα τον εαυτό του «αδύναμο». Επειδή όμως πρόκειται για μάθηση, το άγχος η θλίψη ως συναισθηματικές αντιδράσεις, μπορούν να απομαθευτούν σε οποιαδήποτε ηλικία.Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι όλοι οι άνθρωποι μαθαίνουμε συνεχώς και γινόμαστε σε όλη μας την ζωή «ψυχικά δυνατοί», δεν γεννιόμαστε με κάποιο «χάρισμα» ψυχικής δύναμης, το οποίο άλλοι έχουν και άλλοι όχι.

Η τσιγκουνιά είναι ένα χαρακτηριστικό που υποδηλώνει χαρακτήρα ανασφαλή και ως εκ τούτου ελεγκτικό. Τσιγκούνης δεν είναι κάποιος που είναι απλά επιφυλακτικός ως προς την υπερβολική σπατάλη ή που, επειδή έχει προγραμματίσει να κάνει κάποιες επενδύσεις ή να τοποθετήσει τα χρήματά του σε κάτι που έχει επιλέξει, ως εκ τούτου φροντίζει να είναι προσεκτικός στο πώς διαχειρίζεται τις δαπάνες του. Αυτό, όλοι μας έχουμε κληθεί κάποια στιγμή να το κάνουμε και είναι απολύτως φυσιολογικό αλλά και συνετό. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του τσιγκούνη και του ‘οικονόμου’ είναι, κατά πρώτον, ότι ο δεύτερος θα είναι προσεκτικός με τις δαπάνες του για κάποια χρονικά διαστήματα όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο για να εξυπηρετήσει κάποιο πρακτικό σκοπό και κατά δεύτερον, ο ίδιος, δηλαδή ο ‘οικονόμος’, έναντι του τσιγκούνη, θα συνεχίζει να είναι γενναιόδωρος με άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, με τη φιλοξενία του, το να μοιραστεί ό,τι έχει, το να προστρέξει στην ανάγκη του άλλου, το να μοιραστεί ανοιχτόκαρδα τα συναισθήματά του, το σπίτι του, τις χαρές και τις λύπες του.

Η τσιγκουνιά είναι ένα χαρακτηριστικό που υποδηλώνει χαρακτήρα ανασφαλή και ως εκ τούτου ελεγκτικό. Τσιγκούνης δεν είναι κάποιος που είναι απλά επιφυλακτικός ως προς την υπερβολική σπατάλη ή που, επειδή έχει προγραμματίσει να κάνει κάποιες επενδύσεις ή να τοποθετήσει τα χρήματά του σε κάτι που έχει επιλέξει, ως εκ τούτου φροντίζει να είναι προσεκτικός στο πώς διαχειρίζεται τις δαπάνες του. Αυτό, όλοι μας έχουμε κληθεί κάποια στιγμή να το κάνουμε και είναι απολύτως φυσιολογικό αλλά και συνετό. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του τσιγκούνη και του ‘οικονόμου’ είναι, κατά πρώτον, ότι ο δεύτερος θα είναι προσεκτικός με τις δαπάνες του για κάποια χρονικά διαστήματα όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο για να εξυπηρετήσει κάποιο πρακτικό σκοπό και κατά δεύτερον, ο ίδιος, δηλαδή ο ‘οικονόμος’, έναντι του τσιγκούνη, θα συνεχίζει να είναι γενναιόδωρος με άλλους τρόπους, όπως, για παράδειγμα, με τη φιλοξενία του, το να μοιραστεί ό,τι έχει, το να προστρέξει στην ανάγκη του άλλου, το να μοιραστεί ανοιχτόκαρδα τα συναισθήματά του, το σπίτι του, τις χαρές και τις λύπες του.

Από πού προκύπτουν το καλό και το κακό και πώς ο άνθρωπος μέσω της κατανόησής τους μπορεί να έχει μια προσέγγιση ηθικής για τις σχέσεις του με το συνάνθρωπο; Και πώς μπορεί ένα τέτοιο θέμα να δουλευτεί στην ψυχοθεραπευτική σχέση;

Μια τέτοια θεματική δεν μπορεί να απαντηθεί δίχως μια βουτιά σε μια πιο πνευματική/οντολογική ανάλυση. Εκ των πραγμάτων, δεν μπορεί να απαντηθεί μέσα και μόνο από ένα – όποιο – ψυχοθεραπευτικό μοντέλο και θα αποπειραθώ να απαντήσω με την άγουρη και κάπως περιορισμένη γνώση μου στον πνευματικό και οντολογικό τομέα.