Σύμφωνα με μία μεγάλη επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuroscience and Biobehavioral Reviews, ο όρος ‘’εθισμός στο φαγητό’’ φαίνεται να αποτελεί εσφαλμένο χαρακτηρισμό, γι’ αυτό και οι ερευνητές προτείνουν πλέον, τον όρο ‘’εθισμός στο να τρώμε’’.

Ο όρος εθισμός παραδοσιακά αναφέρεται σε διαταραχές που συνδέονται με χρήση ουσιών, όπως: φάρμακα, νικοτίνη ή αλκοόλ. Ωστόσο, διαταραχές που δεν σχετίζονται με τη χρήση ουσιών όπως π.χ. ο τζόγος θεωρήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν σχετικά πρόσφατα και αυτές, ως εθιστικές.

Είναι γνωστό ότι η κατάχρηση ουσιών μπορεί να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού στο κεντρικό νευρικό σύστημα ενεργοποιώντας το σύστημα ‘ανταμοιβή’ στον εγκέφαλο. Πρόσφατα όμως, παρόμοια ενεργοποίηση του συστήματος ‘ανταμοιβής’ παρατηρήθηκε σε εθιστικές συμπεριφορές οι οποίες δεν περιελάμβαναν τη χρήση ουσιών. Οι συγγραφείς της έρευνας υποθέτουν ότι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην όρεξη, στη πείνα, στο κορεσμό και στο σύστημα ανταμοιβής μπορεί να θεωρηθεί ως η βάση για την ανάπτυξη μιας εθιστικής διατροφικής συμπεριφοράς.

Μπορούν συγκεκριμένες τροφές να γίνουν εθιστικές?

Η κατανάλωση φαγητού είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της επιβίωσης. Ορισμένα τρόφιμα έχουν πιο ευχάριστη γεύση και πιο υψηλό θερμιδικό φορτίο που μπορεί να αυξάνουν το κίνητρο αναζήτησής τους, με έμμεσο σκοπό την εξασφάλιση επαρκούς ενεργειακής προμήθειας. Παρόλα αυτά, οι συγγραφείς τονίζουν ότι συγκεκριμένα φαγητά, συστατικά τροφίμων και θρεπτικές ουσίες δεν είναι ικανά να προκαλέσουν κάποια μορφή εξάρτησης. Στο περιβάλλον μας, οι ενισχυτικές ιδιότητες που έχουν κάποια τρόφιμα, όπως για παράδειγμα η υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ικανότητα συγκράτησης ενός ατόμου, δηλαδή την ικανότητα να πει όχι. Αυτή η ώθηση και τελικά η υπερκατανάλωση φαγητού συνολικά μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους σε ορισμένα άτομα.

Οι μελέτες που υποστηρίζουν τις εθιστικές ιδιότητες ορισμένων θρεπτικών συστατικών όπως η ζάχαρη, το λίπος και το αλάτι αφορούν σε ζώα. Και οι μελέτες αυτές γενικά χρησιμοποιούν μεμονωμένες ουσίες τροφίμων ή πολύ απλούς συνδυασμούς, οι οποίες καθιστούν δύσκολη την ερμηνεία των αποτελεσμάτων, καθώς οι άνθρωποι δεν καταναλώνουν αυτά τα θρεπτικά συστατικά μεμονωμένα. Η εθιστική συμπεριφορά στον άνθρωπο συχνά συνοδεύεται από πολύπλοκες ψυχολογικές ή/και ψυχιατρικές πτυχές, όπως η μνήμη, η ανία, η ντροπή, η ενοχή, η συνήθεια, η παρορμητικότητα, η ακινησία, η κατάθλιψη και το άγχος, οι οποίες είναι δύσκολο να εξηγηθούν από μελέτες σε ζώα.

Το 2013 η πέμπτη έκδοση του διαγνωστικού και στατιστικού εγχειριδίου των ψυχικών διαταραχών (DSM), επιτρέπει τη διάγνωση των εθιστικών συμπεριφορών διατροφής στη κατηγορία <<εθιστικές διαταραχές που σχετίζονται με ουσίες>>. Το DSM-5 αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο αναφοράς για τη ταξινόμηση των ψυχικών διαταραχών και χρησιμοποιείται τόσο από τους επαγγελματίες όσο και από τους ερευνητές ψυχικής υγείας. Επιπλέον εκτός από το DSM-5, για την αξιολόγηση των εθιστικών διατροφικών συμπεριφορών, χρησιμοποιείται και το ερωτηματολόγιο του YALE της κλίμακας εθισμού στα τρόφιμα (YFAS).

Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, η επιστημονική κοινότητα φαίνεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο όρος ‘εθισμός στο φαγητό’ είναι ανακριβής. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε εθισμένοι σε συγκεκριμένα τρόφιμα αλλά ότι είμαστε ‘έθισμένοι’ στη συνήθεια, δηλαδή στο να τρώμε λόγω της ευχαρίστησης που μας προσφέρει. Γι’ αυτό και οι συγγραφείς της μελέτης ενθαρρύνουν την περεταίρω έρευνα σε αυτό το τομέα για την καλύτερη κατανόηση και διάγνωση των «εθιστικών» συμπεριφορών και εφιστούν την προσοχή όλων μας για την αλλόγιστη χρήση αυτού του παρεξηγημένου όρου, για την αποφυγή παρανοήσεων!

Πηγή : http://www.nutrimed.gr