Η φλεγμονή και η λοίμωξη του κόλπου από βακτήρια αποτελούν συχνές καταστάσεις, που αντιμετωπίζει ο μαχόμενος παθολόγος.
Η άμυνα του οργανισμού απέναντι σε μικρόβια, εξαρτάται τόσο από την αμυντική κατάσταση του τοπικού επιθηλίου, όσο και από την άμυνα γενικότερα του οργανισμού.
Η ταυτόχρονη λοίμωξη με ορισμένα παθογόνα, o διαβήτης, η μειωμένη επάρκεια του ανοσοποιητικού καθιστά επιρρεπή τον οργανισμό στην προσβολή από μικρόβια.
Το Ph του φυσιολογικού κόλπου είναι 4.5 ή χαμηλότερο και ο οργανισμός που επικρατεί είναι ο lactobacillus. O lactobacillus παράγει υπεροξείδιο του υδρογόνου και συντελεί στην προστασία από ορισμένα παθογόνα.
Στην βακτηριακή κολπίτιδα, υπάρχει υπερβολική ανάπτυξη παθογόνων, όπως gardnerella και άλλων μικροοργανισμών, τα οποία δεν είναι ωστόσο κατά κύριο λόγο, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα. Η gardnerella vaginalis είναι το παθογόνο που συχνά προεξάρχει, αν και όχι πάντα, στη βακτηριακή κολπίτιδα. Άλλα συχνά παθογόνα που προκαλούν τη μικροβιακή κολπίτιδα είναι το mycoplasma hominis και αναερόβια (π.χ. mobiluncus spp, peptostreptococcus). Η νόσος είναι συνηθέστερα πολυμικροβιακή και εκδηλώνεται με αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, αλλοίωση της οσμής των γεννητικών οργάνων, ανάπτυξη κολπικού ερεθισμού, τοπικής φαγούρας, πόνου ή δυσοσμίας. Το ph του κόλπου αυξάνεται. Γενικό αίσθημα κακουχίας μπορεί να συνυπάρχει.
Κατά τη μικροσκοπική μικροβιολογική εξέταση του νωπού παρασκευάσματος, που εμποτίζεται με αλατούχο διάλυμα, τα επιθηλιακά κύτταρα καλύπτονται σε τέτοιο βαθμό από βακτηρίδια, ώστε τα όρια των κυττάρων γίνονται δυσδιάκριτα (clue cells). Οι δείκτες φλεγμονής στην γενική αίματος, μπορεί να είναι αυξημένοι.
Κατά την διάρκεια της παθολογικής εξέτασης, τα στοιχεία από το διατροφικό και επαγγελματικό ιστορικό, το ιστορικό των καθημερινών συνηθειών, τα συνoδά συμπτώματα, ορισμένα σημεία από την εξέταση (π.χ. εξέταση λαιμού, αρθρώσεων, διερεύνηση διογκωμένων αδένων) είναι σημαντικά για να διαπιστωθεί εάν η κολπίτιδα έχει αναπτυχθεί σε έδαφος κακών συνηθειών υγιεινής, καταστολής του ανοσοποιητικού, συστηματικού νοσήματος ή αμιγώς γυναικολογικού προβλήματος. Η σωστή παθολογική εξέταση είναι απαραίτητη ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που υποτροπιάζουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβάλλονται εργαστηριακοί έλεγχοι. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία.