Οι ερωτήσεις που ακολουθούν υποβλήθηκαν σε εμένα από την κ. Γεωργία Σιδέρη, στα πλαίσια πρόσκλησής μου στην εκπομπή ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΣΕΞ, στο τηλεοπτικό κανάλι CONTRA TV. Ευχαριστώ την δημοφιλή ψυχολόγο και τους συντελεστές της εκπομπής για τη συμβολή τους στη μάχη της σοβαρής ιατρικής ενημέρωσης.
Έχουμε αναφερθεί στην εκπομπή για τα ψυχολογικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας. Σας έχουμε καλέσει για να σας ρωτήσουμε για τους οργανικούς παθολογικούς παράγοντες, που προκαλούν την διαταραχή. Ποιοι είναι αυτοί;
Η φυσιολογική στυτική λειτουργία προϋποθέτει, φυσιολογική γενετήσια ορμή, ικανότητα επίτευξης και διατήρησης της στύσης, φυσιολογική εκσπερμάτωση και φυσιολογικό τελικό στάδιο επανόδου του πέους. Κατά την διάρκεια της στύσης υπάρχει αυξημένη εισροή αίματος σε σύστημα βοθρίων και παράλληλα πλήρης χαλάρωση του λείου μυός του σώματος του πέους. Το οξείδιο του αζώτου αποτελεί σημαντική ουσία για την επίτευξη και διατήρηση φυσιολογικής στύσης. Η εκσπερμάτωση διεγείρεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, το οποίο προκαλεί σύσπαση επιδυδιμίδας, σπερματικού πόρου, σπερματικών κυστιδίων, προστάτη, με αποτέλεσμα την εισροή σπερματικού υγρού στην ουρήθρα. Η υποχώρηση της στύσης διαμεσολαβείται από τη νορεπινεφρίνη των συμπαθητικών νεύρων, την ενδοθηλίνη της αγγειακής επιφάνειας και τη σύσπαση του λείου μυός, που επάγεται από αδρενεργικούς υποδοχείς και ενεργοποίηση της rho κινάσης. Η φυσιολογική έκκριση ορισμένων ορμονών (π.χ. ανδρογόνα) είναι απαραίτητη για την φυσιολογική στύση.
Οι παράγοντες που ευθύνονται για την στυτική δυσλειτουργία οργανικής αιτιολογίας, διαταράσσουν μία ή περισσότερες από τις παραπάνω παθοφυσιολογικές αλλαγές. Έτσι στυτική δυσλειτουργία προκαλούν:
1. Διαταραχές αιματικής ροής στην περιοχή του πέους: Η αθηρωμάτωση και η τραυματική τοπική αρτηριακή νόσος είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας.
2. Νευρογενείς διαταραχές στην περιοχή: Η σκλήρυνση κατά πλάκας και η κάκωση των νεύρων μετά από τροχαία ατυχήματα είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας.
3. Διαταραχές ορμονών: Η χαμηλή τεστοστερόνη και η θυρεοειδοπάθεια είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας.
4. Τοξική δράση φαρμάκων και ουσιών: Το αλκοόλ και ορισμένα αντιεπιληπτικά φάρμακα είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας.
5. Παθήσεις και καταστάσεις με μεικτό παθοφυσιολογικό μηχανισμό: Η αύξηση του σακχάρου του αίματος και το κάπνισμα είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας.
Πόσο συχνά είναι τα οργανικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας;
Με την πάροδο της ηλικίας αυξάνεται η επίπτωση της στυτικής δυσλειτουργίας οργανικής αιτιολογίας. Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το 52% των ανδρών ηλικίας 40 -70 ετών παρουσιάζουν στυτική δυσλειτουργία με οργανική βάση.
Υπάρχουν σήμερα φάρμακα αντιμετώπισης της διαταραχής;
Σήμερα έχουμε αποτελεσματικά φάρμακα αντιμετώπισης του προβλήματος. Τα φάρμακα αυτά δρουν απευθείας στο πέος, ομαλοποιώντας τις διαταραγμένες παθοφυσιολογικές αντιδράσεις.
Ωστόσο σήμερα, η μάχη δίνεται επίσης σε επίπεδο πρόληψης. Με κατάλληλες προληπτικές παρεμβάσεις, που εφαρμόζονται νωρίς πριν την εγκατάσταση του προβλήματος, το ανδρικό αμυντικό σύστημα διατηρεί τις αμυντικές του εφεδρείες, ώστε να μην χρειαστεί φαρμακευτική υποστήριξη και να μπορεί να λειτουργεί σε μεγαλύτερες ηλικίες χωρίς προβλήματα.
Πώς γίνεται η πρόληψη;
Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων στυτικής δυσλειτουργίας οργανικής αιτιολογίας, έχει ως αίτια κακές συνήθειες (π.χ. κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ), παθολογικές διαταραχές χωρίς συμπτώματα (π.χ. υψηλή χοληστερίνη, μεταβολικό σύνδρομο) και κακώς θεραπευόμενα οργανικά νοσήματα (π.χ. υπέρταση, διαβήτης) που οδηγούν, σε βάθος χρόνου, ένα φυσιολογικό πέος σε ανεπάρκεια λειτουργίας. Σήμερα κατά την διάρκεια της ειδικής παθολογικής εξέτασης ειδικοί αλγόριθμοι και εξισώσεις χρησιμοποιούνται για να εκτιμηθεί ο δεκαετής κίνδυνος που έχει ένας άνδρας να παρουσιάσει οργανική στυτική δυσλειτουργία – ανδρική ανικανότητα. Οι νέες αυτές ηλεκτρονικές μέθοδοι, εφαρμόζονται με εγγυημένη αξιοπιστία σε άτομα 20 με 79 ετών.
Σε περίπτωση μέτριου ή υψηλού κινδύνου είναι απολύτως αναγκαίο ο σύγχρονος άνδρας να ενταχτεί σε πρόγραμμα πρόληψης στυτικής δυσλειτουργίας και δραστικής μείωσης του κινδύνου.
Πολλοί τηλεθεατές ρωτούν για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Εάν χειρουργηθούν, η στυτική δυσλειτουργία θα αποκατασταθεί;
Η καλοήθης υπερπλασία ή υπερτροφία του προστάτη είναι η πιο συχνή καλοήθης πάθηση, που εμφανίζεται στον προστάτη, με την πάροδο της ηλικίας.
Ο προστάτης είναι ένας αδένας. Ευρίσκεται στην πύελο, περιβάλλεται από το ορθό, την ουροδόχο κύστη, το περιπροστατικό και το ραχιαίο φλεβικά πλέγματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την λειτουργία της στύσης και το σφιγκτήρα της ουρήθρας, που είναι υπεύθυνος για τον παθητικό έλεγχο της ούρησης. Ο ρόλος του προστάτη είναι να παρέχει ένα μέρος του υγρού που είναι απαραίτητο για την εκσπερμάτωση.
Με την πάροδο της ηλικίας, ο προστάτης γίνεται περισσότερο ευαίσθητος στην επίδραση των ανδρογόνων, με αποτέλεσμα την υπερπλασία των κυττάρων του. Ο διογκωμένος προστάτης προκαλεί αποφρακτικά φαινόμενα στην περιοχή της ουρήθρας και αύξηση των αντιστάσεων της εξόδου των ούρων από την κύστη. Η καλοήθης διόγκωση του προστάτη όταν είναι ελαφριάς μορφής, δεν δημιουργεί στυτική δυσλειτουργία, παρά μόνο έμμεσα, επηρεάζοντας ψυχολογικά τον άνδρα, λόγω δυσάρεστων συμπτωμάτων που προκαλεί, όπως συχνουρία, διακοπτόμενη ούρηση, αδύναμη ροή ούρων, νυκτουρία, μειωμένη διάμετρο ούρων, τσούξιμο, πόνους κατά την ούρηση. Αντίθετα η χειρουργική επέμβαση στον προστάτη, σε αρκετές περιπτώσεις οδηγεί σε οργανική στυτική δυσλειτουργία και ανικανότητα, λόγω της γειτνίασης του προστάτη με τα ευαίσθητα αγγεία και νεύρα της στύσεως. Ακόμα και οι σύγχρονες μινιμαλιστικές επεμβάσεις (π.χ. lazer κλπ.) κινδυνεύουν να προκαλέσουν μικροτραυματισμούς στο ευαίσθητο νευροαγγειακό σύστημα και πτώση λειτουργικότητας.
Τι συστήνετε στους άνδρες με καλοήθη υπερτροφία προστάτη;
Ενώ, η χρησιμότητα του χειρουργείου, ήταν αδιαμφισβήτητη σε παλαιότερες εποχές, σήμερα τα νεώτερα φάρμακα που έχουμε στην φαρέτρα μας για την υπερπλασία, αλλά και για την αντιμετώπιση της ανδρικής βιολογικής γήρανσης, προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται μόνα ή σε συνδυασμούς, αποκαθιστώντας τα συμπτώματα και αναστέλλοντας την επιδείνωση της κατάστασης. Σήμερα η χειρουργική αντιμετώπιση έχει θέση μόνο σε επιλεγμένες περιπτώσεις καλοήθους υπερπλασίας.