Η παιδική παχυσαρκία είναι ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά και ιατρικά προβλήματα στις ημέρες μας που απασχολεί γονείς και επιστημονική κοινότητα. Ο επιπολασμός της παιδικής παχυσαρκίας στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε κατά 100% από το 1980 έως τα μέσα της δεκαετίας του 90. Στη χώρα μας, 4 στα 10 παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών είναι παχύσαρκα. Η εμφάνιση της παχυσαρκίας αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πολλές παθολογικές καταστάσεις για τα παιδιά όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης και τα ορθοπεδικά προβλήματα (κυρίως λογω αυξημένης επιβάρυνσης των χόνδρων). Επιπλέον, η αυτοπεποίθηση και η κοινωνικότητα των παχύσαρκων παιδιών μειώνεται, δημιουργώντας σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα.

Γιατί όμως αυξάνονται τα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά;

Γεννετικοί παράγοντες παίζουν σημανιτκό ρόλο στην προδιάθεση ανάπτυξης παχυσαρκίας, ωστόσο ο ρυθμός εμφάνισης παχυσαρκίας στα παιδιά έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει αλλάξει το γονιδιακό υπόβαθρο. Συνεπώς, ο αυξημένος επιπολασμός της παιδικής παχυσαρκίας πρόσφατα οφείλεται κυρίως σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που έχουν αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια είναι οι εξής:

    Το τι τρώνε και πινουνε τα παιδιά
    Το πόσο φυσικά δραστήρια είναι τα παιδιά
    Οι οικογενειακές συνήθειες και δομές

Το τι τρώνε
Ενώ πριν από μερικά χρόνια, τα παιδιά κατανάλωναν γεύμα εκτός σπιτιού πολύ σπάνια σε ιδιαίτερες περιστάσεις, σήμερα τουλάχιστον 1-2 φορές/ εβδ. τα περισσότερα παιδιά προσλαμβάνουν γεύματα εκτός σπιτιού, σε μεγάλες μερίδες. Έρευνες κατέδειξαν ότι από το 1984 μέχρι το 2000 η κατανάλωση έτοιμου φαγητού στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 1000% περίπου. Τα γεύματα αυτά στη χώρα μας περιλαμβάνουν συνήθως πίτσα, σουβλάκια, μακαρόνια, τρόφιμα με πολύ υψηλή θερμιδική πυκνότητα, υψηλή συγκέντρωση Νατρίου, χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και γενικά φτωχά σε ευεργετικά για τα παιδιά θρεπτικά συστατικά. Τα γεύματα αυτά επίσης είναι πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και γλυκόζη, με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, ο οποίος έχει συσχετιστεί με αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης και αύξηση βάρους. Επιπλέον, πολλές επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα γεύματα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη αυξάνουν την αίσθηση της πείνας και συνεπώς αυξάνουν την καθημερινή θερμιδική πρόσληψη.

Ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από τα παιδιά. Επίσης πλεονεκτικά τρόφιμα όπως τα όσπρια, τα πουλερικά, το ελαιόλαδο, τα ψάρια και τα δημητριακά φαίνεται να προσλαμβάνονται σε μικρότερες ποσότητες από τα παιδιά σε σχέση με παλαιότερα.

Αντιθέτως, η κατανάλωση αλμυρών και γλυκών σνάκς όπως τα πατατάκια, οι σοκολάτες, τα μπισκότα και οι καραμέλες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, κυρίως λόγω της εύκολης πρόσβασης σε αυτά που έχουν τα παιδιά στο σπίτι, στα σχολικά κυλικεία και στα περίπτερα σε συνδυασμό με την έλλειψη ελέγχου των διατροφικών συνηθειών των παιδιών από τους γονείς.
Οι παραπάνω σημαντικές μεταβολές που έχουν επέλθει στη διατροφή των παιδιών οφείλονται στα διαφορετικά ερεθίσματα που παίρνουν τα παιδιά από την τηλεόραση, το σχολικό περιβάλλον και το οικογενειακό περιβάλλον. Δυστυχώς, η έκθεση των παιδιών σε λιπαρά τρόφιμα αυξάνεται διαρκώς στο σπίτι, στο σχολείο και στις εξόδους, ενώ αντιθέτως η πρόσβαση τους σε ποιοτικά τρόφιμα φαίνεται να γίνεται δυσκολότερη.

Το τι πίνουνε
Τα αναψυκτικά πιθανώς είναι ένας από τους παράγοντες που έχει συμβάλλει στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας. Ενώ πριν από μερικά χρόνια τα παιδιά κατανάλωναν μόνο νερό και γάλα, πλέον τα ροφήματα αυτά έχουν αντικατασταθεί από αναψυκτικά, χυμούς και άλλα θερμιδοβόρα ποτά (σόδα, σοκολατούχο γάλα). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι πρόσφατη έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζει ότι για κάθε ποτήρι γάλα που καταναλώνει ένα παιδί καταναλώνει και 3 ποτήρια αναψυκτικού ή σόδας. Τα αναψυκτικά είναι ποτά με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη και προσθέτουν κενές θερμίδες στη διατροφή μας, καθώς δεν περιέχουν καθόλου θρεπτικά συστατικά. Όσο περισσότερα αναψυκτικά πίνει ένα παιδί, τόσες περισσότερες οι πιθανότητες να αναπτύξει παιδική παχυσαρκία.
Πόσο δραστήρια είναι τα παιδιά

Πριν από μερικά χρόνια, τα παιδιά έπαιζαν για αρκετές ώρες καθημερινά σε δρόμους και σε πλατείες, γεγονός που τα βοηθούσε να έχουν πολύ υψηλές ημερήσιες καύσεις. Πλέον τα παιδιά περνούν πολλές ώρες της ημέρας τους παρακολουθώντας τηλεόραση ή ασχολούμενα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και βιντεοπαιχνίδια. Επιπλέον, οι αυξημένες υποχρεώσεις των παιδιών σε επίπεδο μάθησης (σχολείο, ξένες γλώσσες, φροντιστήρια), έχουν μειώσει δραματικά τον ελεύθερο χρόνο τους.

Επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι τα παιδιά τα οποία παρακολουθούν αρκετές ώρες τηλεόραση κατά τη διάρκεια της ημέρας, τείνουν να υιοθετούν δυσκολότερα αθλητικές δραστηριότητες.

Τα παιδιά αυτά που δεν αθλούνται σε μικρές ηλικίες, φαίνεται ότι εξακολουθούν να μην αθλούνται και στην έφηβη και ενήλικη ζωή τους.
Δομές και συνήθειες οικογένειας

Οι συνθήκες διαβίωσης στον πλανήτη έχουν αλλάξει άρδην τα τελευταία χρόνια, το ίδιο και η τυπική ζωή μιας οικογένειας. Το άγχος και η νευρικότητα κυριαρχούν σε όλες τις οικογένειες, με χαρακτηριστικά τις πολλές ώρες εργασίας των γονέων, την έλλειψη επικοινωνίας με τα παιδιά και τις λιγοστές ώρες συνάντησης ολόκληρης της οικογένειας. Το μαγειρευτό σπιτικό φαγητό έχει αντικατασταθεί από γρήγορα πρόχειρα και λιπαρά γεύματα, λόγω της έλλειψης χρόνου και των αυξημένων υποχρεώσεων των γονέων.

Για να αναστραφούν κατά κάποιο τρόπο αυτά τα δεδομένα, οι γονείς θα πρέπει να μεριμνούν να οργανώνουν δραστηριότητες με τα παιδιά τους, όπως οι βόλτες, οι εκδρομές, η ποδηλασία, το κολύμπι. Επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη οι γονείς να μαγειρεύουν συχνότερα και να προσπαθούν να οργανώνουν οικογενειακά γεύματα όσο συχνότερα είναι δυνατόν.

Πηγή : http://dietstories.gr/