Τα συστατικά της σόγιας παρουσιάζουν έναν εντυπωσιακό πλούτο θρεπτικών ουσιών καθώς περιέχουν ένα μοναδικό συνδυασμό πρωτεϊνών, ωφέλιμων λιπαρών, χαμηλών υδατανθράκων και φυτικών ινών. Πιο συγκεκριμένα, η διατροφική αξία μιας μορφής της σόγιας με ευρεία χρήση στη βιομηχανία τροφίμων είναι (σε 100 γρ.):
Οι πρωτεΐνες της σόγιας χτίζουν ισχυρούς μυς
Η σόγια περιέχει υψηλή περιεκτικότητα πρωτεϊνών υψηλής διατροφικής αξίας (5 φορές περισσότερες από το γάλα). Η πρωτεΐνη αποτελεί το βασικό δομικό συστατικό του οργανισμού, καθώς όλα τα όργανα του σώματος αποτελούνται από πρωτεΐνες οι οποίες είναι εξειδικευμένες για να επιτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες. Οι πρωτεΐνες όμως είναι σημαντικές και για τη σύνθεση των μυϊκών ινών. Βάζοντας σόγια στη διατροφή προσλαμβάνουμε αρκετές πρωτεΐνες για να υποστηρίξουμε το χτίσιμο νέου μυϊκού ιστού και έτσι να επιταχύνουμε τον μεταβολισμό μας.
Τα καλά λιπαρά της σόγιας
Στη σόγια το 86% των λιπών είναι ακόρεστα (ελαϊκό οξύ) ή πολυακόρεστα. Τα ακόρεστα λιπαρά θεωρούνται τα καλά λιπαρά της διατροφής, γιατί ο οργανισμός μας τα χρειάζεται και κάποια από αυτά δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του. Στα πολυακόρεστα λιπαρά ανήκουν τα ιδιαίτερα ωφέλιμα ω3 και ω6 λιπαρά. Η σόγια είναι εξαιρετική πηγή ω6 λιπαρών των οποίων οι ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό έχουν θεμελιωθεί με δεκάδες ειδικές μελέτες.
Η σόγια πηγή ασβεστίου
Η σόγια παρά το ότι είναι τρόφιμο φυτικής προέλευσης έχει τη μοναδική ιδιότητα να είναι μια εξαιρετική πηγή ασβεστίου (2 φορές περισσότερο από το γάλα) και σιδήρου (το γάλα είναι εξαιρετικά φτωχό σε σίδηρο) και άλλων πολύτιμων ανόργανων στοιχείων και βιταμινών. Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για φυσιολογικές λειτουργίες που σχετίζονται με την ρύθμιση της διόδου ιόντων διαμέσου των κυτταρικών μεμβρανών, συντελώντας έτσι ταυτόχρονα, στη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων, στη διατήρηση του αίματος στα φυσιολογικά επίπεδα, στη σύσπαση των μυών, στην πήξη του αίματος και στην παραγωγή ορμονών. Είναι φανερό λοιπόν ότι το ασβέστιο παίζει καθοριστικό ρόλο για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και γι’ αυτό θα πρέπει να προσλαμβάνεται καθημερινά στις απαραίτητες ποσότητες.
Η αντιφλεγμονώδης δράση της σόγιας
Με τα πολύτιμα συστατικά που περιέχει, δεν είναι τυχαία τα ερευνητικά δεδομένα που υποστηρίζουν τη σημασία της σόγιας τόσο για την αποτελεσματική αύξηση του μυϊκού ιστού μέσα από τα κατάλληλα προπονητικά ερεθίσματα (2) όσο και για την φυσική αντιοξειδωτική της δράση που βοηθά την γρηγορότερη αποκατάσταση του οργανισμού μετά την προπόνηση. Οι αντιφλεγμονώδεις ουσίες που περιέχονται στην σόγια, όπως είναι οι ισοφλαβόνες και άλλα αντιοξειδωτικά ένζυμα, μπορούν να περιορίσουν ουσιαστικά την καταστροφή των μυϊκών ινών και την συνεπακόλουθη κόπωση που προκαλείται από την προπονητική διαδικασία (3).
Αυτό με απλά λόγια σημαίνει πως
με την καθημερινή λήψη σόγιας, ο οργανισμός του αθλητή και κάθε ανθρώπου που γυμνάζεται συστηματικά, μειώνει την φλεγμονή που προκαλείται από την μυϊκή προσπάθεια, προωθεί την μυϊκή αποκατάσταση και την προστασία του μυϊκού ιστού, ενώ ενισχύει ουσιαστικά την αθλητική απόδοση.
Σόγια και γονιμότητα
Αυτό που χρειάζεται να τονισθεί είναι πως παρά το ότι οι ισοφλαβόνες που περιέχονται στην σόγια ανήκουν στην κατηγορία των φυτικών οιστρογόνων, η συστηματική τους λήψη δεν επηρεάζει τα επίπεδα της τεστοστερόνης των ανδρών που την λαμβάνουν συστηματικά (4).
Δεν αποτελεί απειλή για την ανδρική γονιμότητα και μπορεί να ληφθεί χωρίς καμία μακροπρόθεσμη επιπλοκή στις ανδρικές ορμόνες.
Δεκάδες έρευνες υποστηρίζουν την ενίσχυση της απόδοσης και την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού μέσα από την συστηματική κατανάλωση σόγιας.
Όλα αυτά τα θετικά αποτελέσματα, καθιστούν την σόγια ένα ιδεατό συμπλήρωμα διατροφής για κάθε αθλητή και κάθε ασκούμενο που επιθυμεί να έχει αυξημένη απόδοση μέσα από την κατανάλωση ενός φυσικού και ωφέλιμου προϊόντος.
Σύμβουλος Άσκησης, Αθλητισμού και Αθλητικής Ψυχολογίας
Βιβλιογραφία
1. Rossi A., DiSilvestro R.A., & Blostein-Fujii A. (2000). Soy beverage consumption by young men: increased plasma total antioxidant status and decreased acute, exercise-induced muscle damage, Journal of Nutraceuticals, Functional Foods and Medicines 3: 33-44.
2. Brown, E.C., DiSilvestro R.A., Babaknia, A. & Devor, S.T. (2004). Soy versus whey protein bars: Effects on exercise training impact on lean body mass and antioxidant status, Nutrition Journal, 3:22, 1-5.
3. Kanter M. (1998). Free radicals, exercise and antioxidant supplementation, Proceeding of the Nutrition Society, 57, 9-13.
4. Hamilton-Reeves, J.M., Vazquez, G., Duval, S.J., Phipps W.R., Kurzer M.S., & Messina, M.J. (2010). Clinical studies show no effects of soy protein or isoflavones on reproductive hormones in men: results of a meta-analysis. Fertility and Sterility, 94, 3, 997-1007.