Η γήρανση ως έννοια εμπεριέχει τις φυσιολογικές μεταβολές που εκφράζονται κυρίως στο δέρμα και οφείλονται σε αλλοίωση του DNA των κυττάρων λόγω δράσης των ελευθέρων ριζών οξυγόνου, οι οποίες προσκολλώνται στην κυτταρική μεμβράνη και καταστρέφουν τη δομή τους. Το 5-10% του οξυγόνου που εισπνέουμε, μετατρέπεται σε ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.  Συνήθως, ο οργανισμός είναι σε θέση να καταπολεμήσει τη βλαπτική δράση των μορίων αυτών. Όμως το κάπνισμα, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, το άγχος και η μολυσμένη ατμόσφαιρα μειώνουν την ικανότητα αυτή του οργανισμού. Συνεπακόλουθα, τα κύτταρα καταστρέφονται από τα μόρια αυτά. Η καλή διατροφή, ο ύπνος, η φυσική δραστηριότητα, η αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ  αναστέλλουν τη βλαπτική δράση των ελεύθερων ριζών στον οργανισμό.

 

Από διατροφικής απόψεως, σημαντικές ενώσεις οι οποίες συμβάλλουν στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών είναι οι αντιοξειδωτικές ουσίες. Ουσίες  με γνωστή αντιοξειδωτική δράση είναι οι βιταμίνες C και E, τα ω-3 λιπαρά οξέα, ο ψευδάργυρος και το λυκοπένιο. Οι ουσίες αυτές περιέχονται σε μεγάλες ποσότητες σε τρόφιμα όπως:

 

·το ελαιόλαδο

·τα όσπρια

·το ψάρι

·τα φρούτα και τα λαχανικά

·τα δημητριακά ολικής αλέσεως

·οι ξηροί καρποί

·το πράσινο τσάι

Πιο συγκεκριμένα, το ελαιόλαδο  πρέπει να προστίθεται ωμό ή προς το τέλος του μαγειρέματος και η θερμοκρασία να είναι πάντα χαμηλή, ώστε να μη μειωθεί η συγκέντρωση των αντιοξειδωτικών συστατικών του.  Μετά τους 180ο C μεταβάλλεται η χημική δομή του και όχι μόνο χάνει πολλές από τις ιδιότητες του αλλά μετατρέπεται και σε αρωματικούς υδρογονάνθρακες, ουσίες ιδιαίτερα επικίνδυνες για τον οργανισμό. Το τηγάνισμα και το σοτάρισμα αναστέλλουν σε μεγάλο βαθμό την αντιοξειδωτική δράση του ελαιολάδου.

Τα όσπρια είναι σημαντικές πηγές αντιοξειδωτικών βιταμινών και θα πρέπει να βρίσκονται στη διατροφή μία ή δύο φορές την εβδομάδα απαραιτήτως. Το ψάρι περιέχει μεγάλες ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων και θα πρέπει να αντικαθιστά το κρέας στη διατροφή μας. Ισως το πλουσιότερο ψάρι σε πολυακόρεστα λιπαρά και ιδιαίτερα ωφέλιμο για τον ανθρώπινο οργανισμό να είναι η σαρδέλα.

Τα φρούτα και οι σαλάτες έχουν πολλές γνωστές ευεργετικές ιδιότητες, μια εκ των οποίων είναι και η αντιοξειδωτική δράση τους. Όλες τις εποχές μπορούμε να έχουμε στο τραπέζι μας ωμές ή βραστές σαλάτες, πηγές βιταμινών και φλαβονών, ουσίες εντελώς απαραίτητες για την καθημερινή ενίσχυση του αντιοξειδωτικού και ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Το συμπέρασμα από την παραπάνω ανάλυση είναι ότι η Μεσογειακή διατροφή αποτελεί τη βάση της αντιγήρανσης. Ελαιόλαδο ωμό σε υψηλές ποσότητες, συχνή κατανάλωση οσπρίων και ψαριών, αντικαθιστώντας το κρέας, φρούτα και λαχανικά ως βάση του διαιτολογίου και τέλος  χρήση δημητριακών αλλά και κάποιων ξηρών καρπών ως υγιεινών ενδιαμέσων γευμάτων μπορούν να αποτελέσουν το ελιξίριο της νεότητας.

Δημητρούλης Μ. Εμμανουήλ, Msc

Κλινικός Διαιτολόγος–Διατροφολόγος