Οι υποδοχείς της γεύσης ευρίσκονται στους γευστικούς κάλυκες, της γλώσσας υπερώας, επιγλωττίδας, οισοφάγου, λάρυγγα.
Η αίσθηση της γεύσης εξυπηρετείται με τα προσωπικά, γλωσσοφαρυγγικά, πνευμονογαστρικά νεύρα, οι κεντρικές συνδέσεις των οποίων καταλήγουν σε γευστικά κέντρα του εγκεφάλου.
Οι διαταραχές της αίσθησης της γεύσης προκαλούνται από παθολογικές καταστάσεις που εμποδίζουν την πρόσβαση της ουσίας στα υποδεκτικά κύτταρα του γευστικού κάλυκα (απώλεια μεταφοράς), ή προκαλούν βλάβη στα υποδεκτικά κύτταρα αυτά καθαυτά (αισθητηριακή απώλεια) ή βλάβη στα νεύρα και στις γευστικές οδούς (νευρική απώλεια) που περιλαμβάνουν τα γευστικά κέντρα του εγκεφάλου.
Στις διαταραχές γεύσης ανήκει η αίσθηση πικρίλας στο στόμα που αποτελεί μία από τις συχνότερες διαταραχές γεύσης που εμφανίζονται στον ελληνικό πληθυσμό. Οι αναγωγές και η ξινίλα είναι συχνά παθολογικά προβλήματα που συνοδεύουν την πικρίλα κατά τη μαχόμενη κλινική πράξη. Ορισμένοι ασθενείς παραπονούνται ταυτόχρονα για κάψιμο, φούσκωμα, πόνο, ναυτία, διαταραχές κενώσεων.
Τοπικές παθήσεις στόματος οδοντιατρικές παθήσεις, συστηματικά νοσήματα ή παθολογικές καταστάσεις που αλλάζουν την ποιότητα των σωματικών υγρών του στόματος και προβλήματα γαστρεντερικού συστήματος είναι συνήθη αίτια του παθολογικού αυτού συμπτώματος.
Αναλυτικότερα οι κύριοι παράγοντες που προκαλούν το δυσάρεστο αυτό σύμπτωμα είναι:
1. Η κακή στοματική υγιεινή
Οι ασθένειες των ούλων η τερηδόνα, η περιοδοντίτιδα είναι συχνά στοματικά προβλήματα που προκαλούν πικρίλα στόματος.
2. Φάρμακα και συμπληρώματα
Φάρμακα και συμπληρώματα που χρησιμοποιούνται συχνά όπως ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αντιβιοτικά, συμπληρώματα μετάλλων, μπορεί να εμφανίσουν ως παρενέργεια έντονη πικρίλα στόματος. Αντικαρκινικές θεραπείες που περιλαμβάνουν ακτινοβολίες στο λαιμό ή το κεφάλι καταλείπουν σε αρκετούς ασθενείς πικρή γεύση στόματος.
3. Το κάπνισμα και τοξικές εισπνεόμενες ουσίες
Το κάπνισμα επηρεάζει τη γεύση και αποτελεί συχνό αίτιο πικρίλας στο στόμα ιδιαίτερα όταν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες. Περιβαλλοντικές χημικές ουσίες όπως η σκόνη από καουτσούκ και το βενζόλιο μπορεί να έχουν ανάλογες επιπτώσεις.
4. Παθήσεις του πεπτικού συστήματος
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, παθολογική κατάσταση στην οποία τα οξέα του στομάχου κινούνται προς τον οισοφάγο και το στόμα προκαλώντας, οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης και του ήπατος είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις παθήσεων που μπορεί να προκαλέσουν πικρίλα.
5. Ορμονικές διαταραχές
Οι ορμονικές διαταραχές που συμβαίνουν κατά την κύηση και κατά την εμμηνόπαυση είναι χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας. Στην κύηση το πρόβλημα επιδεινώνεται λόγω του εμετού και της ναυτίας που εμφανίζονται σε ορισμένα στάδια της εγκυμοσύνης.
6. Λοιμώξεις
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι ηπαραρινοκολπίτιδα και η αμυγδαλίτιδα ιδιαίτερα όταν ευρίσκονται σε χρόνια ή υποτροπιάζουσα κατάσταση
7. Νοσήματα που μειώνουν την έκκριση σιέλου και την ομαλή ύγρανση του στόματος
Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι η αφυδάτωση, οι παθήσεις των σιελογόνων αδένων, τα αυτοάνοσα νοσήματα.
8. Συστηματικά ή τοπικά νοσήματα που αλλοιώνουν το στοματικό βλεννογόνο όπως είναι η γλωσσίτιδα, οι αλλεργίες, οι διατροφικές διαταραχές.
9. Ψυχιατρικά νοσήματα και νευρολογικές παθήσεις.
Τι πρέπει επιπρόσθετα να γνωρίζετε εσείς, που εμφανίζετε διαταραχή γεύσης:
· Το μπούκωμα και η ρινική συμφόρηση είναι οι πιο κοινοί παράγοντες που διαταράσσουν τη σωστή αίσθηση της γεύσης. Οι κοινές ιώσεις προκαλούν παροδική διαταραχή όσφρησης και γεύσης.
· Βουρτσίζετε και καθαρίζετε με επιμέλεια σε καθημερινή βάση το στόμα σας. Χρησιμοποιήστε οδοντικό νήμα για τον έλεγχο της συσσώρευσης βακτηρίων. Η κακή υγιεινή των δοντιών μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την γεύση.
· Αποφύγετε τα μεγάλα λιπαρά γεύματα και το αλκοόλ ιδιαίτερα πριν τον ύπνο. Μειώστε την κατανάλωση τηγανητών και πικάντικων φαγητών που προκαλούν παλινδρόμηση οξέος.
· Πίνετε επαρκή ποσότητα νερού. Το νερό συντελεί στην ομαλοποίηση της σύστασης των υγρών του σώματος.
· Εάν η διαταραχή επιμένει, η σωστή παθολογική εξέταση είναι επιβεβλημένη.
· Η εργαστηριακή διερεύνηση των διαταραχών της γεύσης γίνεται με γενικές ή ειδικές εξετάσεις ενώ η θεραπεία διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο.