Η παγκόσμια εξάπλωση των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων καθώς και των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 συνδέεται συχνά με την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών.
Οι επιστήμονες στο γερμανικό Diabetes Center (Deutsches διαβήτης-Zentrum, Ddz) και η Helmholtz Center στο Μόναχο (HMGU) έχουν διαπιστώσει ότι ακόμη και η εφάπαξ κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φοινικέλαιου μειώνει την ευαισθησία του σώματος στην ινσουλίνη και προκαλεί αυξημένη λίπους καθώς και αλλαγές στον ενεργειακό μεταβολισμό του ήπατος.
Τα αποτελέσματα της μελέτης παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τις πρώτες αλλαγές στον μεταβολισμό του ήπατος που μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε λιπώδες ήπαρ σε υπέρβαρα άτομα, καθώς και σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Αυτή η εικόνα δείχνει την επίδραση των κορεσμένων λιπαρών οξέων στο ήπαρ, τους μύες και τον λιπώδη ιστό.
Στο τρέχον τεύχος του Journal of Clinical Investigation, οι ερευνητές από το Γερμανικό Κέντρο Διαβήτη στο Ντίσελντορφ, σε συνεργασία με το Helmholtz Center στο Μόναχο δημοσίευσαν μια επιστημονική έρευνα που αφορούσε υγιείς άνδρες με φυσιολογικό βάρος, στους οποίους δόθηκαν τυχαία ένα ρόφημα με αρωματισμένο φοινικέλαιο με βανίλια ή ένα ποτήρι πόσιμο νερό σε ένα πείραμα ελέγχου.
Το αρωματισμένο ρόφημα φοινικέλαιου περιείχε παρόμοια ποσότητα του κορεσμένου λίπους με δύο cheeseburger με μπέικον και μια μεγάλη μερίδα τηγανητές πατάτες ή μια κανονική πίτσα 8 κομμάτια με σαλάμι( πεπερόνε).
Οι επιστήμονες έδειξαν ότι ΕΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ γεύμα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά αρκούσε για να μειώσει τη δράση της ινσουλίνης (αντίσταση στην ινσουλίνη), η οποία συνδέεται με την αύξηση της περιεκτικότητας του ηπατικού λίπους. Επιπλέον, αποδείχθηκε ότι η υψηλή κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών σε ένα γεύμα μπορεί να προκαλέσει αισθητές αλλαγές στο ενεργειακό ισοζύγιο.
Επιπλέον, οι μεταβολικές αλλαγές που σημειώθηκαν ήταν παρόμοιες με τις αλλαγές που παρατηρούνται σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 ή μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD). Η NAFLD είναι η πιο κοινή ασθένεια του ήπατος στα βιομηχανικά κράτη και σχετίζεται με την παχυσαρκία, το «μεταβολικό σύνδρομο» και με αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, η NAFLD σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ηπατική βλάβη.
«Η έκπληξη ήταν ότι μια συνεχής δόση του φοινικέλαιου έχει τέτοια ταχεία και άμεση επίπτωση στο ήπαρ ενός υγιούς ατόμου και ότι η ποσότητα του λίπους που χορηγήθηκε ακόμα και για μικρό χρονικό διάστημα προκάλεσε την αντίσταση στην ινσουλίνη», εξήγησε ο καθηγητής Dr. Michael Roden, , Διευθύνων Σύμβουλος και Πρόεδρος στο Ddz και το γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Διαβήτη (Deutsches Zentrum für Diabetesforschung, DZD).
“Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της μελέτης μας είναι ότι παρακολουθείται ο μεταβολισμός στο ήπαρ των ατόμων με κυρίως μη επεμβατική τεχνολογία, π.χ. με φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού. Αυτό μας επιτρέπει να παρακολουθείτε την αποθήκευση των σακχάρων και του λίπους καθώς και την ενέργεια του μεταβολισμού των μιτοχονδρίων (εργοστάσια παραγωγής ενέργειας του κυττάρου). “
«Χάρη στις νέες μεθόδους της έρευνας, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να επαληθεύσουν τα αποτελέσματά τους και να αποδείξουν ακράδαντα ότι η πρόσληψη του φοινικέλαιου επηρεάζει τη μεταβολική δραστηριότητα των μυών, του ήπατος και λιπώδους ιστού.
Η επαγόμενη αντίσταση στην ινσουλίνη οδηγεί σε αυξημένο σχηματισμό νέου σακχάρου στο ήπαρ με μία συνακόλουθη μειωμένη απορρόφηση του σακχάρου από τους σκελετικούς μύες – ένα μηχανισμό που καθιστά την άνοδο της στάθμης της γλυκόζης σε άτομα πάσχοντα από διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη του λιπώδους ιστού προκαλεί μία αυξημένη απελευθέρωση των λιπών στην κυκλοφορία του αίματος, η οποία με τη σειρά της συνεχίζει να προωθήσει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Η αυξημένη διαθεσιμότητα του λίπους οδηγεί σε αύξηση του «φόρτου εργασίας» για τα μιτοχόνδρια, τα οποία αποτελούν «το κυτταρικό εργοστάσιο» παραγωγής ενέργειας. Όσο τα μιτοχόνδρια μακροπρόθεσμα επιβαρύνονται αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης μιας ηπατικής νόσου.
Η ομάδα του καθηγητή Roden υποψιάζεται ότι οι υγιείς άνθρωποι, ανάλογα με τη γενετική τους προδιάθεση, μπορούν να διαχειριστούν εύκολα αυτή την άμεση επίδραση των λιπαρών τροφίμων στο μεταβολισμό τους, αντισταθμίζοντας τη μείωση του μεταβολικού ρυθμού με αύξηση του μέσω της άσκησης.
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες από την τακτική κατανάλωση των εν λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γευμάτων φαίνεται να δημιουργεί πολύ μεγαλύτερα προβλήματα στην υγεία μας από αυτά που φανταζόμαστε, αν σκεφτούμε ότι καθημερινά ανεξάρτητα από τα burger ή την πίτσα λαμβάνουμε μικρές ποσότητες φοινικέλαιου από σχεδόν όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα.