Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι η πιο συχνή καλοήθης πάθηση, που εμφανίζεται στον προστάτη, με την πάροδο της ηλικίας. Στην εμφάνιση της νόσου σημαντικό ρόλο έχει η κληρονομικότητα.
Ο προστάτης είναι ένας αδένας που βρίσκεται στην πύελο, περιβάλλεται από το ορθό, την ουροδόχο κύστη, το περιπροστατικό και το ραχιαίο φλεβικά πλέγματα που είναι υπεύθυνα για την λειτουργία της στύσης και το σφιγκτήρα της ουρήθρας, που είναι υπεύθυνος για τον παθητικό έλεγχο της ούρησης. Ο ρόλος του προστάτη είναι να παρέχει ένα μέρος του υγρού που είναι απαραίτητο για την εκσπερμάτωση.
Με την πάροδο της ηλικίας, ο προστάτης γίνεται περισσότερο ευαίσθητος στην επίδραση των ανδρογόνων, με αποτέλεσμα την υπερπλασία των κυττάρων του. Μία σειρά αυξητικών παραγόντων, έχουν ενοχοποιηθεί, όπως ο βασικός ινοβλαστικός αυξητικός παράγοντας και ο μετατρεπτικός αυξητικός παράγοντας. Η μείωση της απόπτωσης ως ενοχοποιητικός μηχανισμός έχει περιγραφεί επίσης. Ο διογκωμένος προστάτης προκαλεί αποφρακτικά φαινόμενα στην περιοχή της ουρήθρας και αύξηση των αντιστάσεων της εξόδου των ούρων από την κύστη.
Σειρά από μελέτες αναδεικνύουν επίσης ρήξη της ισορροπίας συμπαθητικού παρασυμπαθητικού συστήματος στην περιοχή και διαταραγμένα επίπεδα ΝΟ με αποτέλεσμα την αυξημένη συσταλτικότητα των μυών της ουροδόχου, του προστάτη, της ουρήθρας. Η αθηρωμάτωση προκαλεί χρόνια ισχαιμία στην περιοχή του προστάτη με αποτέλεσμα την εμφάνιση ατροφικών αλλοιώσεων και ίνωσης στην περιοχή.
Οι παραπάνω παθοφυσιολογικές διαταραχές προκαλούν:
1. Αίσθημα γεμάτης ουροδόχου κύστης μετά το τέλος της ούρησης
2. Συχνουρία
3. Διακοπτόμενη ούρηση
4. Αδύναμη ροή ούρων
5. Καθυστέρηση κατά την έναρξη της ούρησης
6. Στάγδην απώλεια ούρων μετά το τέλος της ούρησης
7. Νυκτουρία
8. Έντονη επιθυμία για ούρηση
9. Μειωμένη διάμετρο ούρων
Η προστατική δυσλειτουργία μπορεί να είναι ελαφρά ή σοβαρή. Οι ουρολοιμώξεις, η αιματουρία, η λιθίαση της κύστης και η νεφρική ανεπάρκεια αποτελούν επιπλοκές της νόσου, που εμφανίζονται σε ορισμένους ασθενείς.
Μία συνήθης δοξασία που επικρατεί δυστυχώς στην Ελλάδα, είναι ότι η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη στην περίπτωση της υπερπλασίας του προστάτη. Η δοξασία αυτή ενισχύεται δυστυχώς και από την επιθετική πολιτική, που ακολουθούν πολλοί έλληνες ουρολόγοι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του χειρουργείο είναι ότι, ενώ αποκαθιστά το πρόβλημα της υπερπλασίας, αρκετές φορές καταλείπει μόνιμη στυτική δυσλειτουργία και ανδρική ανικανότητα. Το θέμα αυτό δυστυχώς δεν έχει επιλυθεί ούτε με τις νεώτερες χειρουργικές τεχνικές, λόγω της εξαιρετικής ευαισθησίας του νευροαγγειακού συστήματος του πέους που διέρχεται από την περιοχή, ακόμη και σε μινιμαλιστικές επεμβατικές πράξεις. Ενώ, η χρησιμότητα του χειρουργείου, ήταν αδιαμφισβήτητη σε παλαιότερες εποχές, σήμερα τα νεώτερα φάρμακα που έχουμε στην φαρέτρα μας για την υπερπλασία, αλλά και για την αντιμετώπιση της ανδρικής βιολογικής γήρανσης, προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις και καθιστούν το χειρουργείο άχρηστο στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται μόνα ή σε συνδυασμούς, αποκαθιστώντας τα συμπτώματα και αναστέλλοντας την επιδείνωση της κατάστασης.