Η κυάνωση είναι ένα παθολογικό πρόβλημα, που χρήζει διερευνήσεως.
Πρόκειται για τη μελανή μπλε μωβ χρώση δέρματος ή βλεννογόνων (π.χ. χειλιών στόματος).
Ορισμένες φορές το πάχος και ο χρωματισμός της επιδερμίδας είναι τέτοιος που δίνει την ψευδή όψη κυάνωσης.
Η αληθής κυάνωση είναι αποτέλεσμα της χαμηλής οξυγόνωσης των ιστών και της αύξησης της αναγμένης αιμοσφαιρίνης ή των παραγώγων της.
Διακρίνουμε την κεντρική κυάνωση, όπου υπάρχει χαμηλή πρόσληψη οξυγόνου ή παρουσία παθολογικής αιμοσφαιρίνης, που αποτελεί το όχημα μεταφοράς οξυγόνου και την περιφερική κυάνωση, όπου η χαμηλή προσφορά οξυγόνου οφείλεται σε κακή άρδευση του δέρματος, παρά τη συνολική επάρκεια οξυγόνου στο αίμα. Στην πρώτη περίπτωση, δέρμα και βλεννογόνοι προσβάλλονται, ενώ στην δεύτερη περίπτωση η κυάνωση αφορά συνήθως μόνο το δέρμα. Αρκετές φορές ο μηχανισμός είναι μεικτός.
Τα κύρια αίτια της κυάνωσης είναι:
1. Περιπτώσεις ανεπάρκειας αναπνευστικού συστήματος, με αποτέλεσμα το οξυγόνο να μην προσλαμβάνεται και το διοξείδιο του άνθρακα να μην αποβάλλεται στην εντέλεια. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι το χρόνιο κάπνισμα και η χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια. Πρόκειται για κεντρική κυάνωση.
2. Περιπτώσεις κατά τις οποίες η ποσότητα του αίματος ή η δύναμη με την οποία η καρδιά εξωθεί το αίμα στην περιφέρεια είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα η αιμάτωση και η παροχή οξυγόνου στην περιφέρεια να είναι ελαττωμένη. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι η καρδιακή ανεπάρκεια και η αφανής ή εμφανής (εσωτερική ή εξωτερική) αιμορραγία. Πρόκειται για περιφερική κυάνωση αν και σε πολλές περιπτώσεις συνυπάρχει και κεντρική κυάνωση.
3. Περιπτώσεις κατά τις οποίες η αιμοσφαιρίνη, η ουσία που μεταφέρει το οξυγόνο, είναι ελαττωμένη ή διαταραγμένη. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι η μεθαιμοσφαιριναιμία καιν η θειοαιμοσφαιριναιμία. Πρόκειται για κεντρική κυάνωση.
4. Περιπτώσεις κατά τις οποίες η κυκλοφορία του αίματος στο δέρμα ελαττώνεται. Πρόκειται για περιφερική κυάνωση. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι η έκθεση στο ψύχος, στην οποία η αγγειοσύσπαση και η πτώση της κυκλοφορίας στο δέρμα παρατηρείται φυασιολογικά ως αντιρροπιστικός μηχανισμός, ώστε το αίμα να εκτρέπεται από το δέρμα σε πιο ζωτικά όργανα, όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά και η αποφρακτική αρτηριοσκληρυντική αγγειοπάθεια των άκρων.
Η σωστή παθολογική εξέταση έχει κομβική σημασία στη σωστή διαφορική διάγνωση και θεραπεία.