H θεωρία της εξέλιξης των ειδών διατυπώθηκε από τον πρωτοστάτη της Kάρολο Δαρβίνο χρόνια πριν, αλλά εξακολουθεί να εγείρει προβληματισμούς και ιδέες ως σήμερα. Το γεγονός αυτό είναι εύλογο, δεδομένου ότι αποτελεί υπόθεση που προσφέρει επιστημονική πρόβλεψη για τη μελλοντική διαμόρφωση των έμβιων όντων. Η θεωρία της εξέλιξης υποστηρίζει ότι τα άτομα ενός είδους που φέρουν γνωρίσματα τα οποία συνεισφέρουν στην επιβίωση και την αναπαραγωγή επικρατούν και μεταφέρουν τα γνωρίσματά τους στις επόμενες γενιές, ενώ αυτά που κουβαλούν πιο ασθενή χαρακτηριστικά δεν επιλέγονται και εξαλείφονται. Αυτή η διεργασία είναι γνωστή ως φυσική επιλογή και έχει σαν αποτέλεσμα τα άτομα με τα ‘δυνατά χαρακτηριστικά’ να επιβιώνουν και να αναπαράγονται, διαμορφώνοντας με αυτό τον τρόπο το μέλλον του είδους.
Η θεωρία της Δαρβίνου βασίζεται στην αρχική υπόθεση ότι η ζωή αποτελεί ένα διαρκή αγώνα για επιβίωση και, στα πλαίσιά της, η ανάγκη που αποτελεί την κινητήρια δύναμη για την εξέλιξη είναι η επιβίωση. Ωστόσο αν επικεντρωθούμε στη σύγχρονη ανθρώπινη ηδονιστική κοινωνία όπου η επιβίωση θεωρείται δεδομένο και όχι ζητούμενο, μπορούμε πράγματι ακόμα να υποστηρίζουμε ότι η επιβίωση είναι ο τροχός που κινεί την εξέλιξη ή είναι άλλοι οι παράγοντες που παίζουν τον καθοριστικό τους ρόλο;
Από την αρχή της η ανθρωπότητα κατακλύζεται από επιθυμίες. Οι αρχικές επιθυμίες ήταν φυσικές, όπως η επιθυμία για ύπαρξη, αναπαραγωγή και οικογένεια. Αλλά με τον καιρό ο άνθρωπος ανέπτυξε πρόσθετες επιθυμίες, τις οποίες θα μπορούσαμε να ονομάσουμε κοινωνικές και να τις συνοψίσουμε στις κατηγορίες πλούτο, φήμη, τιμή, αναγνωρισιμότητα. Η ανθρώπινη ζωή περιστρέφεται γύρω από την ικανοποίηση αυτών των επιθυμιών και αυτό είναι που ονομάζουμε απόλαυση. Η θεωρία της εξέλιξης αναφέρει ότι αυτό που υπόκειται σε διατήρηση και διαιώνιση είναι το χαρακτηριστικό που είναι ωφέλιμο για το άτομο. Υπό αυτή την οπτική γωνία ό,τι μας ευχαριστεί είναι αναμενόμενο να παραμείνει και στις επόμενες γενιές δεδομένου ότι η απόλαυση συνεπάγεται και ατομική ωφελιμότητα Θα μπορούσαμε συνεπώς να κάνουμε λόγο για έναν αέναο κύκλο στον οποίο τρόποι συμπεριφοράς, συνθήκες ζωής και συνήθειες διατηρούνται στα άτομα για τον απλούστατο λόγο ότι αποτελούν κίνητρα για προσωπική απόλαυση και συμβάλλουν στην ανθρώπινη ικανοποίηση. Και οι ‘δυνατοί παίκτες’ της εξέλιξης σε αυτή την περίπτωση είναι τα άτομα που πιο αποτελεσματικά επιτυγχάνουν την ικανοποίηση των επιθυμιών τους.
Αν αναλογιστούμε πρωταρχικές διεργασίες όπως η αναπαραγωγή διαπιστώνουμε ότι δεν αποτελούν σήμερα απλή ανάγκη του ανθρώπου για διαιώνιση του είδους του αλλά τρόπο ικανοποιήσης πολύπλοκων επιθυμιών και αναγκών. Στον ανθρώπινο οργανισμό το ερέθισμα και η αντίδραση ακολουθούν αναλογες οδούς· όταν το ερέθισμα είναι έντονο και ευχάριστο η αίσθηση και η αντίδραση είναι επίσης έντονες. Αν η απόλαυση θεωρηθεί προιόν ωφέλιμης διέγερσης ο άνθρωπος είναι αναμενόμενο να προσαρμοστεί εύκολα σε αυτήν. Επιπλέον, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι προγραμματισμένος να αντλεί απόλαυση, που βιολογικά εκφράζεται από την απελευθέρωση ενδορφινών, από ενέργειες που υποβοηθούν και ενισχύουν την αναπαραγωγή. Αν επομένως η ίδια η αναπαραγωγή θεωρηθεί μια εμπειρία που προκαλεί υπέρμετρη απόλαυση και ο οργανισμός δρα με βάση τις εμπειρίες του, η πορεία της εξέλιξής του είναι βέβαιο ότι θα κατευθύνεται προς το δρόμο που η ευχαρίστηση χαράζει.
Στον δαιδαλώδη λαβύρινθο της ανθρώπινης ύπαρξης και της εξέλιξής της ο παράγοντας απόλαυση μπορεί να καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο δρούμε για να αξιοποιήσουμε στο βέλτιστο βαθμό τα δεδομένα γνωρίσματά μας με μόνιμο εγωιστικό κίνητρο το προσωπικό μας όφελος. Εξάλλου δε θα μπορούσαμε να περιμένουμε κάτι λιγότερο από τα ευφυή όντα που εκπροσωπούν το είδος μας· να οδηγούν την ανθρωπότητα στα άγνωστα μονοπάτια του μέλλοντος με κριτήριο την ικανοποίησή τους.
Βιολόγος