H κυτταρίτιδα είναι μικροβιακή φλεγμονή του δέρματος και του υποδόριου ιστού. Συχνά προκύπτει ως αποτέλεσμα καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ. λόγω λήψης κορτιζόνης ή υψηλού σακχάρου αίματος) ή ως αποτέλεσμα λύσης της συνέχειας παρακείμενης ή υπερκείμενης περιοχής του δέρματος το οποίο αποτελεί και την πύλη εισόδου του βλαπτικού μικροβίου.
Σημεία και συμπτώματα
Η κυτταρίτιδα εκδηλώνεται ως:
· Ερύθημα
· Πόνος
· Οίδημα
· Ερυθρότητα υπερκείμενου δέρματος
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις αναπτύσσονται σοβαρά τοπικά ή συστηματικά συμπτώματα όπως κακουχία, πυρετός, τοπικά αποστήματα, φυσαλίδες με υγρό, κόκκινες ραβδώσεις μακριά από την περιοχή της λοίμωξης, υπόταση, ταχεία επέκταση ή ιώδης χρώση δέρματος.
Η λοίμωξη σε άτομα με χρόνιο νόσημα ή παράγοντα που προκαλεί καταστολή της ανοσοποιητικής δυνάμεως ή σε ηλικιωμένο ασθενή θεωρείται πάντοτε σοβαρή διότι λόγω αδύναμης αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος τα άτομα αυτά μπορεί να μην παρουσιάζουν τα σοβαρά τοπικά ή συστηματικά συμπτώματα που προαναφέρονται. Με ανάλογο τρόπο, σοβαρή θεωρείται η κυτταρίτιδα του προσώπου λόγω κινδύνου ταχείας επέκτασης, η κυτταρίτιδα που υποτροπιάζει και η κυτταρίτιδα από δαγκώματα ζώων λόγω κινδύνου πολυμικροβιακής προσβολής.
Όταν η λοίμωξη του δέρματος περιλαμβάνει μόνο το ανώτερο χόριο με απότομα οριοθετημένα όρια καλείται ερυσίπελας. Εκτεταμένες αναφορές για το ερυσίπελας υπάρχουν από το Μεσαίωνα. Η συχνότητα του ερυσιπέλατος μειώθηκε σε όλη την διάρκεια του εικοστού αιώνα, πιθανώς λόγω της βελτίωσης της υγιεινής και της χρήση και της ανακάλυψης των νεότερων αντιβιοτικών. Ωστόσο, αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης της πάθησης έχει σημειωθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Το ερυσίπελας εμφανίζεται συνήθως σε πρόσωπο και κάτω άκρα. Οι στρεπτόκοκκοι είναι η κύρια αιτία του ερυσιπέλατος.
Τόσο το ερυσίπελας όσο και η κυτταρίτιδα εάν δεν αντιμετωπιστούν σωστά μπορεί να παρουσιάσουν ποικιλία επιπλοκών, οι σοβαρότερες από τις οποίες ενδέχεται να απειλήσουν την ζωή:
Γάγγραινα / ακρωτηριασμό
Χρόνιο οίδημα
Ουλές
Σήψη
Οστρακιά
Πνευμονία
Απόστημα
Εμβολή
Μηνιγγίτιδα
Νεφρικές επιπλοκές
Καρδιακές αλλοιώσεις
Όταν η κυτταρίτις ή το ερυσίπελας υποτροπιάζει η διερεύνηση παραγόντων που προδιαθέτουν σε υποτροπές είναι απαραίτητη. Οι πιο κοινοί παράγοντες που προκαλούν υποτροπές είναι η λεμφική απόφραξη, ο διαβήτης, ο αλκοολισμός, το aids, η ανοσοκαταστολή, η αρτηριοφλεβική ανεπάρκεια, το νεφρωσικό σύνδρομο, οι χρόνιες λύσεις του δέρματος.
Η σωστή ειδική παθολογική εξέταση είναι σημαντική στην εκτίμηση της κυτταρίτιδας και του ερυσιπέλατος και για την χορήγηση της αποτελεσματικής θεραπείας δε κάθε περίπτωση.