Η τροφική δυσανεξία είναι η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από παθολογικά συμπτώματα που εμφανίζονται μαζί ή μεμονωμένα και εκλύονται κατά την διάρκεια της πέψης ορισμένων τροφίμων ή και μετά την είσοδό τους στον οργανισμό.
Τα συμπτώματα αυτά είναι:
· Τυμπανισμός
· Κοιλιακός πόνος
· Διαταραχές κενώσεων
· Εξάνθημα
· Ζάλη
· Πονοκέφαλος
· Εφίδρωση
· Λιποθυμία
· Δύσπνοια
· Κνησμός
Εκτός από τις κοινές περιπτώσεις δυσανεξίας, ενίοτε για τα συμπτώματα υπεύθυνο είναι υποκείμενο νόσημα που επηρεάζει έμμεσα την ομαλή πέψη όπως είναι οι διαταραχές του θυρεοειδούς τα καρκινώματα νοσήματα γαστρεντερικού σωλήνα ψυχιατρικά προβλήματα.
Οι πιο κοινές περιπτώσεις δυσανεξίας σε τρόφιμα είναι:
1. Δυσανεξία στις άπεπτες φυτικές ίνες
Παρά το γεγονός ότι τα πλούσια σε άπεπτες φυτικές ίνες τρόφιμα ασκούν ποικίλες προστατευτικές για τον οργανισμό δράσεις (π.χ. προστασία από δυσκοιλιότητα, αντικαρκινική δράση) ορισμένα άτομα παρουσιάζουν δυσανεξία σε τρόφιμα με υψηλή συγκέντρωση φυτικών ινών. Η πιο συχνή αιτία είναι η σπαστική κολίτιδα.
2. Δυσανεξία στην λακτόζη των τροφών
Η λακτόζη είναι ένα σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα και τα περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα. Για να απορροφηθεί σωστά η λακτόζη πρέπει να λειτουργεί σωστά η λακτάση ένα ένζυμο που ευρίσκεται στα τοιχώματα του εντέρου και διασπά την λακτόζη. Δυσανεξία λακτόζης παρουσιάζεται όταν τα επίπεδα λακτάσης είναι ανεπαρκή.
3. Δυσανεξία στην γλουτένη
Πρόκειται για δυσανεξία στην γλοιαδίνη ένα συστατικό της γλουτένης που υπάρχει στο σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη. Η αιτιολογία της νόσου είναι άγνωστη, πιθανολογείται ωστόσο ανοσολογικός μηχανισμός διαφορετικός από την περίπτωση των τροφικών αλλεργιών. Συγκεκριμένα το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί αυτοαντισώματα, τα οποία κινητοποιούνται με την λήψη γλουτένης και προκαλούν αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού ποικίλλουσας βαρύτητας.
4. Δυσανεξία σε πρόσθετα τροφίμων
Πρόκειται για δυσανεξία σε ορισμένα προϊόντα που προστίθενται στα τρόφιμα για την ενίσχυση της γεύσης, τον χρωματισμό τους ή την αντισηψία. Ενώσεις όπως το όξινο γλουταμινικό νάτριο (MSG), τα νιτρικά άλατα και τα θειώδη συνδέονται με αντιδράσεις που μπορεί να συγχέονται με την τροφική αλλεργία.
5. Αντιδράσεις αλλεργικού τύπου
Στις αντιδράσεις αλλεργικού τύπου, υπάρχει μια γενικευμένη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε ορισμένα συστατικά του τροφίμου που εκλαμβάνονται ως αλλεργιογόνα. Η συχνότερη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στην τροφική αλλεργία είναι η παραγωγή ειδικών αντισωμάτων Ε (IgE) έναντι του αλλεργιογόνου συστατικού της τροφής. Ψάρια, οστρακοειδή, ξηροί καρποί, αυγά, γάλα, σόγια και σιτάρι είναι τα συχνότερα εμπλεκόμενα τρόφιμα.
Η τροφική αλλεργία μπορεί δυνητικά να επηρεάσει άμεσα την ζωή. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό κατά τα ταξίδια, όταν η άμεση πρόσβαση στις ενδεικνυόμενες ιατρικές υπηρεσίες είναι δυσχερής και επιβάλλει την τήρηση ορισμένων γενικών προληπτικών μέτρων κατά τα ταξίδια, ιδιαίτερα σε άτομα με τάσεις τροφικής αλλεργίας.
1. Να έχετε στο φαρμακείο φάρμακα πρώτης ανάγκης για τις οξείες αλλεργικές αντιδράσεις. Τα φάρμακα αυτά συνταγογραφούνται ανάλογα με τα ευρήματα της ιατρικής εξέτασης σε συνεννόηση με τον σωστό θεράποντα ιατρό.
2. Οι οξείες αλλεργικές αντιδράσεις σε τρόφιμα είναι συχνότερες όταν ο ταξιδιώτης, γεύεται τοπικές «σπεσιαλιτέ» ή επισκέπτεται κουζίνες εστιατορίων διαφορετικών ή εξωτικών γεύσεων ή γαστριμαργικών απαιτήσεων. Να αποφεύγετε να γεύεστε άγνωστες μη δόκιμες γεύσεις κατά τα ταξίδια.