Αναπνευστικοί ιοί, ο στρεπτόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος, η moraxella, ο ιός της γρίπης είναι ορισμένα μόνο από τα παθογόνα, που αναμένεται κατά το Φθινόπωρο να επιτεθούν δριμύτατα κατά την διάρκεια του Χειμώνα στο ανθρώπινο σώμα. Τα πιο συνήθη συμπτώματα που προκαλούν είναι μπούκωμα, καταρροή, βήχα, πυρετό, σπανιότερα ωστόσο σοβαρές επιπλοκές, όπως επιμολύνσεις, πνευμονία, βρογχίτιδα, καρδιακές αλλοιώσεις, αναπνευστική ανεπάρκεια μπορεί να απειλήσουν την ζωή.
Το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει πολλούς μηχανισμούς άμυνας και προστασίας έναντι των τοξικών μικροοργανισμών που προκαλούν λοιμώξεις. Η ικανότητα του οργανισμού να αντιστέκεται σε εξωτερικούς εισβολείς καλείται ανοσία.
Βασικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού έχουν τα λευκά αιμοσφαίρια. Τα λευκά αιμοσφαίρια, που κυκλοφορούν στο αίμα περιλαμβάνουν τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα ηωσινόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα βασεόφιλα πολυμορφοπύρηνα, τα μονοπύρηνα, τα λεμφοκύτταρα, τα πλασματοκύτταρα. Όταν υπάρχει επαρκής άμυνα, μετά την είσοδο του λοιμογόνου παράγοντα ειδικά αντισώματα που παράγονται από λεμφοκύτταρα (Β λεμφοκύτταρα) και ειδικά ευαισθητοποιημένα λεμφοκύτταρα (Τ λεμφοκύτταρα) επιτίθενται στον παθογόνο μικροοργανισμό. Τα διαφοροποιημένα Β λεμφοκύτταρα αποτελούν τα πλασματοκύτταρα. Τα ειδικά αντισώματα και τα ειδικά ευαισθητοποιημένα λεμφοκύτταρα έχουν σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική μνήμη, στην οποία οφείλεται η ανοσία που αναπτύσσει ο οργανισμός έναντι ορισμένων παθογόνων μικροοργανισμών μετά τη λοίμωξη. Με την ηλικία αλλά και κατά την διάρκεια χρόνιων νοσημάτων ή καταστάσεων που προκαλούν δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι λιγότερο σε θέση να διακρίνει παράγοντες του σώματος από βλαπτικά αντιγόνα. Αυτό σημαίνει βραδεία αντίδραση σε βλαπτικά ερεθίσματα. Λόγω μείωσης λεμφοκυττάρων, τα αντισώματα είναι λιγότερο ικανά να παγιδεύουν τα βλαπτικά αντιγόνα (μειωμένη λειτουργικότητα). Έτσι το άτομο γίνεται περισσότερο ευπρόσβλητο σε επικίνδυνες λοιμώξεις.
Ο κατάλογος των νοσημάτων και των παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν πτώση της ισχύος του ανοσοποιητικού συστήματος αυτών είναι μακρύς. Χαρακτηριστικά μπορεί κανείς να αναφέρει:
Τη μακροχρόνια έκθεση στο κάπνισμα
Τη στεφανιαία νόσο
Την κίρρωση του ήπατος
Νοσήματα υπό κορτικοειδή
Τα καρκινώματα
Τον διαβήτη
Την χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια
Τη νεφρική ανεπάρκεια
Την λοίμωξη από τον ιό του aids
Tα νοσήματα με ελαττωματική παραγωγή αντισωμάτων (π.χ. λευχαιμία)
Οι καταστάσεις και οι παθήσεις που προαναφέρονται είναι ενδεικτικές και κατά την διάρκεια της σωστής προληπτικής παθολογικής εξέτασης διερευνάται εάν το status της υγείας του εξεταζόμενου χαρακτηρίζεται από εξασθένηση του ανοσοποιητικού του συστήματος, γεγονός που επιβάλλει εμβολιασμό του. Η ενισχυτική εφαρμογή εμβολίων προς τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, είναι απαραίτητη στις περιπτώσεις αυτές. Τα εμβόλια περιέχουν τμήματα του λοιμογόνου παράγοντα που έχουν υποστεί ειδική επεξεργασία έτσι ώστε να μην προκαλούν νόσο, αλλά να κινητοποιούν το αμυντικό σύστημα προς παραγωγή αποτελεσματικών αντισωμάτων. Η ανοχή και η ασφάλεια των εμβολίων είναι υψηλή, με λίγες παρενέργειες που περιλαμβάνουν πρήξιμο, πόνο στην θέση της ένεσης, μυϊκά άλγη, κακουχία, ελαφρό γριπώδες σύνδρομο για λίγες ημέρες μετά την ένεση. Είναι απαγορευτικά, ωστόσο, για ορισμένες κατηγορίες ατόμων (π.χ. θανατηφόρες αλλεργίες σε συστατικά του εμβολίου).
Το Φθινόπωρο είναι ιδανικά η εποχή εμβολιασμού για την γρίπη η επέλαση της οποίας αναμένεται να είναι ιδιαίτερα σοβαρή κατά τον Χειμώνα. Τα εμβόλιο προκαλεί ανοσολογική διέγερση, με παραγωγή αντισωμάτων, τα οποία προσφέρουν στο άτομο ανοσία.
Έτσι όταν ο ασθενής εκτεθεί στον ιό της γρίπης κατά τον Χειμώνα έχει ήδη αποτελεσματικά αντισώματα με αποτέλεσμα ο ιός να τον προσβάλλει ελαφρά ή καθόλου. Ασθενείς που ευρίσκονται σε στενή επαφή με άτομα υψηλού κινδύνου για σοβαρές επιπλοκές ή είναι επαγγελματίες κτηνοτρόφοι πρέπει να εμβολιάζονται επίσης για να αποφευχθούν θανατηφόροι ανασυνδυασμοί με ιούς γρίπης που ενδημούν σε ζώα. Εκτός από το εμβόλιο της γρίπης αρκετοί ασθενείς που έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να εμβολιαστούν και για την πνευμονία. Για τα υπόλοιπα «χειμωνιάτικα» παθογόνα δυστυχώς δεν υπάρχουν αποτελεσματικά και ακίνδυνα εμβόλια.