Η διατροφή αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της θεραπείας ενάντια του καρκίνου. Τρώγοντας σωστά πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία, μπορεί ο καρκινοπαθής ασθενής να νιώσει καλύτερα και ο οργανισμός του να παραμείνει δυνατός. Οι διατροφικές συμβουλές σε ασθενείς με καρκίνο μπορούν να διαφέρουν σημαντικά από τις γενικές οδηγίες για ισορροπημένη διατροφή και αυτό γιατί είναι σχεδιασμένες να βοηθήσουν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της ασθένειας αλλά και τις παρενέργειες των διαφορετικών τύπων θεραπείας.
Όταν ο ασθενής νιώθει υγιής, αρκεί να τρώει αρκετά, ώστε να καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες. Όταν όμως ξεκινά η θεραπεία του καρκίνου ή όταν δεν νιώθει καλά, τότε έχει ανάγκη μικρά μυστικά που θα τον βοηθήσουν να τρώει όσον το δυνατόν καλύτερα. Πριν ξεκινήσει η θεραπεία του καλό θα είναι να έχει θετική στάση σε ότι του συμβαίνει, να εκφράζει τα συναισθήματά του και να αντιμετωπίζει τις δύσκολες στιγμές με όσο το δυνατόν λιγότερο άγχος, διότι αυτό θα τον βοηθήσει να κρατά τον έλεγχο της κατάστασης και να διατηρεί την όρεξή του. Ακόμα και αν έχει διατροφικά προβλήματα, το φαγητό εξακολουθεί να αποτελεί απόλαυση!
Μια ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό για τον ασθενή που πάσχει από καρκίνο και πρόκειται να ξεκινήσει θεραπεία, έτσι ώστε να έχει όλες τις δυνάμεις του και να διατηρεί την άμυνα του οργανισμού του έναντι λοιμώξεων. Ο ασθενής θα πρέπει να ζητά από το γιατρό του και το διαιτολόγο του να απαντήσουν οποιαδήποτε απορία του σχετικά με το φαγητό και να του δίνουν λύσεις σε προβλήματα που εμποδίζουν τη σωστή διατροφή του. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες για όλους τους ασθενείς με καρκίνο, αλλά αυτές εξατομικεύονται. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθούνται οι ασθενείς από οργανωμένη ομάδα ειδικών, δηλαδή επιστημόνων εξειδικευμένων στην αντιμετώπιση της ασθένειας.
Μερικές συμβουλές που μπορούν να φανούν χρήσιμες στον ασθενή που πάσχει από καρκίνο είναι οι εξής:
· Όταν νιώθει ότι έχει όρεξη για φαγητό, ας δοκιμάσει να καταναλώσει γεύματα πλούσια σε θερμίδες, διότι θα τον βοηθήσουν να διατηρήσει τις δυνάμεις του και να ξαναχτίσει τους ιστούς που βλάπτει ο καρκίνος.
· Καλό είναι να καταναλώνει μεγαλύτερα γεύματα τις πρωινές ώρες της ημέρας που είναι πιθανό να έχει περισσότερη όρεξη και ελαφρύτερα γεύματα προς τις βραδινές ώρες. Αν δε νιώθει καλά και μπορεί να καταναλώσει μόνο μία ή δύο τροφές, ας επιμείνει να τρώει μόνο αυτές τις τροφές μέχρι να νιώσει καλύτερα.
· Επίσης είναι σημαντικό να πίνει αρκετά υγρά, ιδιαίτερα τις ημέρες που δεν νιώθει καλά και δεν έχει όρεξη για φαγητό. Το νερό είναι το πιο σημαντικό από τα υγρά για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού και χρειάζονται περίπου 6-8 ποτήρια την ημέρα για να καλύψουν τις ανάγκες του οργανισμού. Καλό είναι να έχει πάντα μαζί ένα μπουκαλάκι νερό για να μη το ξεχνά.
· Να δίνει έμφαση στην υγιεινή των τροφίμων, δηλαδή να πλένει πολύ καλά τα φρούτα και τα λαχανικά. Αν δε μπορεί, καλύτερα να αποφύγει τα τρόφιμα που δεν είναι καλά καθαρισμένα. Να θυμάται να πλένει τα χέρια του πολύ καλά, καθώς και τα εργαλεία του, π.χ. μαχαίρια, ιδιαίτερα όταν μαγειρεύει ωμό κρέας.
· Τέλος να δίνει έμφαση στην ποικιλία των τροφίμων. Κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν αρκεί να καλύψει τις ανάγκες του. Να προτιμά φρούτα και λαχανικά, ωμά ή μαγειρεμένα, καθώς και δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών και μικρές ποσότητες άπαχου κρέατος ή κοτόπουλου χωρίς πέτσα.
Μεγάλη προσοχή χρειάζεται πριν αποφασίσει ένας ασθενής να πάρει συμπληρώματα διατροφής. Μεγάλες δόσεις βιταμινών μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη πορεία της θεραπείας του. Επομένως ας μην προχωρήσει στη λήψη συμπληρωμάτων αν δεν έχει ρωτήσει το γιατρό του ή το διαιτολόγο του.
Χρυσάνθη Βλαχάκη, MSc, Yπ. Διδάκτωρ
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου