Oι σοβαρές βλάβες από φωτιά είναι συνήθως τα εγκαύματα και οι βλάβες της αναπνευστικής οδού. Τις περισσότερες φορές οι βλάβες είναι συνδυασμένες, με συνέπεια την επιβάρυνση της κλινικής κατάστασης του ασθενούς.
Η φωτιά προκαλεί βλάβη στο δέρμα και έγκαυμα, το οποίο αναλόγως του βάθους της βλάβης, μπορεί να είναι πρώτου δεύτερου ή τρίτου βαθμού. Οι βλάβες πρώτου βαθμού, δεν φυσαλιδοποιούνται από την αρχή, σε αντίθεση με τα βαθύτερα εγκαύματα, όπου προσβάλλονται βαθύτερες δομές. Οι τρεις ωστόσο σημαντικότεροι παράγοντες που καθορίζουν την σοβαρότητα των εγκαυματικών βλαβών, είναι η έκταση του εγκαύματος, το ποσοστό δηλαδή της επιφάνειας του σώματος που καταλαμβάνουν οι εγκαυματικές βλάβες, η ηλικία άνω των εξήντα ετών και η συνύπαρξη βλάβης από εισπνοή καπνού.
Η εγκαυματική βλάβη αποτελεί μόνο την αρχική εκδήλωση σε ένα καταρράκτη φλεγμονωδών αντιδράσεων, οι οποίες μπορεί να είναι τοπικές, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις είναι γενικευμένες, οδηγούν σε αύξηση ιντερλευκινών, γάμα ιντερφερόνης, παραγωγή του παράγοντα ΤΝF, πολυοργανική συστηματική ανεπάρκεια, φαινόμενα τα οποία εάν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, προκαλούν με την σειρά τους θανάτους.
Η συστηματική λοίμωξη από μη συνήθη, αλλά σοβαρά μικρόβια, όπως η ψευδομονάδα, ο πρωτέας, ο staphylococcus aureus, o s. epidermidis είδη klebsiella, που επιβάλλουν αντιβιοτική αγωγή, παραμένει βασικό αίτιο νοσηρότητας σε ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα. Σε όψιμη φάση, στις εγκαυματικές ουλές, μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα και κερατοακάνθωμα.
Οι βλάβες από τον καπνό οφείλονται σε διαταραχές στην οξυγόνωση των ιστών λόγω της μη φυσιολογικής ανταλλαγής των αερίων στην περιοχή του πνεύμονα, σε θερμική βλάβη από την θερμότητα, σε χημική βλάβη στον πνεύμονα από τοξικά προϊόντα της καύσης, σε μικροβιακές επιμολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος.
Τα συμπτώματα, που είναι ποικίλα, όπως βήχας, δύσπνοια, πυρετός, αναπνευστική ανεπάρκεια, λιποθυμία, μπορεί να μην εμφανιστούν άμεσα, αλλά εντός ημερών και να οδηγήσουν στον θάνατο. Υπάρχουν περιπτώσεις που επιβάλλεται άμεσα διασωλήνωση. Ορισμένοι ευαίσθητοι οργανισμοί μετά από ένα σοβαρό επεισόδιο εισπνοής καπνών, παρουσιάζουν μόνιμη διαταραχή του αναπνευστικού συστήματος.
Εξαιτίας όλων των προαναφερόμενων παραγόντων, το άτομο που έχει εκτεθεί σε φωτιά:
1. Πρέπει να εξετάζεται άμεσα από τον κλινικό ιατρό, προς εκτίμηση της σοβαρότητας των βλαβών από την φωτιά και αποτελεσματική θεραπεία. Η άμεση πρώτη κίνηση από το περιβάλλον, στο δερματικό έγκαυμα προ της ιατρικής εξετάσεως είναι το δροσερό τρεχούμενο νερό.
2. Πρέπει να ευρίσκεται σε στενή ιατρική παρακολούθηση ρουτίνας, αλλά και να επικοινωνεί άμεσα με τον μάχιμο ιατρό, όταν τα πτύελα γίνουν ανθρακώδη, αλλάξουν σε ποσότητα ή χροιά, εμφανιστούν πυρετός, δεκατική πυρετική κίνηση, δυσχέρεια αναπνοής, βήχας που δεν προΰπήρχε.
3. Πρέπει να εξετάζεται ιατρικώς άμεσα, όταν σε παλαιές εγκαυματικές ουλές, εμφανίζονται αλλαγές κατά την επισκόπηση.