Ψυχοσωματικά προβλήματα και βιολογική γήρανση

images_1712017_pages_stressprematureaging.jpg

Η ανθρώπινη βιολογική γήρανση χαρακτηρίζεται από την προοδευτική μείωση των αμυντικών εφεδρειών και της ομοιοστατικής λειτουργίας των ιστών του σώματος. Η χρονολογική ηλικία στην οποία εκδηλώνεται το φαινόμενο και η ταχύτητα ανάπτυξης του φαινομένου ποικίλλει και επηρεάζεται από κληρονομικούς παράγοντες, συνήθειες, διατροφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, έκθεση σε καπνό.

Κατά την διάρκεια του stress και των ψυχικών προβλημάτων, γίνονται ορισμένες βιοχημικές αντιδράσεις και σωματικές προσαρμογές, με σημαντικές παθολογικές επιπτώσεις.

Οι σωματικές προσαρμογές στο αυξημένο stress, περιλαμβάνουν την αυξημένη έκκριση ορμονών του stress (π.χ. γλυκοκορτικοειδή κατεχολαμίνες), την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, την αύξηση της καρδιακής παροχής και την έκλυση ταχυκαρδίας. Η ανάγκη για αυξημένο καρδιακό έργο και οι αυξημένες απαιτήσεις σε οξυγόνο κατά την διάρκεια του stress, προκαλούν υπερδραστηριότητα της καρδιακής αντλίας. Οι σωματικές αυτές προσαρμογές αποσκοπούν στην προετοιμασία του σώματος για άμεση δράση και ήταν απαραίτητες στην φυλογενετική πορεία του ανθρώπου, για να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες απειλές (π.χ. εμφάνιση άγριου ζώου, αντιμετώπιση παγετού κ.λπ.). Βιολογικά αντανακλαστικά, που ρυθμίζουν την λειτουργία των σπλάγχνων και δεν έχουν ακόμη μελετηθεί πλήρως, λειτουργούν κάτω από το επίπεδο της συνείδησης, υπάρχουν σε όλα τα σπλάγχνα και επηρεάζονται από ψυχολογικούς παράγοντες.

Η επίδραση του ψυχικού παράγοντα στο φαινόμενο της βιολογικής γήρανσης έχει καταγραφεί σε έρευνες. Αυτό συνάδει και με δεδομένα της καθημερινής κλινικής πρακτικής.

Οι υγιείς αιωνόβιοι παρουσιάζουν ορισμένα στοιχεία προσωπικότητας, που αναπαράγονται σε πολλές μελέτες, ανεξάρτητα από την χώρα στην οποία διαμένουν, το κοινωνικό επίπεδο, το μορφωτικό επίπεδο, την εθνικότητα των ερευνητών που πραγματοποιούν τις μελέτες: Παρουσιάζουν σε μεγάλο ποσοστό, θετική στάση απέναντι στην ζωή, φιλοσοφική αντίληψη αντιμετώπισης της καθημερινότητας, ανεπτυγμένο θρησκευτικό συναίσθημα, θετικές καθημερινές δραστηριότητες που τους εφοδιάζουν με θετική ενέργεια, θετικό προσανατολισμό και συγκεκριμένους στόχους, συνήθειες καθημερινής άσκησης επαρκούς ύπνου και αποχής από εξαρτήσεις.

Η προαγωγή του φαινομένου της γήρανσης από το stress, πιθανώς συνδέεται με αυξημένη λειτουργία ζωτικών οργάνων και εξάντλησή τους, όταν το ψυχολογικό πρόβλημα και οι σωματικές προσαρμογές που το συνοδεύουν (π.χ. δραστηριοποίηση συμπαθητικού νευροφυτικού συστήματος, ταχυκαρδία, αυξημένη πίεση), εγκαθίστανται μόνιμα. Οι διαταραχές στη σεροτονίνη και τα μειωμένα επίπεδα ενδορφινών που εμφανίζονται σε ορισμένες ψυχολογικές διαταραχές, προάγουν την βιολογική κόπωση. Ο ύπνος που δεν ξεκουράζει, συχνό φαινόμενο, που συνοδεύει τις ψυχολογικές διαταραχές, εμποδίζει περαιτέρω την ανάκτηση των βιολογικών αμυντικών και ομοιοστατικών εφεδρειών του σώματος. Ορισμένες μελέτες αναδεικνύουν σημαντικές αυξήσεις στην παραγωγή ελευθέρων ριζών που αποτελούν βιοχημικούς παράγοντες γήρανσης, σε άτομα που ευρίσκονται υπό την επήρεια μόνιμου stress. Μια ποικιλία ψυχικών παραγόντων, που ευρίσκονται στην ρίζα νοσηρών συνηθειών (π.χ. κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ, πολυφαγία) συντελούν εμμέσως στην εμφάνιση οργανικών νοσημάτων.

Η διατήρηση της νεανικότητας σε αθλούμενα άτομα, πιθανώς συνδέεται και με την αυξημένη παραγωγή ενδορφινών. Ομοίως, η παράταση του μέσου όρου ζωής σε άτομα που κάνουν συνετή χρήση αλκοόλ, εν μέρει οφείλεται στις ευεργετικές δράσεις του αλκοόλ στην ψυχική σφαίρα και τις αλληλεπιδράσεις τους με βιολογικές παραμέτρους.

Πηγή : http://anastasiamoschovaki1.blogspot.gr/