Οι αμυγδαλές είναι δύο μορφώματα, πλούσια σε λεμφικό ιστό που ευρίσκονται στη βάση της γλώσσας. Ο ρόλος τους στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού και στην ομαλή απομάκρυνση τοξινών από τον οργανισμό, είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Η αμυγδαλίτιδα είναι μία ιδιαίτερα συνήθης πάθηση που αντιμετωπίζει ο κλινικός παθολόγος.
Στην αμυγδαλίτιδα, αναπτύσσεται λοιμώδης φλεγμονή των αμυγδαλών.
Όταν η κατάσταση είναι οξεία, πρόκειται για οξεία αμυγδαλίτιδα, όταν η κατάσταση οδηγηθεί σε χρονιότητα λόγω επανειλημμένης ή ατελώς θεραπευθείσας λοίμωξης, πρόκειται για χρόνια αμυγδαλίτιδα.
Η εισβολή γίνεται με πονόλαιμο, πυρετό, πρήξιμο αδένων, κακουχία. Οι αμυγδαλές είναι εξέρυθρες και στην επιφάνειά τους μπορεί να υπάρχει πύο ή εξίδρωμα. Παρά το γεγονός ότι αρκετές περιπτώσεις οφείλονται σε κοινές ιώσεις, μεγάλο μέρος των περιπτώσεων αμυγδαλίτιδας οφείλεται στον β αιμολυτικό στρεπτόκοκκο, ένα επικίνδυνο μικρόβιο, το οποίο εάν δεν αντιμετωπιστεί με κατάλληλη αντιβίωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως καρδιακή νόσο, ρευματικό πυρετό, αποστήματα, σηψαιμία, νεφρική σπειραματονεφρίτιδα. Ο ρευματικός πυρετός, η πιο σοβαρή επιπλοκή του στρεπτόκοκκου σε νεαρές ηλικίες, αναπτύσσεται κύρια σε άτομα πέντε με σαράντα ετών, οφείλεται σε μία ανοσολογική διαδικασία που προκαλεί ο στρεπτόκοκκος μία με πέντε εβδομάδες μετά την λοίμωξη και χαρακτηρίζεται από καρδιακή βλάβη, ερύθημα και υποδόρια οζίδια, νευρολογικές εκδηλώσεις με ακούσιες χοριοαθετωσικές κινήσεις, πολυαρθρίτιδα. Τα παραπάνω ευρήματα εμφανίζονται μεμονωμένα ή συνυπάρχουν. Το σημαντικότερο πρόβλημα του ρευματικού πυρετού είναι η προοδευτική ανάπτυξη ρευματικής καρδιακής νόσου, παρά τα μικρά ποσοστά άμεσης θνητότητας. Η διαφορική διάγνωση και η σωστή θεραπεία από το σωστό έμπειρο παθολόγο κατά την ιατρική εξέταση είναι καθοριστικής σημασίας στην λοιμώδη αμυγδαλίτιδα, με δεδομένο ότι η άμεση χορήγηση ειδικής αγωγής από το στόμα κατά του στρεπτόκοκκου είναι επιβαλλόμενη στην στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, ενώ αντενδείκνυται στην ιογενή αμυγδαλίτιδα. Σήμερα σε αμφίβολες περιπτώσεις κατά την κλινική αξιολόγηση, υπάρχουν ειδικές δοκιμασίες εντοπισμού του στρεπτόκοκκου (δοκιμασία αντιγόνου, strep test, ASTO, ειδική καλλιέργεια).
Η διακοπή του καπνίσματος, η χορήγηση απλών αντισηπτικών του στόματος με γαργάρες, η καλή ενυδάτωση, η καλή διατροφή που στα υγιή άτομα περιλαμβάνει φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ο επαρκής ύπνος, η αποφυγή ψυχολογικών επιβαρύνσεων, είναι σημαντικά συμπληρωματικά μέτρα στην αμυγδαλίτιδα. Στην περίπτωση πασχόντων από χρόνια νοσήματα, απαιτείται εφαρμογή ειδικών ενδεικνυόμενων διατροφικών προγραμμάτων και προγραμμάτων καθημερινότητας ανάλογα με το είδος της χρόνιας πάθησης.
Σπανιότερα αίτια λοιμώδους αμυγδαλίτιδας είναι ο ιός της ιλαράς, ο ιός της λοιμώδους μονοπυρήνωσης EPSTEIN BARR, o CMV, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα όπως η NEISSERIA GONORRHEA o HIV, το κορυνοβακτηρίδιο της διφθερίτιδας κλπ. Η αγωγή τροποποιείται ανάλογα με το αίτιο. Συχνότερο από τα αίτια αυτά είναι η λοιμώδης μονοπυρήνωση, που παρατηρείται κυρίως στο νεαρό πληθυσμό και οφείλεται στον ιό EPSTEIN BARR. H λεμφαδενοπάθεια είναι συνήθως εμφανής στην λοιμώδη μονοπυρήνωση, ενώ συχνά υπάρχει σπληνομεγαλία. Μεταξύ άλλων εκδηλώσεων είναι η ηπατίτιδα, η προσβολή του νευρικού συστήματος, η νεφρική ανεπάρκεια, η πνευμονική προσβολή, η μυοκαρδίτιδα, η απόφραξη αεραγωγών, η ρήξη του σπλήνα.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΑΜΥΓΔΑΛΩΝ : ΜΙΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ;
Οι απόλυτες ενδείξεις για την χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) είναι σπάνιες.
Η αμυγδαλεκτομή δεν είναι μια απλή διαδικασία. Η μετεγχειρητική αιμορραγία είναι μια υπαρκτή επιπλοκή που συμβαίνει σήμερα ακόμα και στα καλύτερα κέντρα, ενώ σπανίως εμφανίζονται λαρυγγόσπασμος, δύσπνοια, θάνατος. Το πιο αμφιλεγόμενο σήμερα θέμα είναι ο συσχετισμός της αμυγδαλεκτομής με ορισμένα καρκινώματα και νοσήματα του αίματος, που αναπτύσσονται χρόνια μετά από αυτήν. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μελέτες που στηρίζουν αυτό το συσχετισμό, ελλείπουν επαρκείς μεγάλες μελέτες σε βάθος χρόνου. Η αμυγδαλεκτομή δεν πρέπει να επιτελείται πάντως «ελαφρά τη καρδία» σε χρόνια υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα. Οι αμυγδαλές έχουν καθοριστικό ρόλο στην σωστή άμυνα του οργανισμού και στην επαρκή απομάκρυνση των τοξινών από το σώμα.
Η σωστή ενδοφλέβια νοσοκομειακή αγωγή σε συνδυασμό με αντιμετώπιση συμπαρομαρτούντων παραγόντων που παρεμποδίζουν την ολοκληρωμένη εκρίζωση (π.χ. δυσανεξία στην γλυκόζη), είναι σημαντικά θεραπευτικά μέτρα για την αποφυγή του χειρουργείου σε χρόνιες επίμονες αμυγδαλίτιδες.