Το κουνούπι αποτελεί αίτιο τοπικών φλεγμονών, αλλεργιών και μέσο μετάδοσης σοβαρών συστηματικών νοσημάτων. Τα πιο σοβαρά νοσήματα που μεταδίδονται μέσω κουνουπιών στην Ελλάδα είναι η εγκεφαλίτιδα του Νείλου και η ελονοσία. Οι σκνίπες είναι μέσο μετάδοσης κάλα αζάρ φλεβοιών και δυστυχώς τσιμπούν και κατά την διάρκεια της ημέρας. Σποραδικά κρούσματα δάγκειου πυρετού έχουν αναφερθεί επίσης στην Ελλάδα.
Νέοι μεταφερόμενοι ιοί μέσω κουνουπιών ανακαλύπτονται κάθε χρόνο σε παγκόσμια βάση. Ο ιός Chikungunya μεταφέρεται ταχέως κατά τα τελευταία χρόνια από τον Ινδικό Ωκεανό στην Ευρώπη.
Οι αλοιφές που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των κουνουπιών είναι δύο ειδών.
1. ΑΛΟΙΦΕΣ ΚΑΙ ΛΟΣΙΟΝ ΓΙΑ ΕΠΑΛΕΙΨΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΣΙΜΠΗΜΑ
Μετά το τσίμπημα κουνουπιού συρρέουν τοπικά παράγοντες φλεγμονής, εκλύεται ισταμίνη με αποτέλεσμα την εμφάνιση κνησμού, πρηξίματος, ερυθρότητας. Οι αποτελεσματικές αλοιφές για μετά το τσίμπημα, περιέχουν ουσίες με αντισηπτική και αντιισταμινική δράση και παρέχουν ανακούφιση από τα συμπτώματα και αντισηψία. Εναλλακτικά μπορεί να εφαρμοστεί αυστηρά τοπικά καθαρό οινόπνευμα με χρήση μπατονέτας και να ακολουθήσει η εφαρμογή αλοιφής με αμιγή αντιισταμινική δράση. Παρά ταύτα εάν τα τοπικά συμπτώματα επιμείνουν ή εμφανιστούν συστηματικά συμπτώματα η ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη.
Προφυλάξεις κατά την χρήση αλοιφών και λοσιόν για επάλειψη μετά το τσίμπημα:
• Εφαρμόστε μόνο αυστηρά τοπικά και όχι πάνω από τριήμερο χωρίς συνταγή του θεράποντος.
• Ποτέ μην χρησιμοποιείτε τις αλοιφές σε πληγές.
• Μην εφαρμόζετε τις αλοιφές στα μάτια ή το στόμα και μέσα στα αυτιά.
• Μην εφαρμόζετε τις αλοιφές στο πρόσωπο, χωρίς ειδική ένδειξη.
• Ελέγξτε και εφαρμόστε την ετικέτα του προϊόντος και τις οδηγίες του κατασκευαστή του προϊόντος.
• Μην χρησιμοποιείτε αλοιφές με κορτιζόνη αντιβιοτικά ή σε βρέφη χωρίς εντολή ιατρού.
2. ΕΝΤΟΜΟΑΠΩΘΗΤΙΚΕΣ ΑΛΟΙΦΕΣ ΚΑΙ ΛΟΣΙΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΩΝ
Οι δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σήμερα σε αλοιφές για τεκμηριωμένη αντικουνουπική προστασία είναι:
• DEET (χημική ονομασία: N,N-diethyl-m-toluamide or N,N-diethyl-3-methyl-benzamide).
• Picaridin (χημική ονομασία: 2-2-hydroxyethyl-1-piperidinecarboxylic acid 1-methylpropyl ester).
• Oil of lemon eucalyptus (φυσικό εντομοαπωθητικό OLE) ή PMD (χημική ονομασία: para-menthane-3,8-diol η χημική έκδοση του OLE).
• IR3535 (χημική ονομασία: 3-[N-butyl-N-acetyl]-aminopropionic acid, ethyl ester).
Σε γενικές γραμμές, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις των δραστικών συστατικών παρέχουν μεγαλύτερη διάρκεια της προστασίας, ανεξάρτητα από το δραστικό συστατικό. Επίσης η δραστικότητα των φυσικών εντομοαπωθητικών (OLE) δεν έχει τεκμηριωθεί επαρκώς όταν πρόκειται για πολύωρη παραμονή σε περιβάλλον με κουνούπια.Έτσι για παράδειγμα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε 30% DEET επί παραμονής έως 8 ωρών σε εξωτερικό περιβάλλον (ηλικία άνω των 2 μηνών) και Οil of lemon eucalyptus 30% επί παραμονής έως 4 ωρών σε εξωτερικό περιβάλλον (ηλικία άνω των τριών ετών).
Προφυλάξεις κατά την Χρήση εντομοαπωθητικών:
• Εφαρμόστε εντομοαπωθητικά μόνο σε εκτεθειμένο δέρμα ή ρούχα, σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή του προϊόντος.
• Μην χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά κάτω από τα ρούχα.
• Ποτέ μην χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά σε πληγές, ή ερεθισμένο δέρμα.
• Μην εφαρμόζετε απωθητικά στα μάτια ή το στόμα και μέσα στα αυτιά.
• Κατά τη χρήση σπρέι, μην ψεκάζετε απευθείας στο πρόσωπο, αλλά στα χέρια και στη συνέχεια εφαρμόζετε στο πρόσωπο.
• Πλένετε τα χέρια σας πριν και μετά την εφαρμογή.
• Μετά την επιστροφή του στο σπίτι, πλύνετε το δέρμα με απαλό σαπούνι με ουδέτερο ph και νερό.
• Ελέγξτε την ετικέτα του προϊόντος και τις οδηγίες του κατασκευαστή εάν έχει γίνει επεξεργασία με το εντομοαπωθητικό στο ρούχο πριν την εμπορική του διάθεση.
• Το permethrin δεν πρέπει ποτέ να εφαρμόζονται στο δέρμα, αλλά μόνο στα ρούχα, κουνουπιέρες, ή άλλα υφάσματα σύμφωνα με τις οδηγίες στην ετικέτα του προϊόντος.
• Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά, όταν χρησιμοποιούνται αντηλιακά προϊόντα.
• Την πρώτη φορά εφαρμόστε το εντομοαπωθητικό σε μικρή περιοχή του δέρματος. Εάν εμφανίσετε εξάνθημα ή άλλη αντίδραση, όπως κνησμό ή πρήξιμο, από ένα εντομοαπωθητικό, πρέπει να ειδοποιήσετε τον θεράποντα ιατρό.
• Τα εντομοαπωθητικά δε συνιστώνται σε παιδιά ηλικίας κάτω των δύο μηνών. Προστατέψτε τα μικρά βρέφη από τα κουνούπια, χρησιμοποιώντας κουνουπιέρες. Προϊόντα που περιέχουν OLE δεν χρησιμοποιούνται σε παιδιά ηλικίας κάτω των τριών ετών.
• Τα παιδιά δεν πρέπει να χειρίζονται εντομοαπωθητικά. Οι ενήλικες θα πρέπει να εφαρμόζουν το εντομοαπωθητικό στα χέρια τους πρώτα, και στη συνέχεια απαλά στο εκτεθειμένο δέρμα του παιδιού. Αποφύγετε την απευθείας επάλειψη στα χέρια των παιδιών.