Η ουρολοίμωξη είναι φλεγμονή του ουροποιητικού συστήματος. Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού οφείλονται σε παθογόνους οργανισμούς που προσβάλλουν τα ούρα, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα, τον προστάτη, τον νεφρό. Όταν η φλεγμονή αφορά την κύστη πρόκειται για κυστίτιδα, την ουρήθρα ουρηθρίτιδα, το νεφρό πυελονεφρίτιδα, τον προστάτη προστατίτιδα.
Το φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα διαθέτει ποικίλους μηχανισμούς άμυνες που το καθιστούν απρόσβλητο από τα μικρόβια της ουρολοίμωξης. Βασικοί μηχανισμοί άμυνας είναι το όξινο ph των ούρων, η αποτελεσματική πλύση της ουροδόχου κύστης με τη συχνή διούρηση, οι τοξικές ουσίες που εκκρίνονται από το φυσιολογικό ενδοθήλιο, η φυσιολογική αμυντική χλωρίδα του κόλπου και του εντέρου, η ετοιμότητα των λευκών αιμοσφαιρίων.
Όταν οι μηχανισμοί άμυνας δεν λειτουργήσουν επαρκώς ή το σώμα έλθει αντιμέτωπο με ένα επιθετικό λοιμογόνο αίτιο που προσβάλλει το ουροποιητικό σύστημα εισβάλλοντας σε αυτό μέσω του αίματος ή της ουρήθρας, αναπτύσσεται λοίμωξη.
Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να έχουν συμπτώματα με τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, πυρετό, δέκατα, ναυτία, κοιλιακό πόνο, εμετό ( συμπτωματικές ουρολοιμώξεις ) ενδέχεται όμως να μην έχουν κανένα σύμπτωμα και να αποκαλύπτονται μόνο μετά από εξέταση ούρων (ασυμπτωματικές ουρολοιμώξεις). Τα μικρόβια που προκαλούν ουρολοιμώξεις είναι εντερικά μικρόβια, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα παθογόνα, μυκοβακτήρια, μύκητες, ιοί και παράσιτα. Το πιο σύνηθες αίτιο είναι το μικρόβιο escherichia coli. Σε ορισμένες περιπτώσεις, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα όπως τα Chlamydia trachomatis, η neisseria gonorrhoeae, ο ιός του έρπητα έχουν κυρίαρχο ρόλο.
Παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη ουρολοιμώξεων είναι η μη λήψη επαρκούς ποσότητας νερού, η χρήση τοπικών αντισυλληπτικών όπως σπερματοκτόνων και διαφραγμάτων, οι κακές συνθήκες υγιεινής που εκθέτουν την ουρήθρα σε μικρόβια από τον πρωκτό, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, η αμέλεια του προφυλακτικού. Στην ανάπτυξη των ουρολοιμώξεων μπορεί να εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες, που διαταράσσουν την αμυντική ετοιμότητα του οργανισμού όπως η κύηση, ουρολογικές παθήσεις, παθήσεις του νωτιαίου μυελού, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης, το υψηλό ουρικό οξύ, ορισμένες δυσμενείς γενετικές προδιαθέσεις, η λήψη κορτιζόνης. Οι παθήσεις που αλλοιώνουν τη σωστή άμυνα πρέπει να εντοπίζονται και να θεραπεύονται έγκαιρα κατά την διάρκεια της σωστής παθολογικής ιατρικής εξέτασης.