Πολλά συνήθη συμπτώματα, που αφορούν το έντερο όπως το φούσκωμα, οι εντερικοί πόνοι, η δυσκοιλιότητα, ταλαιπωρούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού μειώνοντας την ποιότητα ζωής του. Τα συμπτώματα αυτά ενισχύονται με την αλόγιστη, αποσπασματική και χωρίς ιατρική συμβουλή χρήση φαρμάκων ή υιοθέτηση συνηθειών με αποτέλεσμα την ακόμα μεγαλύτερη επιβάρυνση των πασχόντων και αφορούν πολλές φορές χρόνια αθώα λειτουργικά σύνδρομα με επίμονη συμπτωματολογία, για τα οποία υπάρχει σήμερα αποτελεσματική εξατομικευμένη ιατρική αντιμετώπιση, χωρίς παρενέργειες.
Η ιατρική αξιολόγηση συμπτωμάτων που αφορούν το έντερο και την κοιλιά πρέπει να πραγματοποιείται πάντοτε, διότι υπάρχουν περιπτώσεις που υποκρύπτονται σοβαρά ιατρικά νοσήματα. Η κλινική εμπειρία του μαχόμενου παθολόγου, τόσο στο ιατρείο όσο και στο νοσοκομείο, αποδεικνύει καθημερινώς, πόσο εύκολα υποτιμώνται ανάλογα συμπτώματα λόγω της κοινοτυπίας τους, τόσο από ασθενείς που δεν σπεύδουν να εξεταστούν ιατρικώς, όσο και από ιατρούς οι οποίοι δεν κάνουν ή αναβάλλουν ή δεν πραγματοποιούν εγκαίρως επιβαλλόμενους εργαστηριακούς ελέγχους. Έτσι σοβαρά νοσήματα όπως η σκωληκοειδίτιδα, ο καρκίνος του εντέρου, τα αποστήματα, η εκκολπωμάτωση, η ισχαιμία του εντέρου και της καρδιάς, το σύνδρομο μονήρους έλκους ορθού, ο ειλεός, ορισμένες χρονίζουσες λοιμώξεις, ειδικές φλεγμονώδεις κολίτιδες, η θυρεοειδοπάθεια, η νόσος του Addison, οι παθήσεις του οισοφάγου και του στομάχου, τα παγκρεατικά νοσήματα, ο καρκίνος του θυρεοειδούς, οι παθήσεις του νεφρού, ορισμένα ηπατικά νοσήματα, ο διαβήτης, η αμυλοείδωση που προκαλούν αντιδραστική δυσλειτουργία του εντέρου, διαγιγνώσκονται πολλές φορές δυστυχώς καθυστερημένα στην Ελλάδα.
Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε μόνο στα πιο συνήθη χρόνια σύνδρομα του γαστρεντερικού συστήματος.
ΣΠΑΣΤΙΚΗ ΚΟΛΙΤΙΔΑ
Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα από το έντερο, που διαρκούν πάνω από τρεις μήνες και περιλαμβάνουν τυμπανισμό, κοιλιακό άλγος ή ευαισθησία με δύο τουλάχιστον από τα εξής χαρακτηριστικά:
· Διαταραχή στην υφή των κοπράνων, για παράδειγμα μπορεί να είναι σφιχτά ή υδαρή.
· Διαταραχή στην εμφάνιση ή την συχνότητα των κενώσεων, για παράδειγμα μπορεί να εμφανίζεται δυσκοιλιότητα εναλλασσόμενη με διάρροια.
· Το κοιλιακό άλγος ή η δυσανεξία ανακουφίζεται με την αφόδευση και μπορεί να συνοδεύεται από μετεωρισμό.
Συνοδά σημεία συχνά είναι δυσπεψία, πόνος στην καρδιά, άγχος ή κατάθλιψη.
Το σύνδρομο αυτό, παρατηρείται σύμφωνα με μελέτες στο 20% του πληθυσμού των ενηλίκων, αρχίζει πολλές φορές νωρίς, σε ηλικίες 15-20 ετών, επιδεινώνεται με την ψυχική καταπόνηση και το άγχος και μειώνει δραστικά την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που υποφέρουν από αυτό. Όταν δεν ανευρεθεί παθολογική αιτία που να προκαλεί ανώμαλη εντερική αντίδραση, οφείλεται σε λειτουργική υπερευαισθησία του εντέρου.
Τι πρέπει να γνωρίζετε εσείς στους οποίους η λεπτομερής ιατρική εξέταση έχει δείξει ότι δεν υποκρύπτεται οργανικό νόσημα:
· Πρέπει να καταλάβετε ότι το σύνδρομο αυτό είναι αθώο και χρειάζεται ηρεμία. Αποφύγετε πρόσωπα και καταστάσεις που σας φορτίζουν αρνητικά και βρείτε δραστηριότητες που δίνουν σκοπό στη ζωή σας. Ενταχτείτε σε προγράμματα άσκησης.
· Το σύνδρομο αυτό είναι μια εξατομικευμένη νόσος. Πρέπει να παρατηρήσετε τις τροφές που επιδεινώνουν τα συμπτώματά σας και να τις αποφύγετε. Είναι όμως σημαντικό να διακόψετε την υπερκατανάλωση καφέ, τα βαριά τσιγαριστά ή με πολλά μπαχαρικά τρόφιμα και τα τεχνητά γλυκαντικά.
· Είναι σημαντικό να υιοθετήσετε μία διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και να μην κάνετε κατάχρηση αλκοόλ.
· Σήμερα η μαχόμενη παθολογία διαθέτει στην φαρέτρα της εξατομικευμένη και αποτελεσματική θεραπεία χωρίς παρενέργειες.
· Κάθε αλλαγή στον καθιερωμένο τρόπο λειτουργίας του ευερέθιστου εντέρου σας, επιβάλλει εκ νέου ιατρική εξέταση. Για παράδειγμα, ο πυρετός που ξαφνικά συνοδεύει τα συμπτώματά σας, μπορεί να οφείλεται σε επιπρόσθετη λοίμωξη του εντέρου. Ομοίως η υπερβολική αύξηση του αριθμού των κενώσεών σας με ρυθμό ξένο προς τις συνήθειες του εντέρου σας μπορεί να οφείλεται σε ελκώδη κολίτιδα και να μην είναι απλώς έξαρση του συνδρόμου σας.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΧΡΟΝΙΑΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ
Η φυσιολογική συχνότητα κενώσεων είναι ευρεία, κυμαίνεται από τρεις έως δώδεκα ανά εβδομάδα.
Η ιατρική χαρακτηρίζει ως χρόνια δυσκοιλιότητα την κατάσταση κατά την οποία οι κενώσεις προκαλούν υπερβολική προσπάθεια κατά την αφόδευση, ή ο ασθενής έχει συστηματικά δύο ή λιγότερες κενώσεις την εβδομάδα ή ο ασθενής παρουσιάζει μείωση των συνήθων για τον οργανισμό κενώσεων. Η δυσκοιλιότητα, όταν παρατείνεται, επιβάλλει ιατρική διερεύνηση, διότι ενδέχεται να οφείλεται σε παθολογικά νοσήματα ή καταστάσεις, που εμποδίζουν την ομαλή δίοδο των κοπράνων από το έντερο ή προκαλούν αντανακλαστική δυσλειτουργία του εντέρου.
Ποια γενικά μέτρα πρέπει να λάβετε εσείς που πάσχετε από χρόνια λειτουργική δυσκοιλιότητα, χωρίς παθολογική οργανική βάση και τί πρέπει να γνωρίζετε:
1.Καλό είναι να πίνετε άφθονο νερό, ένα ποτήρι κατά την διάρκεια των γευμάτων και τα υπόλοιπα μακριά από τα γεύματα και τον ύπνο για να μην επιβαρύνεται η διαδικασία της πέψης.
2.Να τρώτε άφθονα πράσινα λαχανικά αφού τα πλύνετε καλά.
3.Καλό είναι να αντικαταστήσετε το άσπρο ψωμί με ψωμί ολικής άλεσης και τα λευκά ζυμαρικά με ζυμαρικά ολικής άλεσης. Μια κουταλιά της σούπας μέλι καθημερινά, εάν δεν έχετε πρόβλημα βάρους, συχνά βοηθά.
4.Να επισκέπτεστε την τουαλέτα σταθερή ώρα κάθε ημέρα και εάν κατά την διάρκεια της ημέρας, σας παρουσιαστεί τάση για αφόδευση μην αναβάλλετε την χρήση της τουαλέτας.
5.Η σωματική άσκηση είναι ευεργετική.
6.Πρέπει να ξέρετε ότι σήμερα η μαχόμενη παθολογία διαθέτει στην φαρέτρα της εξατομικευμένη και αποτελεσματική θεραπεία χωρίς παρενέργειες.
7.Κάθε αλλαγή στα χαρακτηριστικά της δυσκοιλιότητάς σας που εμμένει επιβάλλει ιατρική εξέταση, ακόμη και εάν είχατε εξεταστεί γι’ αυτό το θέμα στο παρελθόν. Σε έναν χρόνια δυσκοίλιο, που ενεργείται μία φορά την εβδομάδα και η δυσκοιλιότητά του αλλάζει, π.χ. παρουσιάζει πόνους στην αφόδευση που δεν είχε πριν, μπορεί να αναπτύσσεται στο έντερο κάποιος πολύποδας που κινδυνεύει να εξαλλαχθεί και επιβάλλει ειδική θεραπεία.