Tα ερωτήματα που ακολουθούν ετέθησαν σε εμένα από δημοσιογράφους στα πλαίσια τηλεοπτικής εκπομπής.
1.Ο διαβήτης αποτελεί απλώς, μία διαταραχή του μεταβολισμού του σακχάρου;
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που χαρακτηρίζεται από ανώμαλο μεταβολισμό του σακχάρου, των λιπών και των πρωτεϊνών, όλων των βασικών δηλαδή υλικών, που χρησιμοποιεί ο οργανισμός στην δομή και στις καύσεις του. Χρησιμοποιούμε μόνο μετρήσεις σακχάρου αίματος, για να τον διαγνώσουμε, επειδή οι μετρήσεις αυτές είναι πιο εμφανείς, απλές, εύκολες και εύχρηστες.
Όμως αυτή η υφιστάμενη γενικευμένη διαταραχή του μεταβολισμού, μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε όλα τα όργανα του σώματος, δέρμα, αγγεία, καρδιά, νεφρά, εγκέφαλο, είναι συχνά χωρίς συμπτώματα και απαιτεί για να διορθωθεί μία συνολική αλλαγή στον τρόπο ζωής και στις διατροφικές συνήθειες και όχι για παράδειγμα, ένα απλό περιορισμό στην κατανάλωση της ζάχαρης.
2. Πότε ένας άνθρωπος πάσχει από διαβήτη;
Όταν ισχύει έστω και ένα από τα παρακάτω:
Α. Όταν το σάκχαρο που μετράται στο αίμα, ενώ είναι νηστικός προ της 9.00πμ και χωρίς να έχει φάει εννέα ώρες προ της μέτρησης, είναι πάνω ή ίσον με 126mg/dl, ακόμα και εάν δεν έχει κανένα σύμπτωμα.
Β. Όταν έχει εμφανή συμπτώματα λόγω του διαβήτη, ήτοι πολυδιψία, πολυουρία, απώλεια βάρους και σε τυχαία μέτρηση κατά την διάρκεια της ημέρας, το σάκχαρο είναι μεγαλύτερο ή ίσον του 200mg/dl.
Γ. Όταν δύο ώρες μετά από την πόση ειδικού υγρού κατά την διάρκεια μιας δοκιμασίας, που λέγεται δοκιμασία ανοχής γλυκόζης, το μετρούμενο σάκχαρο είναι ίσον ή μεγαλύτερο του 200mg/dl.
Τονίζουμε και πάλι ότι οι μετρήσεις αυτές δεν αντανακλούν την συνολική βλάβη του μεταβολισμού, αλλά ένα τμήμα της που αφορά το σάκχαρο, συχνά χρειάζονται επανάληψη σε δεύτερη μέτρηση και αποτελούν εκτός από διαγνωστικά εργαλεία, ένα μόνο δείκτη της συνολικής δυσαρμονίας.
3. Ποια τα συμπτώματα του διαβήτη;
Συχνά ο διαβήτης δεν έχει συμπτώματα.
Τα συμπτώματα του διαβήτη, όταν υπάρχουν, είναι πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους.
4. Γιατί οι διαβητικοί δεν έχουν ενιαία θεραπευτική αντιμετώπιση και άλλοι χρειάζονται φάρμακα, ενώ άλλοι ινσουλίνη;
Οι μορφές της διαταραχής του μεταβολισμού δεν είναι ίδιες σε όλους. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη, που εκκρίνεται από το πάγκρεας. Σε ορισμένες μορφές του διαβήτη, η ορμόνη αυτή εκκρίνεται σε χαμηλά επίπεδα ή καθόλου και απαιτείται συμπληρωματική ή και αποκλειστική χορήγηση ινσουλίνης. Σε άλλες μορφές διαβήτη δεν υπάρχει ανεπάρκεια της ορμόνης και η διαταραχή του μεταβολισμού, διορθώνεται με κατάλληλη διατροφή και φάρμακα.
5. Γιατί ο διαβήτης αφορά όλα τα συστήματα του οργανισμού;
Διότι είναι μια πολυσυστηματική νόσος, που βλάπτει όλα τα όργανα του οργανισμού, στα αρχικά μάλιστα στάδια ύπουλα, χωρίς συμπτώματα, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη της άριστης αντιμετώπισής του. Καταστρέφει τα μάτια, την καρδιά, τον νεφρό, τον εγκέφαλο, τα αγγεία, τα νεύρα. Ακόμα και στις μορφές που δεν υπάρχει ανάγκη για ινσουλίνη το πάγκρεας εξαντλείται πρόωρα, εάν δεν υπάρξει σωστή αντιμετώπιση, με συνέπεια την μετάπτωση στην ινσουλίνη.
6. Τι σημαίνει άριστη αντιμετώπιση του διαβήτη;
Επειδή ο διαβήτης είναι συνολική, επιβλαβής για όλα τα όργανα μεταβολική διαταραχή, ο στόχος δεν είναι μόνο το σάκχαρο. Η άριστη θεραπεία περιλαμβάνει οπωσδήποτε τρεις βασικούς στόχους:
Α. Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, η οποία αποτελεί ένα δείκτη των επιπέδων του σακχάρου πολλών ημερών κάτω από7%.
Β. Αρτηριακή πίεση αίματος, για να μην επιβαρύνονται επιπρόσθετα τα όργανα και για να διατηρούνται οι επανορθωτικές τους εφεδρείες, κάτω από 125-75mmHg.
Γ. Κακή χοληστερόλη LDL μικρότερη από 95mg/dl, για να αποφεύγονται οι καταστροφικές βλάβες που επιδεινώνονται με την αύξηση της LDL.
Aυτοί οι στόχοι στον διαιτοεξαρτώμενο ή φαρμακοεξαρτώμενο διαβήτη πρέπει να επιτυγχάνονται με κατά το δυνατόν, λιγότερα φάρμακα και ενδέχεται να είναι πιο αυστηροί, αναλόγως των ευρημάτων της εξειδικευμένης, παθολογικής, κλινικοεργαστηριακής, ιατρικής εξετάσεως.
7. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την πρόληψη και θεραπεία του διαβήτη εκτός από την χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, όταν είναι απαραίτητη; Πρέπει να λαμβάνονται μέτρα και στις περιπτώσεις μικρότερων αυξήσεων του “ζαχάρου” του αίματος;
Σημαντική είναι η άσκηση και η απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους. Η επιστήμη χρησιμοποιεί σήμερα ένα ειδικό δείκτη, τον δείκτη ΒΜΙ, ο οποίος ισούται με το βάρος δια του τετραγώνου του ύψους. Σήμερα, η ιατρική επιστήμη αντιμετωπίζει το κάθε άτομο ξεχωριστά, θέτοντας εξατομικευμένους στόχους ΒΜΙ, αναλόγως των ευρημάτων της εξειδικευμένης, κλινικοεργαστηριακής, ιατρικής εξέτασης.
Η λήψη μέτρων είναι απαραίτητη, ακόμη και στις περιπτώσεις που το σάκχαρο είναι οριακά φυσιολογικό.
Η διατροφή πρέπει να είναι χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, που ευρίσκονται στο βούτυρο, κρέατα, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέμα γάλακτος και υψηλή σε φυτικές ίνες. Αποφεύγετε τα γλυκά, το αλάτι και το αλκοόλ.
Ανάλογα με το άτομο, σχεδιάζονται εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα.