Ο βήχας περιλαμβάνεται στα φυσιολογικά αντανακλαστικά του σώματος και μπορεί να είναι παραγωγικός δηλαδή να συνοδεύεται από φλέγμα ή βλέννα (πτύελα) ή ξηρός, να μην έχει δηλαδή απόχρεμψη . Η αποστολή του βήχα είναι η προστασία των σώματος από ερεθιστικές και βλαπτικές ουσίες που εισχωρούν σε αυτό.
Η έκλυση του αντανακλαστικού γίνεται από μηχανικό ή χημικό ερεθισμό ορισμένων νεύρων με αποτέλεσμα την σύγκλειση και την απότομη διάνοιξη της γλωττίδας και την ισχυρή εξώθηση αέρα που παρασύρει τελικώς προς τα έξω το τραχειοβρογχικό περιεχόμενο. Τα προσαγωγά ερεθίσματα φθάνουν σε περιοχή του προμήκους του εγκεφάλου που αναφέρεται ως κέντρο του βήχα.
Ορισμένες λανθασμένες αντιλήψεις που αφορούν τον βήχα είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στο κοινό, με αποτέλεσμα να υιοθετούνται συχνά στάσεις και πρακτικές προβληματικές για την υγεία.
Οι συνηθέστερες αυτές λανθασμένες αντιλήψεις είναι:
1. Ο βήχας, όταν εμφανίζεται οξέως, οφείλεται πάντα σε κοινούς ιούς και μικρόβια.
Παρά το γεγονός ότι, οι κοινές λοιμώξεις αποτελούν το πιο σύνηθες αίτιο βήχα, ο βήχας δεν είναι πάντοτε αθώος όταν εμφανίζεται οξέως, διότι μπορεί να οφείλεται σε πνευμονία ή σε υποκείμενη νόσο που τον πυροδοτεί όπως είναι η αλλεργία, η καρδιακή ανεπάρκεια, το άσθμα.
2. Ο χρόνιος βήχας που εμφανίζεται σε άτομα που καπνίζουν, έχει ως αίτιο το κάπνισμα.
Το κάπνισμα αποτελεί το πιο κοινό αίτιο του χρόνιου βήχα του καπνιστή. Ωστόσο πιο σοβαρά νοσήματα που συνδέονται ή όχι με το κάπνισμα πρέπει να αποκλειστούν στις περιπτώσεις του χρόνιου βήχα, όπως χρόνιες λοιμώξεις, αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα, βρογχίτιδα, καρκινώματα, αλλεργία, νοσήματα πεπτικού συστήματος, καρδιακά νοσήματα, αποστήματα, ανευρύσματα.
3. Η χρήση αντιβηχικών ή αντιβιοτικών είναι απαραίτητη στον βήχα.
Η κατανάλωση αμφιβόλου ποιότητας αντιβηχικών σκευασμάτων που καταστέλλουν το ανατανακλαστικό του βήχα είναι συνήθης. Με τον τρόπο όμως αυτό παρακωλύεται η διαδικασία της απόχρεμψης που είναι ζωτικής σημασίας σε ορισμένες περιπτώσεις. Τα φλεγμονώδη στοιχεία και τα μικρόβια δεν παροχετεύονται επαρκώς με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος ανάπτυξης πνευμονίας και επέκτασης της λοίμωξης.
Η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών είναι επίσης συχνή και μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικά μικρόβια ή επιδείνωση του βήχα από έκλυση αλλεργικών εκδηλώσεων.