Από την αρχαιότητα ως σήμερα η χρήση προβιοτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Ως προβιοτικά ορίζονται οι ζωντανοί μικροοργανισμοί ανθρώπινης προέλευσης που όταν καταναλώνονται μπορούν να συμβάλλουν στη πρόληψη αλλά και στη θεραπεία ορισμένων ασθενειών, όπως αποδεικνύεται από κλινικές μελέτες. Η βασική αρχή «λειτουργίας» τους είναι πως η παρουσία τους στον εντερικό σωλήνα, αποκλείει ή έστω παρεμποδίζει τον αποικισμό άλλων παθογόνων μικροβίων.
Εκατοντάδες είδη είναι παρόντα στον εντερικό σωλήνα και ορισμένα από αυτά ακόμα δεν έχουν ταυτοποιηθεί, αλλά φαίνεται ότι ίσως παίζουν ουσιώδη ρόλο στο ανοσοποιητικό, διατροφικό, φυσιολογικό και προστατευτικό επίπεδο του οργανισμού.
Όπως είναι αναμενόμενο, τα περισσότερα οφέλη από τα προβιοτικά σχετίζονται με την πρόληψη και την αντιμετώπιση διαταραχών του γαστρεντερικού συστήματος. Συγκεκριμένα, τα προβιοτικά:
• Φαίνεται από μελέτες πως ίσως μειώνουν την εμφάνιση της οξείας διάρροιας σε παιδιά και βρέφη, είτε αυτή οφείλεται σε κάποιον ιό είτε στη λήψη αντιβιοτικών.
• Συμβάλλουν στη διάσπαση της λακτόζης, βελτιώνοντας την ανοχή στη λακτόζη των γαλακτοκομικών και μειώνοντας την ένταση των συμπτωμάτων (π.χ. του μετεωρισμού).
• Σε περίπτωση χρήσης αντιβιοτικών ή στρες, φαίνεται να πως η πρόσληψη ωφέλιμων μικροοργανισμών μπορεί να αποτρέψει τον αποικισμό από παθογόνα μικρόβια ανθεκτικά στο εκάστοτε αντιβιοτικό, ενώ επιπλέον επιτρέπουν την επανεγκατάσταση της μικροβιακής χλωρίδας μετά τη λήψη των αντιβιοτικών.
• Έρευνες δείχνουν πως ορισμένα προβιοτικά, έχουν προστατευτική δράση ως προς τη φλεγμονή και μπορεί να είναι ωφέλιμα σε περιπτώσεις φλεγμονώδων νόσων του εντέρου (όπως είναι η νόσος του Crohn).
• Μπορεί να προστατεύουν την καρκινογένεση και κυρίως από την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ φαίνεται πως μειώνουν την εμφάνιση αλλεργικών αντιφράσεων.
• Τέλος, συμβάλλουν στη μείωση ή/και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, γνωστού και ως «σπαστική κολίτιδα».
Η επιστημονική κοινότητα, τα τελευταία χρόνια έχει επικεντρωθεί στη μελέτη της επίδρασης των προβιοτικών στη μικροχλωρίδα του ανθρώπου. Όπως φαίνεται, τα πρώτα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, ωστόσο, αναμένουμε τα αποτελέσματα περισσότερων ερευνών που θα μας επιτρέψουν να κατανοήσουμε σε βάθος των τρόπο λειτουργίας και την επίδραση της μικροχλωρίδας στην υγεία.