Μόλις ολοκληρώθηκε και το τελευταίο στρογγυλό τραπέζι του συνεδρίου. Το θέμα του ήταν η διαχείριση του σωματικού βάρους και νεότερες εξελίξεις, με συντονιστή τον Δρ. Λάμπρο Μελίστα, Κλινικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, Λέκτορα του IST College.

Αρχικά ο Δρ. Χρήστος Δερδεμέζης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στον τομέα της Διατροφής του Ανθρώπου στο Hugh Sinclair του Πανεπιστημίου Reading, μίλησε για το ρόλο της αντιποκίνης στην παχυσαρκία, με επίκεντρο τη διατροφή και τη φυσική δραστηριότητα.

Όπως είναι γνωστό η παχυσαρκία, η οποία αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, σχετίζεται με την εμφάνιση πολλών νοσημάτων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και τα καρδιαγγειακά. Σύμφωνα με τον ομιλητή, ο συνδετικός κρίκος μεταξύ παχυσαρκίας και σχετιζόμενων νοσημάτων φαίνεται να είναι ο λιπώδης ιστός αφού οι φυσιολογικές του λειτουργίες δεν περιορίζονται μόνο στην αποθήκευση της περίσσειας ενέργειας με τη μορφή λίπους.

Τα λιποκύτταρα, αν και αποτελούν το πρωταρχικό είδος κυττάρων του ιστού, δεν έιναι μόνα τους. Τα προ – λιποκύτταρα, τα μακροφάγα, οι ινοβλάστες, τα Β και Τ λεμφοκύτταρα είναι και αυτά παρόντα και όλα μαζί συμβάλλουν στην παραγωγή και έκκριση πεπτιδίων, τις λεγόμενες αντιποκίνες όπως είναι ο παράγοντας TNFα, η λεπτίνη, η αντιπονεκτίνη και η βισφατίνη. Οι αντιποκίνες συγκεκριμένα, πιστεύεται ότι ασκούν πολλαπλές επιδράσεις και είναι εν μέρει υπεύθυνες για τη μεταβολική απορρύθμιση που χαρακτηρίζει την παχυσαρκία. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στην αντιμετώπιση και πρόληψη της παχυσαρκίας.

Η διατροφική αντιμετώπιση, η απώλεια βάρους και η άσκηση βελτιώνουν τη φλεγμονώδη και αντιοξειδωτική κατάσταση, καθώς επίσης την ινσουλινοαντίσταση και την αγγειακή λειτουργία. Αυτές οι αλλαγές αποδίδονται κατά κύριο λόγο στις βελτιώσεις του περιβάλλοντος της αντιπονεκτίνης.

Έτσι, ο Δρ. Δερδεμέζης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διατροφή και η άσκηση ασκούν την ευεργετική τους δράση κυρίως μέσω μεταβολής της παραγωγής της αντιπονεκτίνης. Και αυτός είναι ένας ακόμη σοβαρός λόγος που καθιστά την προώθηση των αλλαγών του τρόπου ζωής επιτακτική για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας.

Γι΄ αυτό και ο Δρ. Μοσχώνης Γεώργιος, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο τμήμα Επιστήμης της Διαιτολογίας και Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, που πήρε το λόγο αμέσως μετά, στάθηκε στο ρόλο του τρόπου ζωής γενικότερα, και στην επίδραση συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων στην παιδική παχυσαρκία.

Ο Δρ. Μοσχώνης τόνισε ότι αν και τα αίτια της παχυσαρκίας είναι πολυπαραγοντικά, εμπλέκοντας γενετικούς και περιγεννετικούς παράγοντες, ο βασικότερος παράγοντας εξακολουθεί να είναι το θετικό ισοζύγιο ενέργειας που προκαλείται από συμπεριφορές διατροφής και φυσικής δραστηριότητας. Στην αντίληψη του κόσμου αλλά και στα αποτελέσματα ορισμένων μελετών υπάρχει μία συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης ορισμένων ομάδων τροφίμων, (ενεργειακά πυκνά τρόφιμα/αναψυκτικά) και παχυσαρκίας στα παιδιά. Ο Δρ. Μοσχώνης, όμως, ξεκαθαρίζει λίγο το τοπίο παρουσίαζοντας τα επιστημονικά δεδομένα από μεγάλες και καλά σχεδιασμένες μελέτες (Helena, Healthy Growth Study).

Συγκεκριμένα, αν και παλαιότερα η ενεργειακή πρόσληψη και κατανάλωση αυτών των ομάδων τροφίμων είχε συσχετιστεί θετικά με το υπέρβαρο και την παχυσαρκία, τα νεότερα δεδομένα δεν δείχνουν το ίδιο. Εντυπωσιακά ήταν και τα αποτελέσματα μίας μεγάλης μελέτης (Healthy Growth Study) στην οποία εξετάστηκαν δύο διαφορετικά μοτίβα τρόπου ζωής. Στο 1ο εξετάστηκε η σχέση μεταξύ υψηλής πρόσληψης ενεργειακά πυκνών τροφίμων/αναψυκτικών και χαμηλής πρόσληψης φρούτων με την παχυσαρκία και η σχέση βγήκε θετική. Στο 2ο όμως μοτίβο εξετάστηκε η σχέση της υψηλής πρόσληψης ενεργειακά πυκνών τροφίμων/αναψυκτικών και αυξημένης φυσικής δραστηριότητας με την παχυσαρκία και η σχέση βγήκε αρνητική. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι συγκεκριμένα τρόφιμα που προκαλούν την εμφάνιση παχυσαρκίας αλλά ο τρόπος ζωής συνολικά.

Ο Δρ. Μοσχώνης, λοιπόν, τόνισε ότι αυτό που έχει σημασία τελικά στο ζήτημα της παχυσαρκίας είναι το ενεργειακό ισοζύγιο, η φυσική δραστηριότητα και όχι συγκεκριμένα τρόφιμα ή ροφήματα.

Μάλλον πρέπει να αλλάξουμε σιγά σιγά αντιλήψεις και να σταματήσουμε να κατηγορούμε ορισμένες ομάδες τροφίμων για την εμφάνιση της παχυσαρκίας και να φροντίζουμε για τον τρόπο ζωής μας συνολικά, τροποποιώντας τη συμπεριφορά μας και κάνοντας μικρές και σημαντικές αλλαγές.

Το στρογγυλό τραπέζι έκλεισε με την κλινικό Διαιτολόγο – Διατροφόλογο Πηνελόπη Δουβόγιαννη, μέλος της «Ομάδας Διαχείρισης Βάρους» του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων, η οποία έδωσε μια άλλη διάσταση στο μείζον θέμα της παχυσαρκίας, δηλαδή στο ρόλο που παίζει η εντερική μικροχλωρίδα.

Σύμφωνα με την εν λόγω ομιλήτρια, η εντερική μικροχλωρίδα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη ενεργειακή ομοιόσταση, στην ανάπτυξη παχυσαρκίας και των σχετικών μεταβολικών διαταραχών, σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα. Η ανθρώπινη εντερική μικροχλωρίδα εκτιμάται ότι αποτελείται από τουλάχιστον 1014 διαφορετικά βακτήρια, ενώ εκτιμάται ότι κωδικοποιεί 150 φορές περισσότερα γονίδια σε σχέση με το ανθρώπινο γονιδίωνα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η εντερική μικροχλωρίδα είναι σε θέση να εκτελέσει μεταβολικές λειτουργίες οι οποίες δεν είναι κωδικοποιημένες στο ανθρώπινο γονιδίωμα. Τα πρώτα στοιχεία για την ύπαρξη σχέσης μεταξύ εντερικής μικροχλωρίδας και εντέρου προήλθαν από μελέτες σε μοντέλα ποντικιών. Στον άνθρωπο έχουν βρεθεί διάφορες αλληλοεξαρτώμενες οδοί στις οποίες φαίνεται ότι η εντερική μικροχλωρίδα μπορεί να επηρεάσει την παχυσαρκία και την πρόσληψη βάρους. Μεταξύ αυτών και συγκεκριμένοι μεταβολίτες που διαδραμματίζουν ζωτικό ρόλο στην επικοινωνία μεταξύ του ξενιστή και της μικροχλωρίδας οδηγώντας σε φλεγμονώδεις και μεταβολικές διεργασίες και τροποποίηση της συμπεριφοράς του ξενιστή και του αισθήματος κορεσμού μέσω του άξονα εγκέφαλου – εντέρου.

Συν τοις άλλοις, έχει φανεί ότι μία δίαιτα υψηλή σε λίπος μπορεί να επηρεάσει την εντερική μικροχλωρίδα. Επιπλέον, φαίνεται ότι τα πρεβιοτικά ίσως να μειώνουν την παχυσαρκία και τη φλεγμονή. Φαίνεται, ακόμα, ότι το σωματικό βάρος, η περιφέρεια μέσης και ο ΔΜΣ μειώνονται με την πρόσληψη λακτοβακίλλων, ενώ το σωματικό βάρος με την πρόσληψη μπιφιδοβακτηρίων. Θυμίζουμε ότι οι λακτοβάκιλλοι και τα μπιφιδοβακτήρια ανήκουν στους καλούς μικροοργανισμούς του εντέρου, δηλαδή στα προβιοτικά.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα όπως είπε και η ομιλήτρια είναι αρκετά πρώιμα οπότε αναμένουμε καινούριες μελέτες για να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα.

Πηγή : http://www.nutrimed.gr