Ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ή αλλιώς κολο-ορθικός καρκίνος, αναπτύσσεται μετά από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη κυττάρων στην περιοχή αυτή. Εδώ συμπεριλαμβάνεται και ο καρκίνος του ορθού, ο καρκίνος, δηλαδή, των τελευταίων εκατοστών του παχέος εντέρου. Είναι ο τρίτος σε συχνότητα εμφάνισης καρκίνος και το δεύτερο πιο συχνό αίτιο θανάτου από καρκίνο στην Ευρώπη.

Τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου ποικίλλουν κι εξαρτώνται από το σημείο που εντοπίζεται η νόσος, αλλά και από το μέγεθος του όγκου. Στις περιπτώσεις που ο όγκος έχει δώσει ήδη μετάσταση, εκδηλώνονται επίσης συμπτώματα και από την προσβληθείσα περιοχή (πχ ήπαρ). Είναι επίσης πιθανό, στα αρχικά στάδια, οι ασθενείς να μην παρουσιάζουν συμπτώματα.

Συμπτώματα

• Δυσκοιλιότητα, ή διάρροια, ή εναλλαγές δυσκοιλιότητας με διάρροια

• Πόνος στην κοιλιακή χώρα, ή πόνος κατά την αφόδευση.

• Απώλεια αίματος από το ορθό, ή αίμα στα κόπρανα

• Αίσθημα τάσης προς αφόδευση, ή ότι δεν έχει αδειάσει εντελώς το παχύ έντερο μετά από μια κένωση

• Ανεξήγητη απώλεια βάρους

• Αδυναμία, ή κόπωση

• Σιδηροπενική αναιμία

Διακρίνουμε τον σποραδικό καρκίνο του παχέος εντέρου, όπου δεν υπάρχει τεκμηριωμένος προδιαθεσικός παράγοντας και τον μη σποραδικό καρκίνο, όπου υπάρχει τεκμηριωμένος προδιαθεσικός (γενετικός) παράγοντας. Στην τελευταία κατηγορία ανήκουν η Νόσος του Crohn , η Ελκώδης κολίτιδα και η Οικογενής Αδενωματώδης Πολυποδίαση (FAP).

Η νόσος παρατηρείται συχνότερα στους άντρες και η πιθανότητα εμφάνισής της αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Θεωρείται νόσος του Δυτικού κόσμου, καθώς εμφανίζεται κυρίως στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, όπου παρατηρείται μακρόχρονη κατανάλωση κόκκινου, ή επεξεργασμένου κρέατος. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, η καθιστική ζωή, η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται κυρίως με τη μορφή πολύποδα, δηλαδή μάζας ιστού, που προβάλλει εντός του αυλού του εντέρου. Η ανεύρεση ενός πολύποδα είναι σημαντική, καθώς, ανάλογα με τον τύπο του πολύποδα, αυτός μπορεί να παρουσιάσει τάση να εξαλλαχθεί σε καρκίνο. Αυτό ισχύει κυρίως στην περίπτωση του αδενωματώδους πολύποδα, όπου από τα πρώιμα στάδια μέχρι την εξαλλαγή του σε καρκίνο, απαιτούνται κατά κανόνα 7-10 χρόνια. Αυτό το μεγάλο χρονικό διάστημα επιτρέπει την ανεύρεση του πολύποδα σε πρώιμα στάδια και ευνοεί την οργάνωση προληπτικών προγραμμάτων επιτήρησης ασυμπτωματικών πληθυσμών.

Ομάδες κινδύνου

1. Μέσου κινδύνου

• Γενικός πληθυσμός. Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, ασυμπτωματικά. Ποσοστό άνω του 90% των περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου διαγιγνώσκεται σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.

2. Υψηλού κινδύνου

• Άτομα με ιστορικό πολυπόδων στο παχύ έντερο.

• Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn ή από ελκώδη κολίτιδα.

• Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου – ορθού. Υπολογίζεται ότι το 20% των περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου εμφανίζεται σε συγγενείς α’ βαθμού.

Βάσει των τελευταίων κατευθυντήριων οδηγιών, οι προτεινόμενες μέθοδοι ελέγχου του γενικού πληθυσμού (ασυμπτωματικών, χωρίς οικογενειακό ιστορικό ύπαρξης ΚΠΕ) διακρίνονται σε δυο ομάδες :

α) μέθοδοι πρόληψης ΚΠΕ:

• κολονοσκόπηση,

• ορθοσιγμοειδοσκόπηση

• αξονική κολονοσκόπηση

β) μέθοδοι ανίχνευσης ΚΠΕ

• Εξέταση κοπράνων (FOB Test / Δοκιμασία Mayer)

Συστήνεται πρώτα ο έλεγχος με κάποια από τις μεθόδους πρόληψης, ως εξής:

Έναρξη ελέγχου στην ηλικία των 50 ετών με μια από τις

ακόλουθες μεθόδους:

• Κολονοσκόπηση (προτιμώμενη μέθοδος).

Ή

• Ορθοσιγμοειδοσκόπηση

Ή

• Αξονική κολονοσκόπηση- Βαριούχος υποκλυσμός διπλής σκιαγραφικής αντίθεσης

Στην περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης μιας εκ των παραπάνω μεθόδων, συνιστάται:

• Ανοσοϊστοχημική μέθοδος ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα – fecal

immunochemical test (FIT)

ή εναλλακτικά

• Υψηλής ευαισθησίας μέθοδοι ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα gFOBT (όπως το Hemoccult)

• DNA test κοπράνων

Συνέχιση του ελέγχου συστήνεται έως την ηλικία των 75 ετών και κατόπιν εξατομικεύεται. Ο έλεγχος σταματά μετά την ηλικία των 85 ετών.

Επί θετικών αποτελεσμάτων με οποιαδήποτε από τις παραπάνω μεθόδους (εκτός

κολονοσκόπησης) θα πρέπει να συσταθεί κολονοσκόπηση.

Η κολονοσκόπηση αποτελεί την πλέον αξιόπιστη και ταυτόχρονα ασφαλή μέθοδο διάγνωσης, αλλά και πρόληψης στην Ελλάδα Η κολονοσκόπηση ελέγχου (screening) ασθενών μέσου κινδύνου για ΚΠΕ, μειώνει την συχνότητα του ΚΠΕ κατά 80%. Τα άτομα χωρίς αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να ξεκινούν τον τακτικό έλεγχο στην ηλικία των 50 ετών. Τη μετέπειτα συχνότητα των εξετάσεων μπορεί να σας δώσει μόνο ο γαστρεντερολόγος σας.

Σημαντικό πλεονέκτημα της κολονοσκόπησης, η οποία εξετάζει ολόκληρο το παχύ έντερο, αποτελεί η δυνατότητα ταυτόχρονης διάγνωσης και θεραπείας σε μια συνεδρία, καθώς οποιαδήποτε ύποπτη βλάβη (πολύποδας), είναι δυνατόν να αφαιρεθεί. Η διαδικασία ονομάζεται ενδοσκοπική πολυπεκτομή και η εκτέλεσή της θα πρέπει πραγματοποιείται από κατάλληλα εκπαιδευμένους ενδοσκόπους. Η κολονοσκόπηση θεωρείται πλέον μια ανώδυνη διαδικασία, καθώς εκτελείται υπό χορήγηση καταστολής.

Αν η αρχική εξέταση είναι αρνητική, στο γενικό πληθυσμό, συστήνεται η επανάληψή της ανά 5-10 έτη.

Στον πληθυσμό υψηλού κινδύνου, η κολονοσκόπηση θα πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 40 ετών ή 10 έτη πριν από την μικρότερη ηλικία διάγνωσης του καρκίνου παχέος εντέρου ή του πολύποδα. Επί αρνητικής κολονοσκόπησης, αυτή θα πρέπει να επαναλαμβάνεται ανά 5-10 έτη, αναλόγως του προηγούμενου ιστορικού, οπότε κι εξατομικεύεται ο περαιτέρω έλεγχος.

Καθώς η διατροφή και ο τρόπος ζωής μας διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί στην ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου, σημαντικό είναι συμπεριλαμβάνουμε στο διατροφικό μας ημερολόγιο :

• Φρούτα και λαχανικά

• Γαλακτομικά

• Ελαιόλαδο

• Ασβέστιο, φυλλικό οξύ, σκόρδο, βιταμίνη D

• Ω 3 λιπαρά οξέα (ψάρι, όσπρια, ξηροί καρποί)

Κλινικές μελέτες των τελευταίων ετών επιβεβαιώνουν τον προστατευτικό ρόλο της ασπιρίνης και των αντιρρευματικών φαρμάκων στην πρόληψη εμφάνισης καρκίνου και πολυπόδων του παχέος εντέρου. Τα φάρμακα αυτά όμως μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες και ο κίνδυνος αυτός θα πρέπει να σταθμιστεί από το γιατρό σας.

Προλαμβάνουμε τον καρκίνο του παχέος εντέρου με :

• Έναρξη ελέγχου, προληπτικά, από την ηλικία των 50 ετών, με μία εκ των μεθόδων πρόληψης (κυρίως κολονοσκόπηση)

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά και πτωχή σε κόκκινο κι επεξεργασμένο κρέας. Αποφεύγουμε τη μεγάλη πρόσληψη θερμίδων και πίνουμε αρκετό νερό ημερησίως.

• Καθημερινή άσκηση

• Αποφυγή καπνίσματος

• Έγκαιρη εξέταση από το γαστρεντερολόγο μας, σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτων συμπτωμάτων.

Απολαμβάνουμε αυτό που τρώμε, αυτό που ζούμε και δε φοβόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια και φροντίδα!

Πηγή : http://www.nutrimed.gr