Τα φλέματα είναι παθολογική άθροιση βλεννώδους υλικού στο λαιμό ή στο στόμα. Τα φλέματα προκαλούνται από κάθε βλαπτικό παράγοντα που επηρεάζει το επίπεδο έκκρισης των κυττάρων των αεραγωγών ή του στόματος, καθώς και από τη συλλογή εκκριμάτων σε παρακείμενα όργανα που απλώς επικοινωνούν με τους αεραγωγούς και το στόμα. Έτσι οι αυξημένες εκκρίσεις προκαλούνται:
1. Από βλαπτικούς παράγοντες, που ερεθίζουν τους αεραγωγούς (π.χ. καπνός).
2. Από νοσήματα των αεραγωγών (π.χ. καρκίνος)
3. Από λοιμώδεις φλεγμονές, που είτε επικοινωνούν με τους αεραγωγούς ή το στόμα είτε τους ερεθίζουν (π.χ. ιώσεις)
4. Από νοσήματα παρακείμενων οργάνων (π.χ. οισοφαγίτιδα).
Το έντονο χρώμα στα φλέματα είναι ένα στοιχείο που πανικοβάλλει ορισμένους ασθενείς. Σε αρκετές περιπτώσεις, όταν το φλέμα αποτελεί το μόνο σύμπτωμα σε ένα καπνιστή και υγιή, κατά τα λοιπά οργανισμό, το σύμπτωμα παραμελείται και αποδίδεται λανθασμένα στο κάπνισμα.
Τα χρωματιστά φλέματα εμφανίζονται συνήθως ως:
1. Κίτρινα-λευκά- πράσινα φλέματα
2. Κόκκινα φλέματα
Α. ΚΙΤΡΙΝΑ ΛΕΥΚΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΦΛΕΜΑΤΑ
Τα κίτρινα λευκά ωχροκίτρινα φλέματα είναι συνήθη σε λοιμώδεις φλεγμονές. Η αυξημένη δραστηριοποίηση κυττάρων φλεγμονής, όπως μακροφάγων και λευκών αιμοσφαιρίων, το οίδημα και παράγοντες όπως οι κυτταροκίνες, είναι υπεύθυνοι για τον παραγωγικό βήχα και το χρώμα σε μία σειρά από φλεγμονές, όπως ιώσεις, μικρόβια, μύκητες. Ιδιαίτερα μάλιστα επιθετικές μικροβιακές φλεγμονές (π.χ. πνευμονία) προκαλούν έντονη πυώδη απόχρεμψη με δραστηριοποίηση άφθονων στοιχείων φλεγμονής. Ειδικά μικρόβια (π.χ. ορισμένα είδη κλεμπσιέλλας) και ιοί προκαλούν την παραγωγή πτυέλων με πράσινο χρώμα.
Τι πρέπει να γνωρίζετε εσείς που έχετε άσπρα κίτρινα πράσινα φλέματα:
Ο βήχας είναι ένας ενεργητικός μηχανισμός αποβολής των φλεμάτων για να μην προκαλέσουν αποφράξεις αεραγωγών, τοπικό πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών, κακή ποιότητα ύπνου, πλημμελή λειτουργία παρακείμενων οργάνων. Η χρήση ορισμένων αντιβηχικών, χωρίς αντίστοιχη ιατρική εξέταση και ένδειξη σε ενεργό φάση φλεγμονής, μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή βήχα, κατακράτηση πτυέλων, επέκταση φλεγμονής με βρογχίτιδα και πνευμονία.
Όταν τα φλέματα συνοδεύονται από πυρετό, σφύριγμα αναπνοής, πόνο στον θώρακα ή δύσπνοια, η σωστή και άμεση ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη.
Όταν τα φλέματα εμφανίζονται σε άτομα με μειωμένη ανοσοποιητική ικανότητα (π.χ. μωρά, ηλικιωμένοι) ή κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, λόγω χρόνιου νοσήματος (π.χ. διαβήτης, καρδιοπάθεια) η σωστή και άμεση ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη.
Όταν τα φλέματα δεν υποχωρούν τρεις ημέρες μετά την έναρξή τους, αλλά επιμένουν η σωστή και άμεση ιατρική εξέταση είναι επιβεβλημένη.
Οι χρονίζουσες περιπτώσεις αποβολής φλεμάτων πρέπει πάντα να αξιολογούνται ιατρικώς. Το φλέμα του καπνιστή, μπορεί να μην είναι ένα απλό φλέμα του καπνιστή, αλλά να υποκρύπτει σοβαρή φλεγμονή ή καρκίνο.
ΚΟΚΚΙΝΑ ΦΛΕΜΑΤΑ
Το κόκκινο χρώμα οφείλεται συνήθως σε πρόσμιξη αίματος. Η παρουσία αίματος στα φλέματα (αιμόπτυση) είναι ένα σύμπτωμα, που υποδηλώνει συνοδό αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλης έκτασης. Η μαζική αιμορραγία είναι μια κατάσταση που χρήζει άμεσης νοσηλείας, διότι μπορεί να προκαλέσει άμεσα ασφυξία ή θάνατο.
Η θέση της αιμορραγίας μπορεί να είναι το στόμα, η μύτη, ο φάρυγγας, η τραχεία, οι βρόγχοι, ο πνεύμονας. Τα αίτια είναι ποικίλα. Ενδεικτικά, τα παρακάτω νοσήματα και καταστάσεις προκαλούν αίμα στα φλέματα:
1. Τραύματα
2. Ξένα σώματα
3. Βρογχίτιδα
4. Φυματίωση πνευμονία
5. Ιώσεις
6. Όγκοι του πνεύμονα
7. Πνευμονική εμβολή
8. Καταστάσεις καρδιακής ανεπάρκειας
9. Κοκκιωμάτωση WEGENER
10. Aντιπηκτικά
Το αίμα στα φλέματα αποτελεί σε αρκετές περιπτώσεις το πρώτο σύμπτωμα καρκινώματος (π.χ. πνεύμονα, οισοφάγου).
Παρά τον αθώο χαρακτήρα του συμπτώματος σε πολλούς ασθενείς, η σοβαρότητα των νοσημάτων, που μπορεί να υποκρύπτονται και η κρισιμότητα της κατάστασης που προκαλεί η περίπτωση μαζικής εσωτερικής αιμορραγίας, επιβάλλει άμεση ιατρική εξέταση, όταν ισχύουν ένα από τα παρακάτω:
Η ποσότητα αίματος είναι σημαντική
Το αίμα ευρίσκεται σε ίχνη, αλλά η αιμόπτυση επαναλαμβάνεται
Υπάρχουν και άλλα συμπτώματα (π.χ. δύσπνοια, πυρετός, απώλεια βάρους)
Πρόκειται για άτομο που καπνίζει
Υπάρχουν γνωστά χρόνια νοσήματα, που προκαλούν αιμορραγική διάθεση.