Τα φλέματα είναι παθολογική άθροιση βλεννώδους υλικού στο λαιμό ή στο στόμα. Τα φλέματα προκαλούνται από κάθε βλαπτικό παράγοντα που επηρεάζει το επίπεδο έκκρισης των κυττάρων των αεραγωγών ή του στόματος, καθώς και από τη συλλογή εκκριμάτων σε παρακείμενα όργανα που απλώς επικοινωνούν με τους αεραγωγούς και το στόμα. Η παρουσία αίματος στα φλέματα (αιμόπτυση) είναι ένα σύμπτωμα, που υποδηλώνει συνοδό αιμορραγία, η οποία μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλης έκτασης. Η μαζική αιμορραγία είναι μια κατάσταση που χρήζει άμεσης νοσηλείας, διότι μπορεί να προκαλέσει άμεσα ασφυξία ή θάνατο.
Η θέση της αιμορραγίας μπορεί να είναι το στόμα, η μύτη, ο φάρυγγας, η τραχεία, οι βρόγχοι, ο πνεύμονας. Τα αίτια είναι ποικίλα. Ενδεικτικά, τα παρακάτω νοσήματα και καταστάσεις προκαλούν αίμα στα φλέματα:
Τραύματα
Ξένα σώματα
Βρογχίτιδα
Φυματίωση πνευμονία
Ιώσεις
Όγκοι του πνεύμονα
Πνευμονική εμβολή
Καταστάσεις καρδιακής ανεπάρκειας
Κοκκιωμάτωση WEGENER
Aντιπηκτικά
Το αίμα στα φλέματα αποτελεί σε αρκετές περιπτώσεις το πρώτο σύμπτωμα καρκινώματος (π.χ. πνεύμονα, οισοφάγου).
Παρά τον αθώο χαρακτήρα του συμπτώματος σε πολλούς ασθενείς, η σοβαρότητα των νοσημάτων, που μπορεί να υποκρύπτονται και η κρισιμότητα της κατάστασης που προκαλεί η περίπτωση μαζικής εσωτερικής αιμορραγίας, επιβάλλει άμεση ιατρική εξέταση, όταν ισχύουν ένα από τα παρακάτω:
1. Η ποσότητα αίματος είναι σημαντική
2. Το αίμα ευρίσκεται σε ίχνη, αλλά η αιμόπτυση επαναλαμβάνεται
3. Υπάρχουν και άλλα συμπτώματα (π.χ. δύσπνοια, πυρετός, απώλεια βάρους)
4. Πρόκειται για άτομο που καπνίζει
5. Υπάρχουν γνωστά χρόνια νοσήματα, που προκαλούν αιμορραγία.