Η απομόνωση της πενικιλίνης από το penicillium notatum , το 1928 από τον Φλέμιγκ εγκαινίασε ουσιαστικά την σύγχρονη δυτική ιατρική. Νέα αντιβιοτικά ανακαλύφθηκαν. Πολλές θανατηφόρες λοιμώξεις αντιμετωπίστηκαν. Σταδιακώς ωστόσο αναδύθηκαν σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν ως φυσική συνέπεια της γενίκευσης της χρήσης των αντιβιοτικών στην ιατρική πρακτική.
Τα αντιβιοτικά είναι ουσίες που δρουν τοξικά στα επιτιθέμενα μικρόβια. Ωστόσο η κατάχρησή τους ή η μη ορθή χρήση τους που έχει δυστυχώς γίνει κανόνας μετά την επαρκή παραγωγή αντιβιοτικών για γενική χρήση που έγινε κυρίως μεταπολεμικά από την φαρμακοβιομηχανία, οδηγεί σε ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων. Τα αντιβιοτικά μας κινδυνεύουν να γίνουν ανίσχυρα, γιατί τα μικρόβια τα έχουν «συνηθίσει». Επιθετικές λοιμώξεις κατά τα τελευταία χρόνια επανακάμπτουν, ενώ παράλληλα υπάρχουν σοβαρά επιστημονικά σενάρια για επιστροφή θανατηφόρων επιδημιών στο εγγύς μέλλον. Επιπρόσθετα το αντιβιοτικό μετά την είσοδό του στον οργανισμό και κατά το μεταβολισμό του, επιβαρύνει ζωτικά όργανα του οργανισμού και προκαλεί παρενέργειες. Οι παρενέργειες μπορεί να είναι ασήμαντες όπως ζάλη, βάρος στο στομάχι, ατονία, διάρροια, εξάνθημα ή σοβαρότερες όπως νεφρική, ηπατική βλάβη, αλλεργικό shock, σοβαρή κολίτιδα. Σε αρκετά από αυτά, οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες είναι άγνωστες. Aρκετοί άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο σήμερα από τις παρενέργειες των αντιβιοτικών. Έτσι ενώ πενήντα χρόνια πριν το συνολικό κοινωνικό όφελος από την χρήση τους υπερέβαινε την ζημία, σήμερα το πηλίκο έχει αντιστραφεί, λόγω της κακής χρήσης και της κατάχρησης τους.
Οι κανόνες της ορθής χρήσης των αντιβιοτικών:
1. Μην παίρνετε εύκολα αντιβιοτικά. Κατά την επίθεση ενός μικροβίου στο οργανισμό κινητοποιούνται μηχανισμοί άμυνας, που περιλαμβάνουν στοιχεία του αίματος, όπως τα λευκά αιμοσφαίρια, τα αντισώματα, το συμπλήρωμα και τον σπλήνα. Κατά το διάστημα των λοιμώξεων η επιστήμη της ιατρικής συνιστά ανάπαυση, αποχή ενεργητικού και παθητικού καπνίσματος, καλή ενυδάτωση με υγρά (μακράν των γευμάτων), τροφές ελαφρές, μαγειρευμένες χωρίς πολλά λιπαρά και μπαχαρικά. Τα μέτρα αυτά είναι συνήθως επαρκή για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Πρέπει να γνωρίζετε ότι το αμυντικό σύστημα, όπως όλα τα συστήματα του υγιούς ανθρώπου, απαιτεί εξάσκηση για να διατηρείται σε φόρμα. Προτιμείστε να συμβιώσετε επί περισσότερες ημέρες με ελαφρά συμπτώματα, ακόμη και εάν αυτό δεν σας είναι τόσο ευχάριστο, για να ασκηθεί το αμυντικό σύστημα, προκειμένου να καταφύγετε στην εύκολη λύση του αντιβιοτικού, γεγονός που μπορεί να σας ανακουφίσει βραχυπρόθεσμα, αλλά να σας βλάψει μακροπρόθεσμα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα χρειαστούν ορισμένα υποστηρικτικά μη αντιβιοτικά φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής, που χορηγεί ο ιατρός, μετά από σοβαρή ιατρική εξέταση κατά την διάρκεια της οποίας αξιολογεί την βαρύτητα της λοίμωξης και την ανοσολογική επάρκεια του οργανισμού.
2. Μην επιλέγετε ιατρό με βάση την ευκολία που χορηγεί αντιβίωση. Σύμφωνα με μελέτες ένα μεγάλο μέρος των ασθενών με πυρετό πηγαίνουν στον ιατρό για να τους χορηγηθεί αντιβιοτικό, ένα δε σημαντικό μέρος από αυτούς αλλάζει ιατρό εάν δεν τους χορηγήσει αντιβιοτικά. Αυτό είναι κακή πρακτική.
3. Μην παίρνετε μόνοι σας αντιβιοτικά βάσει παλαιών συνταγών και μην αυτοσχεδιάζετε σε θέματα διάρκειας θεραπείας ή δοσολογίας. Οι συνήθειες αυτές συνδέονται με υψηλότατο κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικών μεταλλάξεων.
Μόνο ο σοβαρός ιατρός μπορεί να καθορίσει μετά από σωστή εξέταση το είδος, την δοσολογία και την διάρκεια θεραπείας.
4. Ορισμένα άτομα κατά την διάρκεια της αντιβίωσης πρέπει να λάβουν ορισμένα συμπληρώματα προστασίας έναντι παρενεργειών (πχ. προβιοτικά).