Οι λίθοι της χολής είναι ένα κοινό πρόβλημα σήμερα, αυξανόμενο σε όλη την Ευρώπη. Σύμφωνα με μελέτες πάνω από το 10% των ανδρών και το 20% των γυναικών, θα αποκτήσουν πέτρες στην χολή, με την πάροδο της ηλικίας. Η κακή κληρονομικότητα, η παχυσαρκία, οι ακατάλληλες δίαιτες, η ταχεία μεταβολή του βάρους, η δυσανεξία στην γλυκόζη, τα υψηλά τριγλυκερίδια, ορισμένα φάρμακα, αποτελούν κοινούς παράγοντες που προδιαθέτουν σε χολολιθίαση.
Η φυσιολογική χολή περιέχει χολικά άλατα, λεκιθίνη και χοληστερόλη, δεν έχει λίθους και αποθηκεύεται στην χοληδόχο κύστη. Η χολή είναι απαραίτητη για το ανθρώπινο σώμα. Συγκεκριμένα είναι πολύ σημαντική για τη σωστή λειτουργία του εντέρου και την πέψη, ενώ μειώνει την επιφανειακή τάση του λίπους με αποτέλεσμα η διάσπαση των λιπών να καθίσταται απλή για τον οργανισμό διαδικασία. Η ανάπτυξη λίθων εμφανίζεται λόγω αλλοίωσης της φυσιολογικής σύστασης της χολής.
Η χολολιθίαση δε συνοδεύεται συνήθως από συμπτώματα και εντοπίζεται μετά από παθολογική εξέταση ρουτίνας και πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος. Τα συμπτώματα, όταν υφίστανται συνίστανται σε κοιλιακό πόνο, ευαισθησία, εμετό, ναυτία, δυσπεψία. Σοβαρές επιπλοκές, όπως φλεγμονή, ίκτερος, μετακίνηση λίθου από την χοληδόχο κύστη και ενσφήνωση (π.χ. στο έντερο, κυστικό ή χοληδόχο πόρο), προσβολή παγκρέατος και ανάπτυξη παγκρεατίτιδας εμφανίζεται σε μικρό ποσοστό των ασθενών. Όταν μετά από ιατρική μελέτη διαπιστωθεί αυξημένος κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών, η χειρουργική αφαίρεση της χολής είναι αναγκαία. Στην κλινική πρακτική, ωστόσο, αρκετές φορές γίνεται κατάχρηση της χειρουργικής χολοκυστεκτομής. Είναι σύνηθες λοιπόν, αρκετοί ασθενείς να εμφανίζουν συμπτώματα σοβαρότερα από την ίδια τη νόσο της χολολιθίσης, μετά το χειρουργείο.
Τα πιο συχνά παθολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην κλινική πράξη μετά από χολοκυστεκτομή είναι:
ΠΡΩΙΜΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Οι πρώιμες επιπλοκές εμφανίζονται κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά το χειρουργείο και απασχολούν τον θεράποντα χειρουργό.
Η ατελεκτασία, η πνευμονική ανεπάρκεια, η δημιουργία αποστημάτων, η εσωτερική και εξωτερική αιμορραγία, τα συρίγγια, η διαρροή χολής, η παραμονή χολολίθων, η απόφραξη από πήγματα αίματος, οι φλεγμονές είναι εγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να απειλήσουν την ζωή.
Παρά την δραστική μείωση των πρώιμων χειρουργικών κινδύνων λόγω των νεώτερων χειρουργικών τεχνικών (π.χ. λαπαροσκόπηση), δεν έχουν εξαλειφθεί παντελώς οι κίνδυνοι αυτοί.
ΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Σύμφωνα με μελέτες οι χρόνιες επιπλοκές απασχολούν συνολικά το 20% των ασθενών με χολοκυστεκτομή.
Αποτελούν κύριες αιτίες νοσημάτων, που απασχολούν τον κλινικό παθολόγο.
Συνήθη όψιμα παθολογικά προβλήματα μετά την χολοκυστεκτομή είναι τα προβλήματα πέψης και αυξημένες καρκινογενέσεις. Συμπτώματα με πόνο, διάρροια, φούσκωμα που έχουν ως αίτιο την άρση της προστατευτικής επίδρασης από την ομαλή ροή της χολής είναι συχνά. Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, όπου η χολή αποθηκεύεται, συνδέεται με γαστρική παλινδρόμηση χολής, αύξηση της παραγωγής χολικών οξέων από το κόλον, αύξηση της ταχύτητας διάβασης των τροφών, δυσκινησία των χοληφόρων σε μόνιμη βάση.
Πρέπει να τονιστεί επίσης ότι τα εξωηπατικά χοληφόρα παραμένουν μετά την χολοκυστεκτομή και παρά την αφαίρεση των υπαρχόντων χολολίθων, η δημιουργία νέων χολολίθων στα υπολειμματικά χοληφόρα μπορεί να δημιουργήσει υποτροπές νέων χολολιθιάσεων στους χειρουργημένους ασθενείς, με συνέπεια αρκετοί ασθενείς να μην απελευθερώνονται ουσιαστικά από το πρόβλημα για το οποίο χειρουργήθηκαν.
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες άτομα στα οποία έχει αφαιρεθεί η χολή κινδυνεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό να προσβληθούν από καρκινώματα του οισοφάγου και του εντέρου. Αυτά τα ευρήματα πιθανώς οφείλονται στο γεγονός ότι με την παρουσία της χοληδόχου κύστης στο ανθρώπινο σώμα, η έκθεση του εντερικού βλεννογόνου στην χολή πραγματοποιείται με άριστο δυνατό τρόπο, ώστε να αποφεύγεται ο ερεθισμός του και η ανάπτυξη καρκινικών αλλοιώσεων, προστατευτική επίδραση που καταργείται μετά το χειρουργείο.
Η σωστή ιατρική παθολογική εξέταση από τον έμπειρο παθολόγο, έχει κομβική σημασία στην αξιολόγηση της χολολιθίασης και στην εκτίμηση της αναγκαιότητας της χειρουργικής επέμβασης.