Η φυσιολογική συχνότητα κενώσεων είναι ευρεία, κυμαίνεται από τρεις έως δώδεκα ανά εβδομάδα. Με τον όρο διάρροια ορίζουμε το παθολογικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από αύξηση της συνήθους συχνότητας των κενώσεων, του όγκου ή της χαλαρότητάς τους. Οι κενώσεις συχνά έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε νερό. Τα συμπτώματα που συνοδεύουν την διάρροια μπορεί να περιλαμβάνουν:
· Κοιλιακές κράμπες
· Κοιλιακό άλγος
· Πυρετό
· Αίμα στα κόπρανα
· Φούσκωμα
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα διάρροιας διαρκούν συνήθως μια-δυο μέρες. Σπανιότερα η διάρροια διαρκεί επί εβδομάδες. Μία συνήθης δοξασία που επικρατεί είναι ότι η διάρροια οφείλεται σε γαστρεντερίτιδα από παθογόνους μικροοργανισμούς ή σε ευερέθιστο έντερο που αποτελεί συνήθη αθώα λειτουργική διαταραχή. Ωστόσο αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη.
Συνήθη αίτια διάρροιας είναι:
1. Παθογόνοι μικροοργανισμοί
Τα περισσότερα λοιμώδη αίτια εισέρχονται στον οργανισμό από την στοματική πρωκτική οδό ή μέσω νερού και τροφίμων που επιμολύνθηκαν από παθογόνα ανθρώπινων ή ζωικών περιττωμάτων. Ο άνθρωπος με καλό ανοσοποιητικό σύστημα έχει ενδογενείς μηχανισμούς αντίστασης έναντι των λοιμογόνων αυτών παραγόντων. Έτσι το γαστρικό οξύ του στομάχου, οι εκκρίσεις του γαστρεντερικού σωλήνα με τα τοξικά ένζυμα και τους ανοσολογικούς παράγοντες, η ωφέλιμη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, τα λευκά αιμοσφαίρια, έχουν ουσιαστικό ρόλο στην εξουδετέρωση των παθογόνων. Άτομα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση οξείας διάρροιας είναι οι ταξιδιώτες, οι καταναλωτές τροφίμων αμφιβόλου ποιότητας προέλευσης ή σε μη ελεγμένα εστιατόρια, τα άτομα με διαταραχή του ανοσοποιητικού, οι ένοικοι βρεφονηπιακών σταθμών, τα ιδρυματικά άτομα, οι ομοφυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι που αμελούν πρακτικές καλής σεξουαλικής υγιεινής, (π.χ. προφυλακτικό), τα άτομα που είναι αντιβίωση ή υπό έχουν λάβει αντιβίωση, οι ηλικιωμένοι. Η τυπική διάρροια των ταξιδιωτών χαρακτηρίζεται από χαλαρές κενώσεις που μπορεί να είναι και άνω των οκτώ ενώ το παθογόνο αίτιο που την προκαλεί ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή και το είδος της τροφής που καταναλώνεται.
Παθογόνοι μικροοργανισμοί που προκαλούν διάρροια είναι ο ιός Norwalk, ο κυτταρομεγαλοϊός, η ιογενής ηπατίτιδα, η Giardia lamblia το Cryptosporidiu, το καμπυλοβακτηρίδιο, η σαλμονέλα, η Shigella, το Escherichia coli.
2. Φάρμακα.
Πολλά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν διάρροια. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά καταστρέφουν τη φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου, διαταραχή που μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό πολλαπλασιασμό παθογόνων μικροοργανισμών και διάρροια.
3. Η δυσανεξία στη λακτόζη.
Η λακτόζη είναι ένα σάκχαρο που βρίσκεται στο γάλα. Πολλοί άνθρωποι έχουν δυσκολία στην πέψη της λακτόζης λόγω ανεπάρκειας του σχετικού ενζύμου που εμπλέκεται στην διάσπασή της. Αυτό προκαλεί δυσανεξία στη λακτόζη και διάρροια.
4. Η φρουκτόζη, τα τεχνητά γλυκαντικά.
Η φρουκτόζη ευρίσκεται φυσιολογικά στα φρούτα και μέλι, αλλά προστίθεται ως γλυκαντικό σε ορισμένα τρόφιμα. Η φρουκτόζη και τεχνητές γλυκαντικές ουσίες που προστίθενται κλασσικά σε τσίχλες και προϊόντα χωρίς ζάχαρη, εμπλέκονται συχνά σε διαρροϊκά σύνδρομα.
5. Χειρουργικές επεμβάσεις.
Χειρουργικές επεμβάσεις κοιλιάς ιδιαίτερα μάλιστα η χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης προκαλούν συχνά επίμονα διαρροϊκά σύνδρομα.
6. Χρόνια παθολογικά ή πεπτικά προβλήματα.
Ο κατάλογος είναι μακρύς και περιλαμβάνει τη νόσο του Crohn, την ελκώδη κολίτιδα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, τις διαταραχές του θυρεοειδούς, τα καρκινώματα.