Τα παντζάρια είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, νιτρικά άλατα, μαγνήσιο, σίδηρο, κάλιο, νάτριο, βιταμίνη C και φυτοθρεπτικά συστατικά, όπως η βετανίνη ή βηταμυανίνη και η βουλγαξανθίνη, ένα αντιοξειδωτικό που δίνει στα παντζάρια το βαθύ κόκκινο χρώμα τους. Αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων και χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Αρκεί να σκεφτούμε, ότι ένα φλιτζάνι βρασμένα παντζάρια έχουν 2.8 γραμμάρια φυτικές ίνες , όσες έχει περίπου 1 φλιτζάνι νιφάδες βρώμης. Επίσης, είναι ιδανική τροφή για άτομα με νευρολογικά προβλήματα καθώς ένα φλιτζάνι παντζάρια περιέχει το 30% της ημερήσιας σύστασης σε φολικό οξύ, μια βιταμίνη του συμπλέγματος Β απαραίτητη για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ας δούμε αναλυτικά, ορισμένα από τα σημαντικότερα οφέλη των παντζαριών στην υγεία μας.
1.Βοηθούν στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση χυμού από παντζάρι βοηθά στην πρόληψη της καρδιακής νόσου και την μείωση της αρτηριακής πίεσης. Τα παντζάρια περιέχουν ορισμένα φυτοθρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη C και το μαγνήσιο τα οποία συμβάλλουν στην προώθηση ενός υγιούς καρδιακού συστήματος. Έρευνα του Queen Mary University of London έδειξε ότι όσοι έπιναν ένα ποτήρι 250ml χυµού παντζαριού πετύχαιναν µείωση της πίεσής τους εντός 24 ωρών χάρη στο νιτρικό άλας που περιέχει το κατακόκκινο λαχανικό.
2.Προσφέρουν ψυχική ευεξία
Τα παντζάρια περιέχουν μια ουσία που ονομάζεται βεταϊνη η οποία αποτελεί συστατικό πολλών αντικαταθλιπτικών. Επίσης περιέχουν τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ απαραίτητο για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Η τρυπτοφάνη βοηθά στην έκκριση της σεροτονίνης από τον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη προσφέρει αίσθημα ευεξίας και χαλάρωσης και βελτιώνει τη διάθεση.
3. Αυξάνουν την αντοχή
Έρευνα του πανεπιστημίου του Exeter έδειξε ότι πίνοντας χυμό παντζαριού μπορούμε να ενισχύσουμε τις αντοχές μας ώστε να γυμναζόμαστε 16% περισσότερο. Η υψηλή περιεκτικότητα των παντζαριών σε νιτρικά ιόντα μειώνει τις απαιτήσεις του οργανισμού για οξυγόνο, καθιστώντας την γυμναστική πιο εύκολη. Αν και δεν έχει αποδειχθεί ο ακριβής μηχανισμός, οι ερευνητές υποθέτουν ότι υπεύθυνη για την βελτίωση των αντοχών κατά αυτόν τον τρόπο, είναι η μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μονοξείδιο του αζώτου.
4. Έχουν αντιφλεγμονώδη δράση
Τα τεύτλα, στα οποία ανήκουν και τα παντζάρια περιέχουν έναν αριθμό ενώσεων, όπως είναι τα καροτονοειδή ικανά να μειώσουν τις χρόνιες φλεγμονές. Σε αυτό συμβάλλει και μια άλλη ουσία που περιέχεται στα παντζάρια, η χολίνη.
5. Βοηθούν στην θεραπεία της αναιμίας
Η υψηλή περιεκτικότητα των παντζαριών σε σίδηρο βοηθάει στην αντιμετώπιση της αναιμίας. Δεν θα πρέπει να συνδυάζονται με τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, καθώς ακυρώνεται η επαρκής απορρόφηση και των δυο αυτών συστατικών από τον οργανισμό.
6. Καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες
Η βητακυανίνη η οποία δίνει το βαθύ κόκκινο χρώμα στα παντζάρια περιορίζει τη βλάβη που προκαλούν στον οργανισμό οι ελεύθερες ρίζες και φαίνεται να αναστέλλει τη δημιουργία καρκινικών κυττάρων στο στομάχι, το έντερο, τους πνεύμονες, και το νευρικό σύστημα, σύμφωνα με κάποιες έρευνες σε πειραματόζωα. Επίσης,βελτιώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού βοηθώντας στην αναγέννηση κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος.
Την αντιοξειδωτική δράση των παντζαριών ενισχύει ένα ακόμα ένζυμο που βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση στο παντζάρι, η καταλάση, η οποία θεωρείται το πλέον ισχυρό ένζυμο για την προστασία του οργανισμού και την διασφάλιση της καλής υγείας των κυττάρων μας.
7. Προλαμβάνουν την οστεοπόρωση
Τα κόκκινα παντζάρια έχουν αρκετές ποσότητες μαγνησίου κι έτσι βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου. Από την άλλη, τα πράσινα παντζάρια περιέχουν οξαλικό οξύ, ένα συστατικό που δυσχεραίνει την απορρόφηση του ασβεστίου.
8. Μειώνουν τον κίνδυνο γενετικών ανωμαλιών
Όπως προείπαμε, το παντζάρι είναι ένα λαχανικό πλούσιο σε φολικό οξύ. Το φολικό οξύ χορηγείται απαραιτήτως στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για την προστασία του βρέφους από την εμφάνιση νευρολογικών ανωμαλιών. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες σχετικά με την δράση του παντζαριού σε έγκυες γυναίκες αλλά μόνο σε πειραματόζωα.
9. Παρέχουν ενέργεια
Αν και χαμηλά σε θερμίδες τα παντζάρια, έχουν την ιδιότητα να παρέχουν στον οργανισμό την ενέργεια που χρειάζεται. Αποτελούν πολύ καλή πηγή σακχάρων η οποία όμως απελευθερώνεται με αργό ρυθμό στο σώμα κρατώντας την καμπύλη του σακχάρου σε χαμηλά επίπεδα. Υπάρχουν πολύ λίγα τρόφιμα που παρέχουν το ίδιο επίπεδο ενέργειας και είναι βραδείας απελευθέρωσης, όπως τα παντζάρια.
10. «Καθαρίζουν» το αίμα
Τα παντζάρια είναι πλούσια σε βιταΐνη, συστατικό που καθαρίζει το αίμα και μειώνει το επίπεδο της ομοκυστεΐνης, ένα είδος αμινοξέος που σε υψηλά επίπεδα βλάπτει το αγγειακό σύστημα.
Η σοφία της Μεσογειακής διατροφής
Στις Μεσογειακές χώρες τα παντζάρια συνηθίζεται να τρώγονται με ελαιόλαδο, λεμόνι ή ξύδι ή σκορδαλιά. Όποιον συνδυασμό και να διαλέξεις έχεις σίγουρη προστασία της καρδιάς χάρις στο συνδυασμό του σκόρδου και του ελαιολάδου και ταυτόχρονα ενισχύειται το ανοσοποιητικό σου σύστημα.Αν πάλι προσθέτεις ξύδι ή λεμόνι στο πιάτο αυτό βοηθάς στην καλύτερη δέσμευση του σιδήρου από το σώμα.
Ποιοι πρέπει να τα αποφεύγουν:
Τα παντζάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και δεν θα πρέπει να καταναλώνεται από άτομα που πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.