Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου τα παιδιά σας μπορούν να κάνουν υγιεινές διατροφικές επιλογές είναι ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να εξασφαλίσετε την υγεία του παιδιού σας.
Με την προώθηση ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, εσείς και η οικογένειά σας μπορείτε να αναπτύξετε μια θετική σχέση με την υγιεινή διατροφή και να οδηγήσετε το παιδί στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής που θα ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Ας δούμε μερικά απλά βήματα που μπορούμε να κάνουμε ώστε να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει το κατάλληλο βάρος και να έχει μια υγιή ανάπτυξη
1. Αποφύγετε την τοποθέτηση περιορισμών σχετικά με τα τρόφιμα
Ο περιορισμός των τροφίμων αυξάνει τον κίνδυνο το παιδί σας να αναπτύξει διατροφικές διαταραχές, όπως είναι η ανορεξία ή η βουλιμία αργότερα στη ζωή. Μια αρνητική διατροφική συμπεριφορά μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την εξέλιξή του. Αντί να απαγορεύουμε στο παιδί την κατανάλωση ενός τροφίμου, του μιλάμε πάντα για όλες τις υγιείς διατροφικές επιλογές που υπάρχουν και στρέφουμε όλη την οικογένεια προς αυτή την κατεύθυνση. Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς χρησιμοποιούν τις λέξεις μπορεί να έχει άμεσο αντίκτυπο στις εικόνες που σχηματίζει ένα παιδί. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ τις λέξεις «καλό» ή «κακό» τρόφιμο καθώς δεν υπάρχουν καλά ή κακά τρόφιμα. Υπάρχουν ωστόσο, «υγιεινά» και «λιγότερο υγιεινά» ή «ωφέλιμα» και «λιγότερο ωφέλιμα» τρόφιμα. Για παράδειγμα, δεν λέμε ποτέ σε ένα παιδί «δεν θα φας παγωτό γιατί είναι κακό». Φροντίζουμε να του προσφέρουμε πιο υγιεινές επιλογές όπως ένα γιαούρτι με φρούτα, ένα χυμό ή μια σπιτική μηλόπιτα. Εξηγούμε στο παιδί τη διαφορά που έχει το ένα τρόφιμο με το άλλο όσον αφορά στη σύσταση και τα οφέλη του για την υγεία μας.
Φροντίστε ώστε όλη η οικογένεια να βρίσκει υγιεινές τροφές καθημερινά στο τραπέζι. Επιλέξετε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχο κρέας και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά και αποφεύγεται τα «βαριά» επεξεργασμένα τρόφιμα και τα χαμηλής ποιότητας όπως τα έτοιμα κατεψυγμένα τρόφιμα.
2. Φροντίστε ώστε τα παιδιά σας να βρίσκουν άμεσα υγιεινά τρόφιμα
Τα παιδιά συνήθως τρώνε ό, τι είναι διαθέσιμο. Ένας εύκολος τρόπος για να αρχίσει το παιδί να τρώει περισσότερα φρούτα και λαχανικά είναι να πλύνετε καλά τα φρούτα και να τα τοποθετείτε σε ένα μπολ σε εμφανές σημείο – στον πάγκο της κουζίνας ή πάνω στο τραπέζι ώστε όταν το παιδί σας είναι πεινασμένο και ψάχνει ένα εύκολο και γρήγορο snack να στραφεί αμέσως στα φρούτα ως την πιο εύκολη αποθεματική τροφή. Τα λαχανικά θα πρέπει να είναι πλυμένα και έτοιμα για χρήση μέσα στο ψυγείο και σκεπασμένα με μια μεμβράνη ώστε να μην έρχονται σε επαφή με τον αέρα και χάνουν πολύτιμες βιταμίνες.
3. Δώστε του υγιεινά σνακ στο σχολείο
Η διατροφή των παιδιών μέχρι την ηλικία των 5 ετών επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από τις επιλογές της οικογένειας. Όταν το παιδί πάει στο σχολείο οι διατροφικές του επιλογές θα επηρεαστούν αναμφίβολα από αυτές των συμμαθητών του. Ένα παιδί θα πρέπει να μάθει με τον όσο το δυνατόν πιο όμορφο και διδακτικό τρόπο την διατροφική αξία ενός τροφίμου όπως τα σπιτικά τυροπιτάκια ή το τοστ σε σχέση με τα έτοιμα του κυλικείου. Όταν ήδη από τα πρώτα σχολικά του βήματα παίρνει snack από το σπίτι θα μπορέσει να φτάσει σε ένα σημείο όπου θα ετοιμάζει το δικό του snack για την επόμενη μέρα. Υγιεινές επιλογές για snack στο σχολείο: σταφίδες και ξηροί καρποί, φρούτα και ξηροί καρποί, τοστ με τυρί και λαχανικά, σπιτικά τυροπιτάκια, μηλοπιτάκια, και κέικ.
4. Επαινείτε το παιδί σας όταν κάνει σωστές διατροφικές επιλογές
Δώστε στα παιδιά σας ένα υπερήφανο χαμόγελο και έναν έπαινο όταν επιλέγουν υγιεινά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα. Μην γκρινιάζετε όταν κάνει μια λάθος επιλογή. Το καλύτερό που μπορείτε να κάνετε είναι αν αντιπροτείνετε ένα πιο υγιεινό τρόφιμο και να εξηγήσετε τη διαφορά που έχουν για παράδειγμα οι τηγανητές από τις βραστές πατάτες. Ιδέες για το κολατσιό μικρών και μεγάλων παιδιών θα βρείτε εδώ!
5. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε το φαγητό ως ανταμοιβή
Μη δώσετε στα παιδιά σας γλυκά ή φαγητό ως ανταμοιβή. Αυτό εκτός του ότι οδηγεί σε υπερβολική κατανάλωση τροφής, δημιουργεί και εξαρτημένα αντανακλαστικά μεταξύ τροφής και αισθημάτων ανταμοιβής, στη μετέπειτα ζωή του όπως για παράδειγμα μπορούμε να δούμε μια ενήλικη γυναίκα η οποία έχει συνδέσει την κατανάλωση φαγητού όπως το παγωτό με την συναισθηματική κάλυψη που της προσφέρει σε καταστάσεις άγχους ή stress. Το παγωτό υποσυνείδητα αποτελεί ένα τρόφιμο-ανταμοιβή για μια καλή ή κακή πράξη από την παιδική μας ηλικία.
Το ιδανικό είναι να ανταμείβετε τα παιδιά σας με τη διασκέδαση όπως ένα ταξίδι, μια βόλτα, ένα παιχνίδι που το κάνει να χρησιμοποιεί το μυαλό του ή τα χέρια του.
6. Προσπαθείτε να τρώτε όλοι μαζί στο τραπέζι
Βοηθήστε όλοι στην προετοιμασία του τραπεζιού και καθίστε όλοι μαζί στο τραπέζι σε κάθε κύριο γεύμα σας. Ακόμα και η παρασκευή του φαγητού μαζί με το παιδί συμβάλει στην αύξηση της δημιουργικότητάς του.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που τρώνε τα γεύματα τους στο τραπέζι με τους γονείς τους έχουν ένα υγιές βάρος, καλύτερη διατροφή και μικρότερη πιθανότητα να αποκτήσουν κάποια διατροφική διαταραχή ως έφηβοι. Κατά τη διάρκεια του γεύματος κλείστε την τηλεόραση, μη σηκώσετε το τηλέφωνο και συζητήστε με τα παιδιά σας.
7. Φροντίστε αποκλειστικά την διατροφή του παιδιού σας
Οι γονείς πρέπει να φροντίζουν προσωπικά τη διατροφή των παιδιών τους μαγειρεύοντας πρώτα από όλα υγιεινά και μειώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο τα λιπαρά και τη ζάχαρη. Η επιλογή του φαγητού πρέπει να γίνεται από τους γονείς και σε καμία περίπτωση από τα παιδιά.
Τα γεύματα πρέπει να κατανέμονται σωστά κατά τη διάρκεια της ημέρας και τα παιδιά δεν πρέπει να τρώνε ότι ώρα θέλουν και όσο θέλουν. Μικρά και συχνά γεύματα (5-6/ημέρα) είναι η καλύτερη επιλογή.
Τέλος, οι γονείς αλλά και όσοι ασχολούνται με την σίτιση των παιδιών δεν πρέπει να πιέζουν τα παιδιά να αδειάζουν το πιάτο τους όταν δεν πεινάνε και ούτε να αντικαθιστούν ένα γεύμα που δεν είναι αρεστό με ένα αγαπημένο γεύμα του παιδιού. Κάθε φορά που το παιδί αρνείται να φάει ένα φαγητό όπως για παράδειγμα τις μπάμιες του και εμείς τρέξουμε αμέσως να του φτιάξουμε ένα δεύτερο φαγητό δεν θα μάθει ποτέ να τρώει τις μπάμιες.
8. Δώστε στα παιδιά σας την επιλογή και μάθουν να τρώνε σωστά μέσα από το παιχνίδι
Μάθετε στα παιδιά σας να τρώνε σωστά μέσα από το παιχνίδι. Για παράδειγμα αν υπάρχουν ορισμένα πιάτα στο τραπέζι βάλτε τα παιδιά σας να φάνε τρεις μπουκιές από όλα τα τρόφιμα που βρίσκονται στο πιάτο του (είτε του αρέσουν, είτε όχι) και πείτε τους να τα βαθμολογήσουν. Που αποσκοπεί αυτό; Το παιδί αποκτά κίνητρο να φάει ένα τρόφιμο που κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα άγγιζε, εσείς μαθαίνετε τις επιλογές και την τάση του παιδιού σας για αλμυρά ή γλυκά φαγητά και επίσης μπορείτε να επέμβετε στις επιλογές του χωρίς να του επιβάλετε τη γνώμη σας. Επίσης, τα παιδιά σας μαθαίνουν να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του οικογενειακού τραπεζιού.
9. Γίνετε πρότυπο για τα παιδιά σας
Χρυσός κανόνας για τους γονείς θα πρέπει να γίνει το «κάνε ότι κάνω» και όχι το «κάνε ότι σου λέω». Δεν μπορείτε να ζητάτε από ένα παιδί να φάει τα δημητριακά του όταν εσείς δίπλα του τρώτε πατατάκια.
Η δική σας συμπεριφορά είναι απαραίτητο να ταυτίζεται με όσα προτρέπετε το παιδί σας να εφαρμόσει. Λειτουργείτε ως πρότυπο προς αυτό και είναι εξαιρετικά δύσκολο για ένα παιδί να ακολουθήσει κανόνες που δε βλέπει ότι αποδέχεστε εσείς, οι ίδιοι. Όταν θέλετε το παιδί σας να αγαπήσει τη γυμναστική θα πρέπει και εσείς να τρέχετε μαζί του στο πάρκο, όταν θέλετε να τρώει πολλά και μικρά γεύματα θα πρέπει και εσείς να έχετε πολλά και μικρά γεύματα.
Οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να είναι έτοιμοι να κάνουν αλλαγές στις συνήθειες τους τόσο για την υγεία τους όσο και για την υγεία των παιδιών τους καθώς αποτελούν πρότυπο για αυτά.
Τα αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι ένας ισχυρός αιτιολογικός παράγοντας εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας είναι το σωματικό βάρος των γονέων και κυρίως εκείνο της μητέρας.
Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι η παρουσία παχύσαρκων γονέων μπορεί να οδηγήσει με διπλασιασμό του κινδύνου εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας τόσο στα φυσιολογικά όσο και στα παχύσαρκα παιδιά.