Ο όρος βουλιμία (bulimia) προέρχεται από τις λέξεις «βους» (βόδι) και «λιμός» (πείνα) και με την έννοια αυτή μπορεί να περιγράψει δύο πράγματα:
• Αυτόν που μπορεί να φάει «σαν βόδι» δηλ. αυτόν που είναι σε θέση να καταναλώσει μια μεγάλη ποσότητα τροφής, αλλά και
• Κάποιον που πεινάει τόσο πολύ που μπορεί να φάει και ένα ολόκληρο, κυριολεκτικά, βόδι.
Ωστόσο, ο όρος «βουλιμία»στην επιστημονική ορολογία σημαίνει κάτι διαφορετικό. Με τον όρο λοιπόν βουλιμία εννοούμε επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης επιθυμίας για τροφή. Ένα επεισόδιο βουλιμίας συνεπάγεται ταχεία κατανάλωση δυσανάλογα μεγάλης ποσότητας τροφής σε μικρό χρονικό διάστημα συνοδευόμενη από ένα αίσθημα απώλειας του ελέγχου κατά τη διαδικασία πρόσληψης της τροφής, αλλά και από καταθλιπτική διάθεση και σκέψεις αυτομομφής στο τέλος. Τα βουλιμικά επεισόδια μπορεί να ενσκήπτουν μερικές φορές την ημέρα έως λίγες φορές το μήνα.
Τρεις κυρίως καταστάσεις που ανήκουν στις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής χαρακτηρίζονται από επαναλαμβανόμενα βουλιμικά επεισόδια:
H Ψυχογενής βουλιμία, ο βουλιμικός τύπος της Ψυχογενούς Ανορεξίας και η Διαταραχή της Βουλιμίας.
Ψυχογενής βουλιμία
Στην Ψυχογενή Βουλιμία τα βουλιμικά επεισόδια αποτελούν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό.Συμβαίνουν συνήθως τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, και το άτομο συχνά αναγκάζεται να καταφύγει σε κάποιες επανορθωτικές συμπεριφορές για να αποφύγει να πάρει βάρος όπως είναι οι αυτοπροκαλούμενοι εμετοί, η κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών, οι επίπονες δίαιτες ή νηστείες ή η υπερβολική σωματική άσκηση. Τα άτομα με ψυχογενή βουλιμία ανησυχούν και ασχολούνται ιδιαίτερα με το σχήμα και το βάρος του σώματός τους, σε τέτοιο σημείο ώστε αυτά τα χαρακτηριστικά να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στον προσδιορισμό της συνολικής τους αυτοεκτίμησης. Το βάρος των ατόμων αυτών είναι κατά κανόνα φυσιολογικό.
Ψυχογενής ανορεξία
Η Ψυχογενής Ανορεξία (ή νευρική ανορεξία) χαρακτηρίζεται από την άρνηση του ατόμου να διατηρήσει το βάρος του πάνω από το ελάχιστο φυσιολογικό για το ύψος και την ηλικία του, από έναν υπερβολικό φόβο ότι είναι ή θα γίνει παχύ, από τη διαστρέβλωση της σωματικής του εικόνας (ως προς το βάρος, το σχήμα ή το μέγεθος) και από αμηνόρροια στις γυναίκες. Ο νοσηρός φόβος των ατόμων με ψυχογενή ανορεξία είναι ότι είναι παχιά, ή ότι μπορούν πολύ εύκολα να παχύνουν.Η διαταραγμένη εικόνα που έχουν για το σώμα τους (βλέπουν για παράδειγμα τον εαυτό τους παχύ, ακόμη κι αν είναι τελείως λιπόσαρκα) τα κάνει να ζουν κάτω από ένα πολύ αυστηρό και περιορισμένο πρόγραμμα διατροφής.
Τα άτομα με ψυχογενή ανορεξία είναι εξ ορισμού πάρα πολύ αδύνατα, γιατί ακόμη κι αν υποκύπτουν σε βουλιμικά επεισόδια, καταφεύγουν σε επανορθωτικές στρατηγικές, όπως οι αυτοπροκαλούμενοι εμετοί, με τις οποίες διατηρούν πολύ χαμηλό το σωματικό τους βάρος. Η ψυχογενής ανορεξία είναι μία διαταραχή που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο, με παραπάνω από 10% θνησιμότητα και έχει μέση ηλικία έναρξης τα 17 χρόνια.
Διαταραχή της βουλιμίας
Η Διαταραχή της βουλιμίας αποτελεί μια καινούργια διαγνωστική κατηγορία. Η διαταραχή αυτή μοιάζει πολύ με την Ψυχογενή Βουλιμία από την άποψη των χαρακτηριστικών και της συχνότητας των βουλιμικών επεισοδίων. Επειδή όμως στη διαταραχή της βουλιμίας κατά κανόνα απουσιάζουν οι επανορθωτικές συμπεριφορές, οι οποίες και μειώνουν ή αναστρέφουν τα παχυντικά αποτελέσματα των επεισοδίων βουλιμίας, τα άτομα είναι κατά κανόνα υπέρβαρα.
Αν και υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν την ανάπτυξη και τη συντήρηση των διαταραχών πρόσληψης τροφής γενικά, αλλά και των βουλιμικών συμπεριφορών ειδικότερα, υπάρχει μία κοινά αποδεκτή άποψη για το τι συντελεί στην εξάπλωσή τους: η προοδευτικά μεγαλύτερη κοινωνική πίεση στις γυναίκες για να είναι πιο αδύνατες. Αυτός είναι και ο λόγος που οι διαταραχές αυτές αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τις γυναίκες. Αν βέβαια τολμούσαμε να κάνουμε μία πρόβλεψη για το μέλλον, θα λέγαμε πως πολύ σύντομα θα αυξηθούν τα προβλήματα αυτά και στους άντρες, καθώς η κοινωνική πίεση για ένα πιο αδύνατο σώμα μοιάζει να γίνεται όλο και πιο έντονη και προς αυτούς. Φορείς αυτής της πίεσης είναι κυρίως η βιομηχανία της ομορφιάς από τη μία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης από την άλλη.