Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες από τις θερμίδες που καταναλώνουμε ημερησίως προέρχονται από τα αναψυκτικά με αντίβαρο την μείωση κατανάλωσης άλλων υγιεινών τροφών όπως το γάλα, τα φρούτα και οι φρέσκοι χυμοί φρούτων αλλά και το νερό.
Προτού προχωρήσουμε παρακάτω θα πρέπει να τονιστεί ότι τα αναψυκτικά και οι συσκευασμένοι χυμοί δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το νερό το οποίο είναι η μόνη υγιεινή και σίγουρη λύση για να ξεδιψάσουμε.
Αυτό συμβαίνει επειδή περιέχουν σάκχαρα και άλλα συστατικά σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από τα υγρά του σώματος (υπερτονικά υγρά), πράγμα το οποίο τα κάνει να περνάνε διαμέσου του στομαχιού προς τους ιστούς και το λεπτό έντερο με πολύ αργότερους ρυθμούς απ’ ότι το νερό. Μάλιστα απαιτείται επιπρόσθετη μεταφορά υγρών από το εσωτερικό του σώματος προς το πεπτικό σύστημα για να αραιωθούν.
Αυτό ουσιαστικά προκαλεί αφυδάτωση του οργανισμού. Αντίθετα όταν πίνουμε νερό, το 60%-70% της προσληφθείσας ποσότητας απορροφάται σε περίπου 15 λεπτά.
Γι’ αυτό και το νερό η καλύτερη λύση για να σβήσουμε γρήγορα τη δίψα μας. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όπως οτιδήποτε γλυκό, έτσι και τα αναψυκτικά, μακροπρόθεσμα, μας κάνουν να διψάμε περισσότερο.
Παράλληλα με το νερό ένας ακόμη καλός υγιεινός τρόπος για να αναπληρώνουμε τα υγρά στο σώμα είναι οι αγνοί χυμοί από φρέσκα φρούταπου είναι ιδιαίτερα πλούσια πηγή βιταμινών και μετάλλων Για την καλύτερη απορρόφησή τους μπορούμε να τους αραιώνουμε με νερό.
Ως γνωστόν για την προστασία από διάφορες ασθένειες καθημερινά συνίσταται η κατανάλωση 4-5 μερίδων από φρούτα και λαχανικά. Οι φυσικοί χυμοί φρούτων αλλά και λαχανικών περιέχουν τα ίδια ποσά βιταμινών, μετάλλων αλλά και φυτοχημικών ουσιών με τα φρούτα και τα λαχανικά. Υστερούν όμως στην περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες γι αυτό καλό είναι να παρασκευάζονται στο μπλέντερ για να διατηρούνται όλα τα ωφέλιμα συστατικά του φρούτου ή του λαχανικού.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στους συσκευασμένους χυμούς φρούτων.
Σε καμία περίπτωση δεν φτάνουν τη θρεπτική αξία του φρέσκου χυμού. Οι περισσότεροι συσκευασμένοι χυμοί περιέχουν μόλις 25% ή και λιγότερο από αγνό χυμό φρούτων και σίγουρα δεν έχουν τα ίδια οφέλη για την υγεία με τους φρέσκους.
Ακόμα και οι ονομαζόμενοι 100% φυσικοί χυμοί υστερούν κατά πολύ από τους φρέσκους και μπορεί να περιέχουν ζάχαρη. Οι περισσότεροι συσκευασμένοι χυμοί περιέχουν ζάχαρη και η συχνή κατανάλωση ροφημάτων που περιέχουν ζάχαρη συνδέεται αναμφισβήτητα με: διάβρωση των δοντιών, εμφάνιση διαβήτη και παχυσαρκία.
Οι καταναλωτές συχνά προτιμούν τους χυμούς του εμπορίου με την πεποίθηση ότι είναι ωφέλιμοι για την υγεία και προτιμότεροι από τα αναψυκτικά. Ωστόσο πίσω από ένα συσκευασμένο χυμό κρύβεται μια ολόκληρη διαδικασία βιομηχανικής επεξεργασίας. Για παράδειγμα ο χυμός πορτοκάλι που παρασκευάζεται σε τεράστιες ποσότητες. Ολόκληρος ο καρπός (με τη φλούδα) συμπιέζεται και μπαίνει σε μια δεξαμενή πράγμα που σημαίνει ότι σε αυτή τη δεξαμενή περνούν και κατάλοιπα από εντομοκτόνα που υπάρχουν πάνω στη φλούδα. Αν και στη συνέχεια ο χυμός παστεριώνεται για την καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών μέσα σε αυτόν παραμένουν τα κατάλοιπα των εντομοκτόνων, καθώς και μη παθογόνοι μικροοργανισμοί.
Μάλιστα κατά καιρούς έχουν ανιχνευθεί μεταλλαξιογόνοι παράγοντες σε συσκευασμένους χυμούς.
Επιπλέον με την παστερίωση (θερμική επεξεργασία) καταστρέφεται ένα σημαντικό μέρος της θρεπτικής αξίας των φρούτων που χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες.
Ένα άλλο σφάλμα που κάνουν οι καταναλωτές είναι να αντικαθιστούν τα αναψυκτικά με τους χυμούς εμπορίου νομίζοντας ότι κάνουν καλό ή λιγότερο κακό.
Ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι να παίρνουν περισσότερες από το επιθυμητό θερμίδες πράγμα που οδηγεί σε προσθήκη βάρους. Άτομα καταναλώνουν συχνά χυμούς εμπορίου συνήθως χορταίνουν και μειώνουν την ποσότητα άλλων ωφέλιμων τροφών όπως το γάλα και τα φρούτα, που θα έπρεπε να καταναλώνουν.
Έχετε υπ’ όψιν ότι ένα κουτί χυμό πορτοκάλι των 330 ml έχει περίπου 180 θερμίδες ενώ 1 πορτοκάλι έχει 80 θερμίδες.
Για αυτούς που καταναλώνουν συχνά αναψυκτικά τα πράγματα είναι ακόμη πιο σκούρα. Σε ένα μόνο κουτί των 330 ml αναψυκτικού μπορεί να περιέχονται 40 μέχρι και 50 γραμμάρια ζάχαρης (περίπου 8-10 κουταλάκια ζάχαρης δηλαδή) και έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση ενός τέτοιου κουτιού αναψυκτικού καθημερινά μπορεί να οδηγήσει σε προσθήκη βάρους που ανέρχεται σε 8-9 κιλών το χρόνο!!!!
Πολλοί μπορεί να το γνωρίζουν αυτό και να καταφύγουν στα λάιτ αναψυκτικά νομίζοντας ότι έτσι θα ξεδιψάσουν ευχάριστα και χωρίς δυσάρεστες συνέπειες για το σώμα.
Τα αναψυκτικά έχουν μηδενική θρεπτική αξία, με άλλα λόγια δεν προσφέρουν τίποτα αξιόλογο στον οργανισμό.
Εκτός από τη ζάχαρη λοιπόν τι άλλο μπορεί να προσφέρει ένα αναψυκτικό και από τι αποτελείται;
Επειδή η λίστα είναι ατελείωτη απλά και μόνο θα αναφέρουμε παρακάτω κάποια από τα συστατικά των αναψυκτικών και μερικές από τις επιπτώσεις που έχουν στην υγεία:
Σιρόπι φρουκτόζης από καλαμπόκι: τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται αντί για τη ζάχαρη και έχει βρεθεί συνδέεται με τη φτωχή ανάπτυξη κολλαγόνου στα ζώα. Ακόμη σε ζώα έχει βρεθεί ότι οι δίαιτες υψηλές σε φρουκτόζη συνδέονται με προβλήματα στο συκώτι (εκεί μεταβολίζεται η φρουκτόζη) και μάλιστα παρόμοια με αυτά των αλκοολικών. Σε μια πρόσφατη μελέτη του University ofCincinnati βρέθηκε ότι σε ποντίκια που χορηγήθηκε σιρόπι φρουκτόζης είχαν μεγαλύτερη προσθήκη βάρους και από ποντίκια με ίδιο αρχικό βάρος που τους χορηγήθηκε αναψυκτικό με ζάχαρη! Το παράδοξο αυτής της έρευνας είναι ότι τα ποντίκια που κατανάλωναν το σιρόπι με τη φρουκτόζη έπαιρναν λιγότερες θερμίδες ημερησίως από εκείνα που κατανάλωναν το αναψυκτικό με τη ζάχαρη και μάλιστα σημείωσαν σημαντική αύξηση στο λίπος τους μέσα σε λίγες εβδομάδες!
Ασπαρτάμη: χρησιμοποιείται ιδιαίτερα σε αναψυκτικά διαίτης και ακόμα υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για τη δράση της στον οργανισμό. Η χρήση της ασπαρτάμης έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 100 χώρες.
Καφείνη: Η καφεΐνη δεν έχει καμία θρεπτική αξία και διεγείρει τα επινεφρίδια όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες. Ακόμη έχει διουρητική δράση και μπορεί να προκαλέσει εξάρτηση, αϋπνία, καρδιακές αρρυθμίες και αύξηση του ενδεχομένου στεφανιαίας καρδιακής νόσου. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι αυξάνει την έκκριση ασβεστίου στα ουρά αυξάνοντας και το ενδεχόμενο της οστεοπόρωσης. Όταν συνδυάζεται με ζάχαρη προκαλεί αφυδάτωση επιβαρύνοντας το πεπτικό σύστημα και τα νεφρά.
Φωσφορικό οξύ: Η κατανάλωσή του συνδέεται με προβλήματα στην πέψη και τη διάβρωση των δοντιών. Όταν συνδυάζεται με ζάχαρη και διοξείδιο του άνθρακα διαταράσσει την αναλογία ασβεστίου / φωσφόρου στο σώμα, με αποτέλεσμα την αποβολή του ασβεστίου από τα οστά, καθιστώντας τα πιο εύθραυστα.
Ανθρακούχο νερό: Προκαλεί δυσπεψία, φούσκωμα, αρθρίτιδα, οστεοπόρωση και ουρητικά προβλήματα.
Με βάση τα παραπάνω καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι τον αγώνα των χυμών ενάντια στα αναψυκτικά νικητής είναι ….το νερό!
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος