Η αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση συνδέεται με την καλή ψυχική και σωματική υγεία. Αν πιστεύουμε ότι η αυτοεκτίμηση μας δεν εξαρτάται από εμάς τους ίδιους, τότε περιμένουμε την τύχη, κάποιο πρόσωπο ή γεγονός προκειμένου να την αποκτήσουμε. Αν δεν δείχνουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και τις δυνάμεις μας δεν εκφράζουμε τις ανάγκες μας προσαρμόζουμε τη μας στις επιθυμίες των άλλων με αποτέλεσμα να έχουμε μονίμως το αίσθημα του ανικανοποίητου. Η επικοινωνία με τους άλλους μπορεί να γίνει δυσχερής κι ενισχύεται η αρνητική εικόνα του εαυτού και ο φόβος της απόρριψης. Αν δεν εμπιστευόμαστε τις ικανότητες μας και δεν υποστηρίζουμε τις επιθυμίες μας εξαρτόμαστε από την γνώμη των άλλων και δημιουργούμε το αίσθημα της εξάρτησης χωρίς να μπορούμε ν πραγματοποιήσουμε αλλαγές  σε ότι δε μας ικανοποιεί.

Βέβαια η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση δεν χαρακτηρίζει με τον ίδιο τρόπο όλους τους τομείς της ζωής και δεν σχετίζεται με έλλειψη ικανοτήτων σε κάποιον από αυτούς. Συνήθως το αίσθημα της χαμηλής αυτοεκτίμησης πηγάζει από τη σύγκριση των πραγματικών ικανοτήτων με αυτό που οι σημαντικοί άλλοι προσδοκούν και απαιτούν από μας.

Η αυτοεκτίμηση επίσης συνδέεται με την ευτυχία που αν και τα κριτήρια ορισμού της αλλάζουν σε κάθε φάση της ζωής μας, ώστε να συμβαδίζουν με τις ανάγκες, τους στόχους και τις προσδοκίες μας δεν εξαρτάται όσο από τις δικές μας πράξεις και σκέψεις, την ερμηνεία της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων μας αλλά και των γύρω μας, την εσωτερική μας πληρότητα και ικανοποίηση. 

Πώς μπορούμε όμως να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση μας;

• Κάνοντας μια λίστα με τα θετικά χαρακτηριστικά και τις επιτυχίες μας και ανατρέχοντας σε αυτήν συχνά
• Φτιάχνοντας μια λίστα με τις επιθυμίες μας, προσθέτοντας τα θετικά συναισθήματα που θα μας προκαλέσει η επίτευξη τους
• Γράφοντας τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε για να εκπληρώσουμε τις επιθυμίες μας και να πραγματοποιήσουμε τους στόχους μας
• Αντιμετωπίζοντας τους φόβους μας προκειμένου να τους αποδυναμώσουμε
• Αναγνωρίζοντας και εκφράζοντας τις ανάγκες μας
• Επιλέγοντας θετικούς ανθρώπους και επιλογές
• Αναγνωρίζοντας τα λάθη και τις αποτυχίες μας χωρίς επικριτική διάθεση και μαθαίνοντας από αυτά
• Κάνοντας ευχάριστα και σημαντικά πράγματα για τον εαυτό μας χωρίς να χρειάζεται να δικαιολογούμαστε ή να εξηγούμε στους άλλους τους λόγους
• Δίνοντας αγάπη και υποστήριξη στους άλλους και νιώθοντας σημαντικός
• Διώχνοντας τις αμφιβολίες και τους φόβους ότι μπορεί να αποτύχεις
• Αντικαθιστώντας μια αρνητική συμπεριφορά, σκέψη, συναίσθημα ή παρέα με θετικές.
• Έχοντας επίγνωση και αποδοχή των συνεπειών και των επιλογών μας
• Απομακρύνοντας ανθρώπους που θέλουν να σε κατευθύνουν έμμεσα ή άμεσα σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες.
• Αποδεσμεύοντας τον εαυτό μας από την τελειοθηρία και αναζητώντας αρχικά στόχους που μπορούν να εκπληρωθούν βραχυπρόθεσμα και εξασφαλίζουν την επιτυχία μακροπρόθεσμα
• Αλλάζοντας και φροντίζοντας την εξωτερική μας εμφάνιση

Δρ Τέσσα Χριστοδούλου PhD, CPsych, MBPsS

Διδάκτωρ Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, King’s College, Πανεπιστημίου Λονδίνου

Κλινική Ψυχολόγος- Νευροψυχολόγος

Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια