Κατά καιρούς έχουν γραφτεί πολλά άρθρα για το σακχαρώδη διαβήτη. Θεωρείται ότι είναι μια αυτοάνοση ασθένεια, με αργή και σιωπηλή πορεία. Προοδευτικά κατα­στρέφονται τα κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, κάνοντας την παραγωγή της προβληματική. Έτσι, αυξάνεται η γλυκόζη (σάκχαρο) που κυκλοφορεί στο αίμα.

Συχνά, κάποια μικρή διαταραχή που υποβόσκει, γίνεται εμφανής για πρώτη φορά όταν επιβαρυνθεί από μια εγκυμοσύνη. Αυτό οφείλεται συνήθως στις προκαλούμενες ορμονικές μεταβολές. Έτσι, εκτός από τον γνωστό σακχαρώδη διαβή­τη, υπάρχει και ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης. Έτσι ονομάζουμε τον διαβήτη που αναπτύσσεται, ή ανακαλύπτεται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Παρουσιάζεται σε ποσοστό 3-5% των εγκύων. Τόσο ο ήδη γνωστός, όσο και ο διαβήτης της κύησης, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην εγκυμοσύνη, αλλά και στον τοκετό. Τα προβλήματα αφορούν τόσο τη μητέρα όσο και το έμβρυο. Τα κυριότερα είναι: το αυξημένο αμνιακό υγρό, οι ουρολοιμώξεις, το αυξημένο ποσοστό καισαρικής τομής λόγω μεγάλου βάρους γέννησης των νεογνών, ο πρόωρος τοκετός, η υπέρταση της εγκυμοσύνης και άλλα.

Διάγνωση

Όλες οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να ελέγχονται για σακχαρώδη διαβήτη της κύησης, μεταξύ 24^ης και 28^ης εβδομάδας, ή και νωρίτερα σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου. Η διάγνωση του βασίζεται στο αποτέλεσμα της δοκιμασίας ανοχής στη γλυκόζη από το στόμα (καμπύλη σακχάρου). Η εξέταση αυτή είναι απλή, αλλά πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συνθήκες για να είναι αξιόπιστη.

Ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα

Σε γυναίκες με διαβήτη της εγκυμοσύνης, η μέτρηση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα πρέπει να είναι σχολαστική, σε καθημερινή βάση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η καλή ρύθμιση του σακχάρου, με την κατάλληλη δίαιτα. Η αύξηση του βάρους της εγκύου πρέπει να εκτιμάται σε κάθε επίσκεψη στο γυναικολόγο και ανάλογα να προσαρμόζεται η πρόσληψη των θερμίδων. Το  βάρος που πρέπει να πάρει η έγκυος, συνολικά κατά τη διάρκεια της κύησης, δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10-12 κιλά. Όταν, παρά τη δίαιτα, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα ανεβαίνουν, η φαρμακευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη της κύησης γίνεται με τη χορήγηση ινσουλίνης.

Εκτός της παρακολούθησης του διαβήτη είναι σημαντικό να ελέγχουμε συστηματικά την αρτηριακή πίεση της μητέρας, αλλά και την καλή λειτουργία των νεφρών της.

Η παρακολούθηση του εμβρύου γίνεται κυρίως με το υπερηχογράφημα και το καρδιοτοκογράφημα, και ξεκινά από τη στιγμή της διάγνωσης του διαβήτη στην κύηση. Πρέπει να γίνεται συχνά μέχρι τον τοκετό, ιδιαί­τερα όσο η εγκυμοσύνη πλησιάζει προς το τέλος της. Με το υπερηχογράφημα ελέγχουμε το βάρος του εμ­βρύου, καθώς περίπου 1 στις 3 διαβητικές έγκυες, θα γεννήσει νεογνό με βάρος μεγαλύτερο από 4 κιλά. Επίσης ελέγχουμε και άλλες παραμέτρους, όπως την ποσότητα του αμνιακού υγρού αλλά και τη ροή του αίματος στα αγγεία του πλακούντα και του ομφαλίου λώρου (Doppler), ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίμηνο της κύησης.

Χρόνος και τρόπος αποπεράτωσης του τοκετού

Όταν ο σακχαρώδης διαβήτης της εγκυμοσύ­νης, ρυθμίζεται καλά και δεν υπάρχουν επιπλοκές, δεν χρειάζεται να γίνει πρό­ωρη πρόκληση τοκετού, ούτε καισαρική τομή. Η γυναίκα μπορεί άνετα να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό, κάτω από τις σωστές συνθήκες. Μόνο όταν εμφανίζονται επιπλο­κές, όπως υπέρταση, μεγάλο βάρος νεογνών, μεγάλη ηλικία της γυναίκας και άλλα, μπορεί να χρειαστεί  πρόκληση τοκετού, πριν από την αυτόματη έναρξη του, ή καισαρική τομή.

Συμπερασματικά, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης είναι μια σιωπηλή πάθηση που πρέπει να ελέγχεται και να αντιμετωπίζεται. Σήμερα, έχουμε όλα τα μέσα για τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου και την αποφυγή όλων των πιθανών επιπλοκών. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στην έγκυο μια κύηση χωρίς προβλήματα και να πάρει στην αγκαλιά της ένα υγιές παιδί.

Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG

Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Director of EURAPAG