Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί πάθηση όλων των ηλικιακών ομάδων. Ο «χαλαρός» σφιγκτήρας στην οισοφαγική-στομαχική συμβολή και η τυχόν παρουσία διαφραγματοκήλης είναι παράγοντες που συντείνουν στο πρόβλημα αυτό. Τα ήπια συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν με απλές αλλαγές στη διατροφική συμπεριφορά και τη σωματική θέση. Σε δύσκολες περιπτώσεις, οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται διαφορετικά, τα συμπτώματα μπορούν να ανακουφιστούν με φάρμακα και με ενδοσκοπικές μεθόδους ή χειρουργικές επεμβάσεις.

Πιο συγκεκριμένα, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα όξινα γαστρικά υγρά προχωρούν από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Τα όξινα γαστρικά υγρά προκαλούν βλάβες στο βλεννογόνο του οισοφάγου. Τα αισθήματα καψίματος πίσω από το στήθος ή στο ανώτερο τμήμα του στομάχου είναι το κυριότερο σύμπτωμα της νόσου. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να αναφέρουν όξινη ή πικρή γεύση στο στόμα, αίσθημα ότι η τροφή επιστρέφει στο λαιμό, δυσκολία ή πόνο κατά την κατάποση.

Τι πρέπει να προσέξω σχετικά με τη διατροφή;

• Προσπαθήστε να αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα και προτιμήστε μικρότερα αλλά που θα τα καταναλώνετε συχνότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας.
• Καλό θα είναι να θυμάστε να πίνετε τα υγρά σας (π.χ. νερό, βότανα, χυμούς, κ.ά.) πριν ή μετά τα γεύματα και να αποφύγετε την κατανάλωσή τους κατά τη διάρκεια των γευμάτων (30 λεπτά πριν ή μετά το γεύμα).
• Επίσης περιορίστε με κάθε τρόπο το λίπος που περιέχετε στα γεύματά σας. Αποφύγετε τα τηγανητά, τα τσιγαριστά, τις πίτες, τις πίτσες, τα αλλαντικά, τα πλήρη γαλακτοκομικά, τις λιπαρές σάλτσες που πιθανόν περιέχουν μαγιονέζα, κρέμα γάλακτος ή βούτυρο.
• Προσπαθήστε να αποφύγετε όξινα τρόφιμα, όπως τους χυμούς από τα εσπεριδοειδή και τη ντομάτα.
• Περιορίστε σημαντικά την συχνότητα και την ποσότητα των γλυκών και ιδιαίτερα της σοκολάτας, καθώς και τα γλυκά με σιρόπι (κoυταλιoύ, ταψιού, λουκουμάδες, σαντιγί, μεγάλη ποσότητα μελιού ή μαρμελάδας).
• Επίσης, περιορίστε την κατανάλωση καρυκευμάτων και ιδιαίτερα του μαύρου και του κόκκινου πιπεριού.
• Ο δυόσμος, η μέντα, το κρεμμύδι και το σκόρδο, ίσως επιδεινώσουν τα συμπτώματα κάποιων ασθενών.
• Τα ανθρακούχα, αλκοολούχα (αρωματικά οινοπνευματώδη, π.χ. κονιάκ, κρασί) και καφεϊνούχα ροφήματα είναι πιθανό να επιδεινώσουν τα συμπτώματά σας. Καλό θα ήταν να προτιμήσετε τον ντεκαφεϊνέ καφέ και τα αναψυκτικά χωρίς ανθρακικό.
• Οι προσωπικές σας παρατηρήσεις σχετικά με το ποιες τροφές φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές για σας, έχουν ιδιαίτερη σημασία

Τι αλλαγές να κάνω στις συνήθειες ζωής;

• Σχετικά με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, είναι καλό να σκεφτείτε την περίπτωση της διακοπής του καπνίσματος του περιορισμού της κατανάλωσης αλκοόλ.
• Το βραδυνό φαγητό θα ήταν καλύτερα να μην είναι το κύριο γεύμα της ημέρας και να το καταναλώνετε πριν τις 19:30 με 20:00 ή τουλάχιστον 4 ώρες πριν ξαπλώσετε για ύπνο. Η κατάκλιση στο αριστερό πλευρό πιθανόν να βοηθήσει κάποιους ασθενείς.
• Ένας σύντομος περίπατος μετά το γεύμα είναι η καλύτερη λύση.
• Αποφύγετε να κάθεστε σε βαθιές πολυθρόνες.
• Ανυψώστε το άνω τμήμα του σώματός σας κατά τον ύπνο (όχι μόνο το κεφάλι). Αποφεύγετε να κοιμόσαστε σε εντελώς οριζόντια θέση. Κατά την κατάκλιση ανασηκώστε το πάνω μέρος του σώματος (πχ με μαξιλάρια κάτω από την πλάτη) ή ανασηκώστε το πάνω μέρος του κρεβατιού κατά περίπου 15-20 εκατοστά με τάκους ή βάζοντας ένα χοντρό βιβλίο κάτω από τα πόδια του κρεβατιού στη μεριά της κεφαλής, για να μην διευκολύνεται η παλινδρόμηση οξέος από το στομάχι στον οισοφάγο.
• Αποφύγετε τα στενά ρούχα και τις σφικτά δεμένες ζώνες, επειδή αυξάνουν την πίεση στο στομάχι, που προάγει την παλινδρόμηση.
• Προσπαθήστε να μειώσετε το σωματικό σας βάρος, εάν είστε υπέρβαροι και αποφύγετε το σκύψιμο αμέσως μετά τα γεύματα.

Χρυσάνθη Π. Βλαχάκη, MSc, PhD cand

Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

www.clinicaldietitian.gr