Στα βρέφη και τα κορίτσια πριν την έναρξη τη περιόδου, αρχικά η λοίμωξη αφορά τα έξω γεννητικά όργανα. Στη συνέχεια εξελίσσεται σε κολπίτιδα ως ανιούσα λοίμωξη, δίνοντας την κλινική εικόνα της αιδοιοκολπίτιδας.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Η ανατομία του γεννητικού συστήματος των νεογνών και των κοριτσιών, το ορμονικό προφίλ και η συμπεριφορά στην ατομική υγιεινή διαφέρουν από εκείνα που συναντάμε στις μεγαλυτερης ηλικίας γυναίκες.
Το περιβάλλον του κόλπου των κοριτσιών είναι λιγότερο εχθρικό για τους παθογόνους οργανισμούς καθώς δεν υπάρχουν οι γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα) και έτσι το pH σταδιακά μεταβάλλεται και χάνει την οξύτητα του. Το γεγονός αυτό, καθιστά τα νεαρά κορίτσια πιο ευάλωτα στην εκδήλωση λοιμώξεων.
Επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες για την ανάπτυξη αιδοιοκολπίτιδων σε αυτή την ηλικιακή περίοδο θεωρούνται: α) η μικρή απόσταση του κόλπου από τον πρωκτό, β) η έλλειψη λιπώδους ιστού στα χείλη του αιδοίου, γ) η απουσία τρίχωσης του εφηβαίου, δ) η κακή υγιεινή της περιοχής, ε) η μεταφορά μικροβίων με τα χέρια από τις αναπνευστικές οδούς στα έξω γεννητικά όργανα και στ) ο τοπικός ερεθισμός από συνθετικά εσώρουχα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται στις αιδοιοκολπίτιδες ποικίλουν ανάλογα με το αίτιο. Ιδιαίτερα συχνή είναι η υπερέκκριση υγρών από τον κόλπο. Μπορεί να είναι δύσοσμη ή όχι. Επίσης, οι πιθανές αποχρώσεις των υγρών αυτών διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Συνήθως εμφανίζεται ερυθρότητα, φαγούρα, ευαισθησία του κόλπου, πρήξιμο, ή/και πόνος .
Όταν ο μικροβιακός παράγοντας επεκτείνεται στην ουροδόχο κύστη συνυπάρχουν ενοχλήματα κατά την ούρηση. Σε μικρά κορίτσια, η χρόνια αιδοιίτιδα μπορεί να προκαλέσει σύμμυση (συνένωση) των μικρών χειλέων του αιδοίου και να απαιτηθεί ακόμα και επέμβαση για την αποκόλληση τους.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση της αιδοικολπίτιδας στα νεογνά και τα μικρά κορίτσια περιλαμβάνει τη λήψη καλού οικογενειακού και ατομικού ιστορικού, τη φυσική εξέταση καθώς και εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο. Θεμελιώδους σημασίας είναι ο εργαστηριακός έλεγχος που περιλαμβάνει καλλιέργεια κολπικών υγρών. Είναι απαραίτητο να τονίσουμε ότι η λήψη κολπικού υγρού πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, από το βάθος του κόλπου, πολύ πίσω από τον παρθενικό υμένα. Η λήψη υγρών από τον πρόδρομο του κόλπου και το περίνεο οδηγούν με βεβαιότητα σε λανθασμένα αποτελέσματα. Η λήψη είναι απόλυτα ασφαλής και δεν ενέχει κινδύνους, όταν γίνεται από εξειδικευμένο και έμπειρο Παιδογυναικολόγο.
Άλλη περίπτωση που πρέπει να διερευνάται είναι η ύπαρξη ξένου σώματος μέσα στον κόλπο. Κομμάτια παιχνιδιών χαρτιού ή οποιουδήποτε άλλου είδους μπορεί να εισέλθουν στον κόλπο των παιδιών, συνηθέστερα κατά τη διάρκεια του «παιχνιδιού» και της «αυτο-εξερεύνησης» του σώματος τους. Τα αντικείμενα αυτά φιλοξενούν μικρόβια, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται αιδιοκολπίτιδα με δύσοσμη κολπική υπερέκκριση και ίσως και λίγες σταγόνες αίματος. Χαρακτηριστικό είναι ότι η έκκριση δεν υποχωρεί με τα αντιβιοτικά. Σε αιδοιοκολπίτιδες που επιμένουν ή όταν υπάρχει υποψία ξένου σώματος πρέπει να γίνεται παρθενοσκόπηση.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η καλλιέργεια κολπικού υγρού, από το βάθος του κόλπου και το αντιβιόγραμμα είναι απαραίτητα για τη διάγνωση και τη θεραπεία των αιδοιοκολπίτιδων. Στη σημερινή εποχή, της στοιχειοθετημένης Ιατρικής, είναι απαράδεκτο να δίδονται «τυφλές» θεραπείες. Η καλλιέργεια είναι αυτή που θα αποκαλύψει ποιός είναι ο παθογόνος παράγοντας ενώ το αντιβιόγραμμα θα υποδείξει ποιό είναι το κατάλληλο αντιβιοτικό για το συγκεκριμένο παράγοντα.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την σωστή αντιμετώπιση των αιδοιοκολπίτιδων είναι και η τήρηση των κανόνων υγιεινής. Όπου κρίνεται απαραίτητο, η αντιμετώπιση πρέπει να περιλαμβάνει χορήγηση αντιβιοτικού, για μικρό χρονικό διάστημα.
Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG
Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος