Οι μέθοδοι αντισύλληψης χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:
Φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης
Η μέθοδος του θηλασμού, η αποχή στις γόνιμες ημέρες, η μέθοδος βασικής θερμοκρασίας και η ημερολογιακή μέθοδος αποτελούν απόλυτα φυσικούς τρόπους αντισύλληψης, χωρίς παρενέργειες. Όμως, έχουν πολύ φτωχά αποτελέσματα και μεγάλα ποσοστά αποτυχίας.
Η διακεκομμένη συνουσία, δηλαδή η έξοδος του πέους από τον κόλπο και η εκσπερμάτιση εκτός κόλπου, είναι απόλυτα φυσική, αλλά μη επαρκής. Το πρόβλημα εντοπίζεται στις εκκρίσεις του πέους πριν από την εκσπερμάτιση. Ο σκοπός τους είναι να βοηθήσουν στη λίπανση του κόλπου κατά την ερωτική πράξη. Όμως μπορεί να συμπαρασύρουν μέχρι και αρκετές χιλιάδες σπερματοζωάρια, που μπορεί να οδηγήσουν σε εγκυμοσύνη.
Μέθοδοι φραγμού
Το προφυλακτικό αποτελεί την πιο διαδεδομένη μέθοδο φραγμού. Ο κίνδυνος να «σπάσει» το προφυλακτικό υπολογίζεται περίπου στο 3%. Συνήθως οφείλεται στην κακή ποιότητα κατασκευής ή στη λάθος τοποθέτηση. Είναι ασφαλής και φτηνή μέθοδος. Είναι εύκολο να το προμηθευτεί κανείς, σχεδόν παντού και δεν έχει παρενέργειες. Το βασικότερο πλεονέκτημά του είναι ότι προστατεύει και από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (τον HPV, HIV, έρπητα κλπ), τις κολπίτιδες κ.α. Για το λόγο αυτό, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε τη χρήση του ανδρικού προφυλακτικού, ανεξάρτητα με το αν χρησιμοποιείται ταυτόχρονα και οποιαδήποτε άλλη αντισυλληπτική μέθοδος.
Το σπιράλ (ενδομητρικό σπείραμα) τοποθετείται μέσα στη μήτρα, και εμποδίζει τη εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα. Τοποθετείται εύκολα στο Ιατρείο, με τοπική αναισθησία από το γυναικολόγο. Χρησιμοποιείται κυρίως από γυναίκες που έχουν ήδη αποκτήσει παιδί, καθώς θεωρείται από κάποιους γυναικολόγους ότι πρέπει να αποφεύγεται σε γυναίκες που δεν έχουν ακόμα τεκνοποιήσει. Πριν την τοποθέτηση του σπιράλ, πρέπει να αποκλειστεί η πιθανότητα να υπάρχουν ήδη: εγκυμοσύνη, γυναικολογικός καρκίνος, ανωμαλίες διάπλασης της μήτρας και μεγάλα ινομυώματα. Πλεονέκτημα είναι το γεγονός ότι η γυναίκα, για περίπου 5 χρόνια, δεν χρειάζεται να θυμάται και να σκέφτεται καθημερινά την αντισυλληπτική της προστασία. Μειονεκτήματα είναι κυρίως η αυξημένη πιθανότητα για εξωμήτρια κύηση, αίσθημα ξένου σώματος, αλλά και πόνου σε περίπτωση μετατόπισης του. Επίσης σπάνια μπορεί να εμφανιστούν και άλλες επιπλοκές κατά την τοποθέτηση του, όπως διάτρηση μήτρας ή αμέσως μετά, όπως είσοδος μικροβίων και λοίμωξη του ενδομητρίου και της πυέλου (ενδομητρίτιδα και πυελική φλεγμονή αντίστοιχα).
Τα σπερματοκτόνα ακινητοποιούν το σπέρμα μέσα στον κόλπο και διατίθενται κυρίως σε μορφή αφρού, ζελέ ή ως κολπικά υπόθετα.
Άλλες μέθοδοι φραγμού όπως το γυναικείο προφυλακτικό, ο κολπικός σπόγγος, και τοκολπικό διάφραγμα σπάνια χρησιμοποιούνται στη χώρα μας, αν και είναι ασφαλείς και μπορεί να χρησιμοποιηθούν από οποιαδήποτε γυναίκα.
Ορμονική αντισύλληψη – Το αντισυλληπτικό «χάπι»
Τα αντισυλληπτικά δισκία (ΑΔ) είναι γνωστά και ως το «χάπι». Χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια και προσφέρουν αντισύλληψη σχεδόν 100%, όταν λαμβάνονται με το σωστό τρόπο.
Έχει αποδειχθεί από πρόσφατες, παγκοσμίου κύρους, επιστημονικές έρευνες, σε εκατομμύρια γυναίκες, ότι:
Εκτός από την αντισυλληπτική προστασία, παρουσιάζουν και πολλά άλλα πλεονεκτήματα:
Επιπλέον τα αντισυλληπτικά, περιορίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης:
Είναι απαραίτητο, πριν η γυναίκα αρχίσει τη χρήση αντισυλληπτικών, να επισκεφτεί το γυναικολόγο, καθώς βαριές καπνίστριες, γυναίκες με αιματολογικά προβλήματα, ιστορικό θρομβώσεων, ημικρανίες, και άλλα ίσως πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση των αντισυλληπτικών.
Τα πλεονεκτήματα των αντισυλληπτικών, όπως αυτά αποδεικνύονται από έγκυρες επιστημονικές μελέτες του «Σήμερα», καταρρίπτουν παλαιές δοξασίες και αφορισμούς του «Χθες», κάνοντας τα αντισυλληπτικά χάπια πολύτιμο σύμμαχο για την αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων της γυναίκας.
Η ορμονική αντισύλληψη δεν υπάρχει μόνο με την μορφή των χαπιών. αλλά και με άλλες μορφές, όπως την ενέσιμη μορφή, τα εμφυτεύματα, τα διαδερμικά αυτοκόλλητα και τον κολπικό δακτύλιο, χωρίς όμως αυτές να χρησιμοποιούνται πολύ στη Χώρα μας.
Παναγιώτης Χριστόπουλος MD, MSc, PhD, IFEPAG
Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος