Η διατροφή της Ελληνικής οικογένειας στην περίοδο της οικονομικής κρίσης
Η οικονομική κρίση φαίνεται ότι εκτός των άλλων έχει επηρεάσει αρνητικά και τις διατροφικές μας επιλογές. Σε δυο μεγάλες μελέτες οι οποίες διεξήχθησαν πρόσφατα στη χώρα μας (MEDIS και ΑΤΤΙΚΗ) βρέθηκε ότι άτομα τα οποία έχουν χαμηλό εισόδημα και μόρφωση έχουν υψηλά ποσοστά εμφάνισης υπέρτασης, παχυσαρκίας, διαβήτη και δυσλιπιδαιμίας. Αυτά τα προβλήματα φαίνεται ότι συνδυάζονται με το γεγονός ότι οι διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων αυτών απέχουν πολύ από το μοντέλο της μεσογειακής διατροφής που ακολουθούσαν οι Έλληνες τις περασμένες δεκαετίες.
Χαρακτηριστικό της διατροφής των σύγχρονων Ελλήνων φαίνεται να είναι η αυξημένη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών με πολλά λιπαρά, καθώς και η αυξημένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Η διατροφή αυτού του τύπου έχει μειωμένη θρεπτική αξία και επομένως αυξάνει τις πιθανότητες να παρουσιάσουμε διάφορες ασθένειες ενώ παράλληλα στοιχίζει περισσότερο από το αν ακολουθούσε κάποιος μία διατροφή βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο η οποία είναι και πιο υγιεινή.
Ίσως λοιπόν να είναι ευκαιρία αυτή την εποχής να αναθεωρήσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και να στραφούμε σε πιο υγιεινές αλλά και οικονομικές επιλογές έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την υγεία μας.
Η αξία της μεσογειακής διατροφής
Χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής είναι η χαμηλή κατανάλωση ζωικών τροφών όπως το κρέας και το βούτυρο και η συχνή κατανάλωση φυτικών τροφών όπως τα όσπρια, τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά αλλά και το ελαιόλαδο, καθώς επίσης και η μέτρια κατανάλωση κρασιού. Αυτού του τύπου η διατροφή έχει επιβεβαιωθεί από πλήθος μελετών ότι συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, παχυσαρκίας, κάποιων μορφών καρκίνου, διαβήτη τύπου 2, ρευματοειδούς αρθρίτιδας ενώ επιπλέον έχει βρεθεί ότι άτομα τα οποία ακολουθούν αυτό το μοντέλο διατροφής έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Πρακτικές συμβουλές για οικονομική και υγιεινή διατροφή
- Επιλέγετε φρούτα και λαχανικά εποχής – το κέρδος είναι διπλό, τόσο για την υγεία σας μιας και τα εποχιακά προϊόντα έχουν συνήθως μεγαλύτερη διατροφική αξία, δηλαδή περισσότερες βιταμίνες, και παράλληλα είναι πιο οικονομικά. Ακόμα καλύτερα ίσως είναι να επιλέγετε τοπικά προϊόντα γιατί το πιο πιθανό είναι να τα βρείτε σε καλύτερη τιμή από τα αντίστοιχα εισαγόμενα και εκτός εποχής φρούτα και λαχανικά, και μπορείτε να τα προμηθευτείτε πιο φρέσκα.
- Μειώστε την κατανάλωση του κρέατος και αυξήστε την κατανάλωση σε όσπρια και λαδερά φαγητά. Τα όσπρια είναι καλή πηγή πρωτεϊνών οι οποίες αποτελούν δομικά συστατικά των μυών και επιπλέον είναι πλούσια σε ένας είδος φυτικών ινών, τις διαλυτές φυτικές ίνες οι οποίες μεταξύ άλλων συμβάλλουν και στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Επιπλέον, έχει βρεθεί σε πολλές έρευνες ότι όσοι καταναλώνουν λιγότερο κρέας, ιδιαίτερα το κόκκινο, και περισσότερα λαχανικά έχουν μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν κάποιες μορφές καρκίνου.
- Μειώστε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος σε 2-3 φορές το μήνα, εφόσον δεν πάσχετε από σιδηροπενική αναιμία, και προτιμήστε να καταναλώνετε πουλερικά όπως η γαλοπούλα και το κοτόπουλο σε εβδομαδιαία βάση. Τα πουλερικά έχουν μικρότερη περιεκτικότητα στα κορεσμένα λιπαρά, τα οποία έχει βρεθεί σε πολλές έρευνες ότι αυξάνουν την χοληστερίνη και γενικά τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
- Καταναλώνετε 1-2 φορές την εβδομάδα φθηνά και λιπαρά ψάρια όπως σαρδέλες, γαύρο, σκουμπρί και κολιό. Τα ψάρια αυτά εκτός από οικονομικά είναι και πλούσια στα γνωστά ω-3 λιπαρά, τα οποία έχει επιβεβαιωθεί σε πολλές μελέτες ότι συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του καρδιοαγγειακού και του ανοσοποιητικού μας συστήματος, ενώ επιπλέον έχει βρεθεί ότι συμβάλλουν θετικά στην διάθεση και στη μνήμη. Επιπρόσθετα, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα ω-3 λιπαρά μειώνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου.
- Μαγειρεύετε στο σπίτι πιο συχνά χρησιμοποιώντας αγνά υλικά
- Προτιμήστε για σνακ φθηνά και λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα όπως φρέσκα φρούτα.
- Κάνετε έρευνα στην αγορά προκειμένου να βρίσκετε τα τρόφιμα που θέλετε σε καλύτερες τιμές.
- Προγραμματίστε τα ψώνια σας, ίσως σε εβδομαδιαία βάση έτσι ώστε να μην αγοράζετε τρόφιμα τα οποία δεν θα καταναλώσετε.
Την ιδιαίτερη αυτή περίοδο που διανύουμε πολλοί φαίνεται να είναι αυτοί που επενδύουν στην υγεία και στην ευεξία τους υιοθετώντας πιο υγιεινές συνήθειες. Επιλέξτε και εσείς να κάνετε το ίδιο για να έχετε μία όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (BSc, Hons, RD)
Εξειδίκευση στην Παχυσαρκία (PG Certificate Obesity Science & Management)