Η πολυσύνθετη εικόνα που έχουμε γύρω από την αιτιολογία της παχυσαρκίας καλεί για μια πιο σφαιρική προσέγγιση όσον αφορά στη θεραπεία της. Πολλές επιστημονικές έρευνες υποστηρίζουν ότι πέραν κάποιας γενετικής προδιάθεσης που μπορεί να οδηγήσει το άτομο στην παχυσαρκία, το περιβάλλον και οι ψυχοκοινωνικές του προεκτάσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη αλλά και στη θεραπευτική αποκατάσταση της νοσογόνου παχυσαρκίας.
Συγκεκριμένα, ένας μεγάλος αριθμός ερευνών υποδεικνύουν στα συμπεράσματά τους ότι η ψυχολογική υποστήριξη σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους σε συνδυασμό με τις κατάλληλες ιατρικές οδηγίες και παρεμβάσεις συνεισφέρει σημαντικά στη διατήρηση των θετικών θεραπευτικών αποτελεσμάτων και όχι μόνο στη επίτευξή τους.
Για παράδειγμα, φαίνεται πως ο στιγματισμός από το ευρύτερο κοινωνικό αλλά και το στενότερο συγγενικό περιβάλλον ενισχύει την αρνητική εικόνα εαυτού του παχύσαρκου ατόμου. Μια χαμηλή αυτοπεποίθηση συνοδευόμενη συνήθως από πολλές ενοχές και το συναίσθημα του αδιεξόδου συμβάλλουν σε έναν αρνητικό φαύλο κύκλο, όπου η πολυφαγία χρησιμοποιείται ως διέξοδος στο πρόβλημα το οποίο αρχικά προκαλεί.
Το φαγητό σαν συνήθεια ή τρόπος διαχείρισης συναισθημάτων καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της καθημερινότητας του παχύσαρκου ατόμου και λειτουργεί συχνά και σαν άλλοθι για βαθύτερα ψυχολογικά προβλήματα. Το περιβάλλον ενός παχύσαρκου ατόμου διαμορφώνεται σύμφωνα με τη νόσο και δημιουργούνται κάποιες ισορροπίες που όσο παθολογικές και να είναι δεν παύουν να πιέζουν για τη διατήρησή τους. Με άλλα λόγια, το παχύσαρκο άτομο συχνά ενδόμυχα φοβάται να διαταράξει τις γνώριμες συνθήκες της ζωής του. Όσο λοιπόν επιθυμητή και να είναι μια ριζική αλλαγή – εξωτερική και εσωτερική για τον ασθενή – δεν παύει να απειλεί τις υπάρχουσες ισορροπίες της ζωής του.
Η παχυσαρκία απειλεί πρώτα απ`όλα τη σωματική υγεία του ατόμου και σε δεύτερο λόγο το ωθεί σε μεγάλους συμβιβασμούς στην καθημερινότητα, στον ψυχισμό και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Συνεπώς, όταν μιλάμε για αντιμετώπιση της νόσου, καλό είναι να συμπεριλαμβάνουμε στην προσέγγισή μας όλες τις σχετικές παραμέτρους.
Σε μία θεραπευτική σχέση – ομαδική ή δυαδική – το άτομο έχει την ευκαιρία να διερευνήσει σε βάθος τις ψυχοκοινωνικές προεκτάσεις της νόσου του και απηλλαγμένο από τα συναισθήματα ενοχών και το γνωστό κοινωνικό στιγματισμό να βοηθηθεί αντλώντας από τον δικό του πλούτο ψυχικών δυνάμεων, με τη σωστή πάντα καθοδήγηση, στο να βρει τη δύναμη να επιφέρει μεγάλες αλλαγές στην υγεία και στην ζωή του.
Σε μια περίοδο τέτοιων μεγάλων αλλαγών και συναισθηματικών προκλήσεων ο ψυχοθεραπευτής είναι εκεί να προσφέρει το ουδέτερο και εμπιστευτικό περιβάλλον και τη γνώση του στο άτομο που τα χρειάζεται. Η ομαδική θεραπεία δίνει περαιτέρω την ευκαιρία κανείς να μοιραστεί παρόμοιες ανησυχίες με συμπάσχοντες αλλά και να αντλήσει κουράγιο από τη συλλογική προσπάθεια όπως και γνώση από την εμπειρία των συνανθρώπων του. Για όσους δεν είναι έτοιμοι να μοιραστούν, η εχεμύθεια της προσωπικής επαφής σε μία δυαδική θεραπεία δίνει την ευκαιρία να διερευνηθούν πιο προσωπικά ίσως συναισθήματα. Η απόφαση να δώσει κανείς σφαιρική απάντηση στην πολύπλοκη νόσο της παχυσαρκίας εγγυάται όχι μόνο καλύτερα αλλά και πιο μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια