Η διαταραχή πανικού είναι από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει αιφνίδια και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους. Τα επεισόδια αυτά ονομάζονται κρίσεις πανικού και η διάρκεια τους μπορεί να είναι από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες. Εκδηλώνονται χωρίς καμία προειδοποίηση και η αιτία έναρξης τους μπορεί να μην είναι συνειδητά γνωστή.

Υπολογίζεται ότι μέχρι 4% του πληθυσμού υποφέρει από σοβαρές και συχνές κρίσεις πανικού. Στις γυναίκες η πάθηση είναι 2 έως 3 φορές συχνότερη σε σύγκριση με τους άνδρες.

Γιατί και πότε εμφανίζεται

Ο πανικός είναι ένας εκρηκτικός συνδυασμός σε δύο αντίθετα πράγματα. Από τη μια μεριά υπάρχει στο άτομο μια έντονη επιθυμία και λαχτάρα για προχώρημα, ανάπτυξη και ζωή. Από την άλλη μεριά υπάρχει ο φόβος και η αμφιβολία. Και τα δυο αυτά αντίθετα συναισθήματα πρέπει να υπάρχουν στον άνθρωπο. Όταν όμως υπάρξει μέσα του μια έντονη σύγκρουση αυτών των δύο, εκεί εκδηλώνεται η κρίση. Υπάρχει ο φόβος ότι «θα χάσω τον έλεγχο». Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εμφάνιση κρίσης πανικού σε γυναίκες που πρόκειται να παντρευτούν. Ενώ έχουν μια έντονη λαχτάρα για προχώρημα, για αλλαγή, για ανάπτυξη, για δημιουργία, ταυτόχρονα έχουν και μια έντονη αμφιβολία «θα τα καταφέρω;» και φόβο να αφήσουν το πατρικό σπίτι.

Συμπτώματα

Άνθρωποι που υποφέρουν από διαταραχές πανικού:

Πολλές φορές τα συμπτώματα πανικού δεν φαίνονται να έχουν κάποια έκδηλη αιτιολογία που να τα έχει προκαλέσει, καθώς εμφανίζονται απροειδοποίητα χωρίς το άτομο να μπορεί να προβλέψει την έλευσή τους και συνεπώς είναι ακόμη πιο οδυνηρά. Αυτή η έλλειψη πρόβλεψης, η αιφνίδια έναρξη των συμπτωμάτων, μερικές φορές, δημιουργεί φόβο προς τους εξωτερικούς χώρους γενικότερα, καθώς το άτομο με διαταραχή πανικού φοβάται να πάει σε εξωτερικά μέρη, μη τυχόν πάθει πανικό μπροστά σε άλλους και χωρίς να είναι κάπου όπου υπάρχει βοήθεια. Φοβούνται ότι θα πεθάνουν ή ότι θα χάσουν τα λογικά τους. Υπάρχει μια συντριπτική αίσθηση του μοιραίου. Αυτός ο φόβος οδηγεί το άτομο στο να περιορίζει τις μετακινήσεις του ή στο να συνοδεύεται πάντα από κάποιον άλλο. Προστατεύεται από το να βγει στον κόσμο και να σχετισθεί με κάποιον άλλο. Όλο αυτό μπορεί να μετατραπεί σε φαύλο κύκλο.

Οι κρίσεις πανικού, εκτός από τα ψυχικά συμπτώματα που αισθάνεται ο ασθενής, συνοδεύονται και από έντονα σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: τρέμουλο, ιδρώτας, πόνο στο στήθος, ταχυπαλμία, δύσπνοια, αίσθημα ασφυξίας, αίσθημα πνιγμού, αναγούλες, ναυτία, κράμπες, ζαλάδα, μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα στα χέρια, ρίγος ή εξάψεις, αίσθημα αδυναμίας και τάση λιποθυμίας. Δεν παρουσιάζονται όλα τα πιο πάνω συμπτώματα σε ένα ασθενή με κρίση πανικού.

Απάντηση  

Η κρίση πανικού έχει κάτι να δηλώσει. Με το να την αντιμετωπίσει κάποιος λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή, απλά χάνει την ευκαιρία να ακούσει τον εαυτό του. Ο φόβος ότι θα επέλθει μια κρίση πανικού, είναι ικανός από μόνος του να προκαλέσει τα συμπτώματα της κρίσης. Η απάντηση, λοιπόν, είναι η λαχτάρα και η επιθυμία. Όσο πιο πολύ χώρο παίρνει ο φόβος στη ζωή ενός ανθρώπου, τόσο περισσότερο θα πρέπει να ασχολείται μαζί του. Και αντί να ζει τη ζωή, θα ζει το φόβο.

Τριανταφυλλιά Χαρίλα

Ψυχολόγος, MSc Εργασιακή Υγεία

Ειδίκευση στη Συστημική – Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία