Η ινδική κάνναβη, το φυτό από το οποίο παράγεται το χασίς, η μαριχουάνα και άλλα, αποτελεί τη τρίτη πιο διαδεδομένη σε κατανάλωση ουσία στο κόσμο μετά το καπνό και το αλκοόλ. Θα ήταν ιδιαίτερα παραπλανητικό να το θεωρούμε ‘ελαφρύ’ και αβλαβές ναρκωτικό καθώς οι επιστήμονες μας έχουν εδώ και χρόνια προειδοποιήσει για τη σχέση ινδικής κάνναβης και της εκδήλωσης σχιζοφρένειας-ψύχωσης και άλλων διαταραχών.
Η κάνναβη περιέχει σαν κύριο ψυχοδραστικό συστατικό την γνωστή τετραυδροκανναβινόλη (THC) στην οποία οφείλει το ευφορικό της αποτέλεσμα. Tα παράγωγα της κάνναβης που κυκλοφορούν στις μέρες μας είναι μεταλλαγμένα, περιέχουν πολύ περισσότερο THC και καθόλου κανναβιδιόλη, μία ουσία που προστατεύει τον εγκέφαλο από τις βλαβερές συνέπειες της τετραυδροκανναβινόλης. Με άλλα λόγια, τα σημερινά παράγωγα της κάνναβης αναφορικά με τις ψυχοδραστικές ουσίες που περιέχουν και την επικινδυνότητα αυτών, κατατάσσονται αυτόματα στα σκληρά ναρκωτικά και όχι στα “μαλακά” ναρκωτικά (αν έχει ουσία ή νόημα αυτός ο όρος).
Υπάρχουν αρκετές έρευνες που δείχνουν ότι η χρήση χασίς προκαλεί ψύχωση, μία διαταραχή σκέψης που εμφανίζει συμπτώματα όπως παρανοειδή ιδεασμό, οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις, ιδέες καταδίωξης, αποπροσωποποίηση, αποπραγματοποίηση (τοξική ψύχωση). Αυτά τα συμπτώματα εμφανίζονται λίγα λεπτά μετά τη χρήση και υποχωρούν κάποιες ώρες μετά τη διακοπή της. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως τα συμπτώματα της ψύχωσης γίνονται χρόνια. Σύμφωνα με την ιατρική βρετανική επιθεώρηση Lancet, ένας μέσος άνθρωπος έχει 1% πιθανότητα να εμφανίσει σχιζοφρένεια, ενώ ένας χρήστης κάνναβης έστω και περιστασιακός μπορεί να έχει έως και 40% πιθανότητες εμφάνισης της νόσου. Κάποιες άλλες πρόσφατες έρευνες (Archives of General Psychiatry) υποστηρίζουν ότι η κάνναβη μπορεί να επιταχύνει την εκδήλωση της νόσου στους νέους έως και 3 χρόνια.
Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η χρήση κατά την εφηβεία όπου ο εγκέφαλος ακόμα σχηματίζεται. Για λόγους δεοντολογίας δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες που να επιβεβαιώνει τις παραπάνω ενδείξεις. Οπότε παραμένει το ερώτημα για τη σχέση αιτίου – αιτιατού, κατά πόσο δηλαδή η χρήση κάνναβης προκαλεί ψύχωση ή οι ψυχωτικοί ασθενείς επιλέγουν την χρήση κάνναβης σαν μία μέθοδο αυτοθεραπείας. Ο λόγος που ένας ψυχωτικός ασθενής κάνει χρήση δεν διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από των υπόλοιπων ανθρώπων. Κάνει χρήση για να νιώθει πιο ευχάριστα, για να μην βαριέται, για να κοινωνικοποιηθεί κτλ. Η ανάγκη μπορεί όμως να είναι πιο έντονη λόγω των αρνητικών συμπτωμάτων που εκδηλώνει, όπως κατάθλιψη, άγχος, λήθαργο, ανηδονία και των παρενεργειών των νευροληπτικών φαρμάκων. Οι ψυχωτικοί ασθενείς που συνεχίζουν να κάνουν χρήση παρουσιάζουν περισσότερα ψυχωτικά συμπτώματα, ανταποκρίνονται λιγότερο στα νευροληπτικά φάρμακα και έχουν χειρότερη πρόγνωση από τους ασθενείς που απέχουν.
Γενικότερα, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η διακοπή ή η μείωση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών μπορεί να καθυστερήσει ή να εμποδίσει ορισμένες περιπτώσεις ψύχωσης.
MSc Νικολιδάκη Κωνσταντίνα
Κλινική Ψυχολόγος