«Τώρα που το μωρό σου ξεκινάει κρεμούλες, θα σταματήσεις σιγά σιγά να θηλάζεις».
«Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες δεν προσφέρει τίποτα»
«Αν δεν σταματήσεις το θηλασμό, το μωρό θα είναι κολλημένο στο στήθος σου και δεν θα τρώει τίποτε άλλο»
«Μετά τους έξι μήνες πρέπει σταδιακά να απογαλακτίσεις και να δώσεις γάλα δεύτερης βρεφικής ηλικίας»
«Τώρα με τις στερεές τροφές θα θηλάζεις μόνο πρωί και βράδυ»
«Μην θηλάζεις μετά το φαγητό του μωρού, εμποδίζεις την απορρόφηση της κρέμας»
Όλα τα παραπάνω είναι επιστημονικά λανθασμένες δοξασίες. Τι πραγματικά ισχύει;
O μητρικός θηλασμός αποτελεί τον φυσιολογικό τρόπο διατροφής των βρεφών για όλον τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Τα οφέλη του αθροίζονται με κάθε επιπλέον μήνα θηλασμού και συνοπτικά περιλαμβάνουν ολοένα μεγαλύτερη προστασία από λοιμώξεις, αλλεργίες, κοιλιοκάκη, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκία και καρκίνο μαστού της μητέρας.
Η εισαγωγή στερεών τροφών δεν σημαίνει απότομο απογαλακτισμό. Το γάλα – μητρικό ή ξένο – παραμένει η κύρια τροφή για το βρέφος μέχρι τουλάχιστον τους πρώτους εννιά μήνες της ζωής. Τα καινούργια τρόφιμα που εισάγονται στο διαιτολόγιο του παιδιού – φρούτα, λαχανικά, κρέας κλπ – δεν αντικαθιστούν αμέσως γεύματα γάλακτος. Η περίοδος μεταξύ 5 – 9 μηνών είναι περίοδος πειραματισμού σε καινούργιες γεύσεις για το παιδί. Δοκιμάζει προσεκτικά και σιγά-σιγά καινούργιες τροφές, με φυσιολογικά πισογυρίσματα όταν περνάει ίωση ή βγάζει δοντάκια.
Ο σταδιακός απογαλακτισμός δεν σημαίνει αποθηλασμό. Απογαλακτισμός δεν σημαίνει αντικατάσταση του θηλασμού με ξένο γάλα. Με την εισαγωγή στερεών τροφών δεν «απογαλακτίζουμε» το παιδί από το στήθος της μαμάς του, αντικαθιστώντας το με ξένο γάλα δεύτερης βρεφικής ηλικίας, αλλά συμπληρώνουμε το μητρικό θηλασμό με καινούργιες τροφές που θα προσφέρουν στο μωρό τα αναγκαία πλέον ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος. Ένα βρέφος επτά μηνών που έφαγε την κρεμούλα του μπορεί να θελήσει αμέσως μετά στήθος. Δεν υπάρχει τίποτα αθέμιτο σε αυτό. Η διαδικασία είναι αργή και, φυσιολογικά, ο θηλασμός δεν μειώνεται σε συχνότητα και ένταση, μέρα και νύχτα, παρά μόνο πολύ αργότερα, μετά τους εννιά – δέκα μήνες της ζωής. Η μητέρα, είτε στους δύο είτε στους δέκα μήνες, είναι καλό να θηλάζει το βρέφος της κατά απαίτησή του, ανταποκρινόμενη στις δικές του ανάγκες, σύμφωνα με τα σημάδια του μωρού και όχι σύμφωνα με επιβαλλόμενα ωράρια. Το μωρό είναι φυσιολογικό να αποζητά το στήθος για να τραφεί, για να ξεδιψάσει, για να παίξει, για να καλυφθεί συναισθηματικά, για να κοιμηθεί ή για να ανακουφιστούν τα δοντάκια του.
Έρευνες δείχνουν ότι η εισαγωγή στερεών τροφών με παράλληλη συνέχιση του μητρικού θηλασμού προσφέρει στο παιδί σημαντική προστασία από λοιμώξεις που θα παρουσιαστούν από αυτήν την ηλικία και έπειτα, όπως οι γαστρεντερίτιδες. Έρευνες δείχνουν επίσης ότι η συνέχιση του θηλασμού δίνει στο παιδί πλουσιότερα γευστικά ερεθίσματα – από τη γεύση των τροφών που καταναλώνει η μητέρα και περνούν στο μητρικό γάλα – , με αποτέλεσμα να συνηθίζει ευκολότερα τις γεύσεις των στερεών τροφών. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι το μωρό που συνεχίζει να θηλάζει μαθαίνει να ελέγχει την πείνα και τον κορεσμό του, να «ακούει» το σώμα του και τις ανάγκες του, να τρώει μικρές ποσότητες και συχνά και να προοδεύει πληρέστερα και γρηγορότερα στη διατροφική του συμπεριφορά , προτιμώντας πολύ σύντομα τις σχηματισμένες τροφές σε κομματάκια από τις αλεσμένες κρέμες. Η συνέχιση του μητρικού θηλασμού αποτελεί σημαντική ασπίδα για το μωρό σας ενάντια στην επιδημία παιδικής παχυσαρκίας που πλήττει τη χώρα μας.
Δεν υπάρχει θηλασμός πρωί-βράδυ. Η οδηγία αυτή είναι αφύσικη και οδηγεί σύντομα σε πλήρη διακοπή του θηλασμού. Από την άλλη μεριά, ο θηλασμός δεν πρέπει να παραμένει αποκλειστικός μετά τους έξι μήνες της ζωής. Οι ανάγκες του μωρού αυξάνονται και πρέπει να καλύπτονται από στερεές τροφές, από τρόφιμα του τραπεζιού, σωστά επιλεγμένα, πλούσια σε θερμίδες, λίπη, σίδηρο, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η ηλικία έξι με δέκα μηνών συνιστά ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για την ομαλή είσοδο του παιδιού στον κόσμο του φαγητού. Στην ηλικία αυτή το βρέφος πρέπει να επιδείξει σημαντική πρόοδο στο φαγητό. Ποικιλία στις γεύσεις σε αυτήν την ηλικία σημαίνει διατροφική ωρίμανση υγιή, ενώ αντίθετα, εμμονή στο γάλα – είτε μητρικό είτε ξένο – , μικρό εύρος επιλογών και καθυστέρηση στην εισαγωγή σημαντικών κατηγοριών τροφίμων – όπως για παράδειγμα τα ζυμαρικά, τα όσπρια, το ψάρι – μπορεί να οδηγήσουν σε ένα δύσκολο διατροφικά νήπιο, σε ένα παιδί με αναπτυξιακή λίμναση στον τομέα του φαγητού. Επιπλέον, σε μη έγκαιρο ξεκίνημα στερεών τροφών ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος της σιδηροπενικής αναιμίας και της στασιμότητας βάρους.
Δώστε το μωρό σας αυτό που του αξίζει, το μητρικό γάλα, και μετά τους έξι μήνες της ζωής του. Μην ακούτε τις λανθασμένες συμβουλές επαγγελματιών υγείας και περίγυρου που συνδέουν αυθαίρετα το ξεκίνημα στις στερεές τροφές με αποθηλασμό.
Παιδίατρος MRCPCH DCH IBCLC