Η αφθονία προϊόντων διατροφής στον ανεπτυγμένο κόσμο συχνά οδηγεί στον υπερκαταναλωτισμό. Ο υπερκαταναλωτισμός έχει σαν συνέπεια την αγορά προϊόντων υψηλής θερμιδικής πυκνότητας και χαμηλής θρεπτικής αξίας που θα μπορούσαμε να αποφύγουμε. Ο υπερκαταναλωτισμός συνδέεται και με τις ποσότητες φαγητού που αγοράζουμε, οι οποίες υπερβαίνουν συχνά τις ανάγκες μας με συνέπεια να οδηγούμαστε στην υπερφαγία. Τα ερεθίσματα που δέχεται ο καταναλωτής από όμορφες συσκευασίες, προσφορές, διαφημίσεις, οικογενειακές συσκευασίες που συμφέρουν; ελκυστικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (χρώμα, σχήμα, μέγεθος) είναι πολλά και συνήθως οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον υπερκαταναλωτισμό. Ακολουθούν ορισμένες βασικές συστάσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη στάση μας στα ψώνια ώστε να αγοράζουμε μόνο τα προϊόντα που χρειαζόμαστε και στις ποσότητες που τα χρειαζόμαστε.
Προγραμματίστε εκ των προτέρων τα ενδιάμεσα και τα κυρίως γεύματα των επομένων ημερών, ώστε να αγοράσετε ακριβώς τα τρόφιμα που θα σας καλύψουν. Για παράδειγμα γάλα με δημητριακά πρωινό, μπάρες δημητριακών για δεκατιανό και μήλα για απογευματινό.
Φτιάξτε λίστα πριν φύγετε από το σπίτι, η οποία θα αναφέρει τα τρόφιμα που χρειάζεται να αγοράσετε. Η λίστα αυτή θα σας βοηθήσει να αποφύγετε αγορά προϊόντων από στιγμιαίο συναίσθημα που δε χρειάζεστε πραγματικά. Κάντε συμφωνία με τον εαυτό σας ώστε να ψωνίσετε μόνο τα προϊόντα της λίστας, παρότι μπορεί να ρίξετε μια ματιά και σε προϊόντα εκτός λίστας, ώστε να τα έχετε υπόψη για τις επόμενες αγορές και τα γεύματα επομένων ημερών. Προσπαθήστε η λίστα σας να περιέχει όσο το δυνατόν περισσότερα προϊόντα υγιεινής διατροφής και υψηλής θρεπτικής αξίας. Παραδείγματα:
Μήλα, αχλάδια, πορτοκάλια, φράουλες, ψωμί ή κράκερς σικάλεως, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, καρότα, μαρούλι, ρόκα, μπρόκολο.
Κατά την παραμονή σας στο κατάστημα κινηθείτε κυρίως στους διαδρόμους με τα φρούτα, τα λαχανικά και τα φρέσκα και νωπά τρόφιμα και αποφύγετε μακροχρόνια παραμονή σας στους διαδρόμους με συσκευασμένα τρόφιμα, γλυκίσματα, κατεψυγμένα προϊόντα, ξηρούς καρπούς και αλμυρά σνακς. Εξάλλου η λίστα σας καλό θα ήταν να περιέχει κυρίως φρέσκα τρόφιμα και όχι τυποποιημένα, καθώς τα χημικά πρόσθετα, οι χρωστικές ουσίες και τα συντηρητικά μειώνουν δραματικά τη θρεπτική αξία των τροφίμων.
Τα ψώνια σας καλό θα ήταν να πραγματοποιούνται μετά από ένα καλό γεύμα και όντας κορεσμένοι και χορτάτοι. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι όταν πεινάμε είμαστε πολύ πιο επιρρεπείς σε αγορές παχυντικών, λιπαρών τροφίμων. Αν παρόλα αυτά φτάσουμε στο κατάστημα με άδειο στομάχι μπορούμε να πιούμε λίγο νερό ή τα καταναλώσουμε κάποιο φρούτο ώστε να μειωθεί το αίσθημα της πείνας.
Η ανάγνωση των ετικετών των τροφίμων είναι ένας σημαντικό επιμορφωτικό βήμα για όλους τους καταναλωτές. Η σήμανση τροφίμων στην Ευρωπαϊκή ένωση είναι πλέον υποχρεωτική σε μια πολύ ευρεία γκάμα προϊόντων και ο κάθε καταναλωτής που σέβεται τον εαυτό του θα πρέπει να ενδιαφέρετε για τις διατροφικές πληροφορίες των τροφίμων που αγοράζει. Οι ετικέτες τροφίμων παρέχουν πληροφορίες για την περιεκτικότητα σε θερμίδες, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, υδατάνθρακες και πρωτεΐνη ανά μερίδα. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να βγάζουμε συμπεράσματα για την ποιότητα και τη θρεπτική αξία των τροφίμων, ενώ η μακροχρόνια ενασχόληση με τη σήμανση μπορεί να μας βοηθά να συγκρίνουμε μεταξύ τροφίμων παρόμοιας φύσεως και να κάνουμε πιο σοφές επιλογές.
Κλινικός Διαιτολόγος, Διατροφολόγος