ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ
DERM AOX

 

1. ΓΗΡΑΝΣΗ

 

1.1 Τι είναι γήρανση;

 

Το γήρας συνήθως θεωρείται η φάση του κύκλου ζωής που αρχίζει μετά τα 65. Σήμερα όμως θεωρείται ότι η εκκίνηση του γήρατος αρχίζει από την ηλικία των 35. Πρόκειται για μια διαδικασία που επιφέρει αλλαγές στο κυτταρικό επίπεδο όλων των συστημάτων: ενδοκρινικό, ανοσολογικό, νευρικό, μυοσκελετικό, καρδιαγγειακό, ουροποιητικό, γεννητικό και φυσικά και στο δέρμα.

Κατά τη γήρανση έχουμε σταδιακή έκπτωση των λειτουργιών τους, μέχρι το τελικό κλείσιμο του βιολογικού κύκλου.

H γήρανση του δέρματος χωρίζεται σε 2 κατηγορίες:
§ την ενδογενή, που εξαρτάται από την κληρονομικότητα, τον τύπο του DNA μας, και
§ την εξωγενή, που εξαρτάται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες στις οποίες ζούμε

 

1.2 Τι είναι η ενδογενής γήρανση;

 

Η ενδογενής γήρανση αρχίζει συνήθως στα μέσα της τρίτης δεκαετίας της ζωής μας. Ελέγχεται από τα γονίδια του κάθε ανθρώπου και η ταχύτητα διαφέρει από άτομο σε άτομο.
 
Απεικονίζει την κατάσταση της υγείας μας, καθώς και τον τρόπο διατροφής και διαχείρισης των τροφών από τον οργανισμό μας. Αυτή η ενδογενής γήρανση επιφέρει κυρίως αλλαγές στο δέρμα των περιοχών που προστατεύονται από το φως.
 
Κύριος μηχανισμός της ενδογενούς γήρανσης είναι η γλυκοζυλίωση των ιστών.
 

2. ΓΛΥΚΟΖΥΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΙΣΤΩΝ

 

2.1 Τι είναι η γλυκοζυλίωση των ιστών;

 

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην προσπάθεια εξάλειψης της γήρανσης σήμερα είναι η μελέτη της γλυκοζυλίωσης. Είναι ένας νέος όρος για τους περισσότερους από εμάς, ενώ για τους πιο ενημερωμένους είναι μια κατάσταση που αφορά τους διαβητικούς. Δεν είναι έτσι όμως.
 
Η ιατρική έρευνα απέδειξε ότι η γλυκοζυλίωση μας αφορά όλους. Σύμφωνα με το British journal of Dermatology, το 50% της γήρανσης οφείλεται στη γλυκοζυλίωση.
 
Η γλυκοζυλίωση είναι μια φυσιολογική διαδικασία, που συμβαίνει στον οργανισμό μας, κατά την οποία η ζάχαρη του αίματος (γλυκόζη) προσκολλάται στις πρωτεΐνες του οργανισμού (αιμοσφαιρίνη, κολλαγόνο κ.ά.). Οι πρωτεΐνες αυτές τροποποιούνται, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται νέα επιβλαβή μόρια, τα AGEs (Προχωρημένα Προϊόντα Γλυκοζυλίωσης).
 

2.2 Ποια είναι η δράση των AGEs;

 

Τα AGEs έχουν βλαβερές συνέπειες στο δέρμα, καθώς μετατρέπουν το κολλαγόνο και την ελαστίνη σε άκαμπτα και εύθραυστα μόρια: τα  “καραμελώνουν”, όπως πολύ παραστατικά λένε οι Άγγλοι.
Το κολλαγόνο είναι μια απλή πρωτεΐνη, βασικό δομικό συστατικό του οργανισμού, που ισοδυναμεί με το ¼ των συνολικών πρωτεϊνών του σώματός μας. Είναι υπεύθυνο για τη σφριγηλότητα και την ελαστικότητα του δέρματός μας, καθώς και για τη διατήρηση της σωστής υγρασίας του. Υπάρχουν 3 τύποι κολλαγόνου: Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Ο τύπος ΙΙΙ είναι ο ισχυρότερος, αντίθετα ο τύπος Ι ο πιο αδύναμος. Τα AGEs μετατρέπουν τον τύπο ΙΙΙ του κολλαγόνου, που είναι σταθερότερος, στον ασταθέστερο τύπο Ι.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι κατά τη διαδικασία γλυκοζυλίωσης τα AGEs παράγουν ελεύθερες ρίζες (οξείδωση) και αδρανοποιούν τα φυσικά αντιοξειδωτικά ένζυμα, κάνοντάς μας ευπαθέστερους. Ως αποτέλεσμα, μειώνουν τη φυσική μας άμυνα απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία προκαλώντας φωτογήρανση. Τέλος, αλλοιώνουν το DNA των κυττάρων τροποποιώντας τις κυτταρικές λειτουργίες.

 

2.3 Ποιες οι συνέπειες της γλυκοζυλίωσης για τον οργανισμό και ειδικότερα για το δέρμα; Η γλυκοζυλίωση προκαλεί πρόωρη γήρανση στον οργανισμό. Ειδικότερα για το δέρμα, χάνεται η ελαστικότητά του και χαλαρώνει, εμφανίζονται ρυτίδες και υπερχρωματικές κηλίδες από τον ήλιο.

 

2.4 Ποιοι παράγοντες προκαλούν τη γλυκοζυλίωση;Η κατανάλωση ζάχαρης αλλά και γενικότερα υδατανθράκων ταχείας καύσης (όπως αυτοί που λαμβάνουμε από την κατανάλωση γλυκών, λευκού ψωμιού και ζυμαρικών) πέραν του 10% περίπου του συνόλου των ημερησίως προσλαμβανόμενων υδατανθράκων, δημιουργεί τη δυνατότητα πρόσληψης και ενσωμάτωσης του γλυκογόνου (σακχάρου) από τις πρωτεΐνες του οργανισμού. Στην περίπτωσή μας, από το κολλαγόνο.
Γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίζουμε τη διατροφή τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών, ώστε να μην υπερβαίνουμε το ποσοστό αυτό, καθώς η διαδικασία της γλυκοζυλίωσης ξεκινά από την ημέρα της γέννησής μας.

 

2.5 Η γλυκοζυλίωση ξεκινά από τη γέννησή μας. Πότε όμως εμφανίζονται οι πρώτες συνέπειες στο δέρμα;Παρ’ ότι η γλυκοζυλίωση είναι μια διαδικασία που ξεκινά από τη γέννησή μας, οι πρώτες συνέπειες στο δέρμα εμφανίζονται ολοκληρώνοντας την τρίτη δεκαετία της ζωής μας.

 

2.6 Είναι αναστρέψιμη η διαδικασία της γλυκοζυλίωσης;Η γλυκοζυλίωση είναι μια αλληλουχία βιοχημικών αλλαγών. Όταν καταφέρουμε να παρέμβουμε σε ενδιάμεσα στάδια, πριν τη δημιουργία των AGEs, -που είναι το τελικό στάδιο-, είναι απολύτως αντιστρεπτή. Εάν δεν παρέμβουμε πριν τη δημιουργία των AGEs, αυτά με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύονται και ο οργανισμός δεν μπορεί να τα απομακρύνει. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος της πρόληψης.

 

2.7 Υπάρχει τρόπος να την προλάβουμε ή να την επιβραδύνουμε; Η γλυκοζυλίωση προλαμβάνεται μέσω της μειωμένης λήψης ζάχαρης στο 10% του συνόλου των ημερησίως προσλαμβανόμενων υδατανθράκων, με λήψη 1mg βιταμίνης Β1 – Β6 ημερησίως, με  κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών, τροφών που εμποδίζουν την προσκόλληση του γλυκογόνου (ζάχαρης) στις πρωτεΐνες του οργανισμού μας.
Και φυσικά, με τη χρήση καλλυντικών προϊόντων που εμποδίζουν τη γλυκοζυλιωτική διαδικασία (καρνοσίνη) και με αντι-οξειδωτικές ιδιότητες Βιταμίνης C, E (Pycnogenol).

 

2.8 Η επιστήμη μας παρέχει σήμερα ουσίες που μπορούν να βοηθήσουν; H Καρνοσίνη είναι φυσικό συστατικό του οργανισμού μας, που υπάρχει στους μύες και στον εγκέφαλο και έχει αντι-γλυκοζυλιωτικές ιδιότητες. Αντιδρά με τα σάκχαρα -πριν αυτά προσκολληθούν στις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης- και δημιουργεί γλυκοζυλιωμένη καρνοσίνη, η οποία δεν είναι τοξική και μπορεί να αποβληθεί εύκολα από τον οργανισμό. Έτσι, μειώνει τη γλυκοζυλίωση των πρωτεϊνών, αφού γλυκοζυλιώνεται στη θέση τους.

Η Καρνοσίνη πέραν των αντι-γλυκοζυλιωτικών της ιδιοτήτων, είναι και ένα εξαιρετικό αντιοξειδωτικό, προσφέροντας έτσι διπλή βοήθεια και προστασία στο δέρμα, τόσο απέναντι στην “καραμελοποίηση” του κολλαγόνου, όσο και στη δέσμευση των ελεύθερων ριζών που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια  αυτής της διεργασίας.
 

3. ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΟΞΕΙΔΩΣΗ

 

3.1 Τι είναι η εξωγενής γήρανση;

Η εξωγενής γήρανση αρχίζει και αυτή περίπου στην ίδια ηλικία με τη γλυκοζυλίωση και οφείλεται στη φθορά που μας προκαλούν όσα μας περιβάλλουν.
 
Ο σοβαρότερος εξωγενής παράγοντας γήρανσης είναι η έκθεση στον ήλιο. Άλλοι παράγοντες είναι το κάπνισμα, οι επαναλαμβανόμενες εκφράσεις του προσώπου, το βάρος καθώς και η θέση που παίρνουμε όταν κοιμόμαστε. Κύριος μηχανισμός της εξωγενούς γήρανσης είναι η κυτταρική οξείδωση.
 
3.2 Τι είναι η κυτταρική οξείδωση και τι την προκαλεί;

Κυτταρική οξείδωση θεωρούμε την κυτταρική προσβολή από τις ελεύθερες ρίζες, ασταθείς χημικές ενώσεις που τους λείπει ένα ηλεκτρόνιο. Οι ελεύθερες ρίζες αναζητούν το χαμένο ηλεκτρόνιο στον περιβάλλοντα χώρο των κυττάρων και εάν αυτή η διαδικασία αναζήτησης δεν καλυφθεί, περνούν στο χώρο του γενετικού υλικού δημιουργώντας σοβαρές βλάβες.
 
Οι ελεύθερες ρίζες είναι δραστικά μόρια με πολλαπλούς μηχανισμούς δράσης πάνω σε βασικά βιομόρια, όπως τα λιπίδια της βασικής μεμβράνης, οι πρωτεΐνες και το DNA. Παράγονται από εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες. Η παραγωγή τους βασίζεται στην ιδιότητα που έχει το οξυγόνο να αποσπά ένα ηλεκτρόνιο για να ολοκληρώσει το χημικό του τύπο, αφήνοντας τις χημικές ενώσεις αποδυναμωμένες και ασταθείς να ψάχνουν να το αντικαταστήσουν. Ο οργανισμός όμως έχει μηχανισμούς άμυνας έναντι αυτών των διαδικασιών.
 
3.3 Ποιες οι συνέπειες της οξείδωσης για τον οργανισμό και ειδικότερα για το δέρμα;

Οι συνέπειες της οξείδωσης για όλο τον οργανισμό, και ειδικότερα για το δέρμα, είναι τεράστιας σημασίας. Μειώνονται οι αντοχές του απέναντι στο χρόνο. Το DNA κάθε κυττάρου έχει καταγραμμένο τον τρόπο λειτουργίας του για να είναι υγιές. Όταν τροποποιείτε λόγω της οξείδωσης, αλλάζει τις αναπαραγωγικές και τις αμυντικές του δυνατότητες.
 
Έτσι, το δέρμα γίνεται πιο ευαίσθητο απέναντι στο ηλιακό φως και στην περιβαλλοντική μόλυνση με αποτέλεσμα να εμφανίζονται: ρυτίδες, πλαδαρότητα, ηλιακές φακίδες καθώς και προκαρκινικές και καρκινικές βλάβες του δέρματος.
 
3.4 Ποιοι παράγοντες  αυξάνουν το οξειδωτικό στρες;

Όπως γνωρίζουμε, η διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ ελεύθερων ριζών και των αντιοξειδωτικών αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού, προκαλεί το λεγόμενο οξειδωτικό στρες.
 
Η υπερέκθεση στους οξειδωτικούς παράγοντες, ενδογενείς και εξωγενείς, όπως το στρες, η κακή διατροφή, η υπερκατανάλωση αλκοόλ, η υπερέκθεση στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, το κάπνισμα, η μόλυνση, η μη σωστή περιποίηση του δέρματος, ασφαλώς είναι επαρκείς λόγοι για να “νικηθούν” οι αμυντικοί μηχανισμοί μας.
 
3.5 Τι είναι τα αντι-οξειδωτικά;

Πρόκειται για ουσίες που προσφέρουν το ηλεκτρόνιο που αναζητείται από τις ελεύθερες ρίζες κι έτσι διασώζονται τα κύτταρά μας. Ο οργανισμός οφείλει να διατηρεί ισορροπία μεταξύ ελεύθερων ριζών και αντιοξειδωτικών. Εάν υπάρξει διαταραχή, και υπερτερήσουν οι ελεύθερες ρίζες, αρχίζει η οξειδωτική τους επίθεση στα κύτταρά μας, το ονομαζόμενο οξειδωτικό στρες.
Πρέπει λοιπόν να φροντίζουμε σε καθημερινή βάση τη ρύθμιση μιας υγιεινής διατροφής. Λήψη αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων, αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής πρόσληψης αλκοόλ, διακοπή της αλόγιστης έκθεσης στον ήλιο και τέλος, χρήση αντιηλιακών και αντιοξειδωτικών καλλυντικών ουσιών.

 

3.6 Μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτή τη διαδικασία;

Μια πολύ καλή λύση για το δέρμα είναι και η καθημερινή χρήση Βιταμίνης E και C. Πηγές βιταμίνης E είναι τα αμύγδαλα, τα φουντούκια, τα φιστίκια, τα σπαράγγια, το αβοκάντο, οι ελιές, το σπανάκι και άλλα πράσινα λαχανικά. Η Βιταμίνη C, από την άλλη, είναι υδροδιαλυτή, αντιοξειδωτική ουσία που δρα ως συνενζυματικός παράγων σε πολλές ενζυμικές αντιδράσεις. Διατηρεί τη δομική ακεραιότητα των κολλαγόνων ινών. Τη βρίσκουμε στα εσπεριδοειδή αλλά και σε άλλα φρούτα και λαχανικά όπως πιπεριές και ακτινίδια.
Υψηλότερη περιεκτικότητα βιταμίνης C υπάρχει στην επιδερμίδα και όχι στο χόριο, λόγω της υδατοδιαλυτότητάς της. Έχει παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία μείωση των επιπέδων της βιταμίνης C, λόγω της χρησιμότητάς της στην αντιστροφή της οξειδωτικής δραστηριότητας των υπεριωδών ακτίνων. Θεωρείται ότι υψηλές καθημερινές δόσεις βιταμίνης C προστατεύουν το δέρμα από το χρόνο και τη φωτογήρανση.
Επιπλέον, βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων του μεταβολισμού, διατηρεί το μυϊκό τόνο και την υγεία του δέρματος και υποστηρίζει την ανοσολογική και νευρική λειτουργία.
Τέλος, προάγει τον κυτταρικό αναδιπλασιασμό.
 
3.7 Η επιστήμη μας παρέχει σήμερα ουσίες που μπορούν να βοηθήσουν;Η πιο σημαντική από όλες είναι η Πυκνογενόλη (Pycnogenol) που είναι απόσταγμα του φλοιού του γαλλικού πεύκου Pinus Pinaster, ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό, και σύμφωνα με έρευνες, ισχυρότερο των Βιταμινών E και C. Ενισχύει το ενδογενές αντιοξειδωτικό ενζυμικό σύστημα και είναι φωτοπροστατευτικό.

 

 

4. ΠΡΟΛΗΨΗ

 

4.1 Πότε πρέπει να ξεκινήσει η πρόληψη των δύο αυτών μηχανισμών γήρανσης;

Η ηλικία για την πρόληψη της πρόωρης γήρανσης είναι από όταν γεννιόμαστε. Τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών μας καθώς και τις συνήθειες τήρησης κανόνων υγιεινής και πρόληψης της καταστροφής του δέρματος, τις δημιουργούμε εμείς. Συνιστούμε λοιπόν τη χρήση αντηλιακών από την ηλικία των 6 μηνών, χρήση αντιοξειδωτικών από την εφηβεία και χρήση αντιγλυκοζυλιωτικών από την ηλικία των 30 -εποχή που προλαβαίνουμε την αντιστροφή της δημιουργίας των AGEs σε πιο πρώιμα στάδια.

 

4.2 Το δέρμα μιας γυναίκας που ξεκινά νωρίς την πρόληψη, πόσα χρόνια μπορεί να κερδίσει;

Σήμερα οι δυνατότητες είναι τόσο μεγάλες που κάθε γυναίκα που περιποιείται σωστά τον εαυτό της μπορεί να μην έχει ηλικία. Κάθε γυναίκα που τηρεί τους κανόνες περιποίησης του δέρματός της και σεβασμού των δυνατοτήτων του οργανισμού της γενικότερα, μπορεί πολύ εύκολα να δείχνει από 10 έως 20 χρόνια νεότερη.

Ομιλήτρια: Μαρία Καρδάση
Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Αντιγήρανσης