Πριν μερικά χρόνια είχα γνωρίσει μια κοπέλα που στο λαιμό της φορούσε πάντα μια χρυσή αλυσίδα, από όπου κρεμόταν μια πλακέτα που είχε χαραγμένα (κι από τις δύο πλευρές), όλες τις ουσίες που δεν έπρεπε να της χορηγηθούν -για να ενημερωθούν όσοι προσφερθούν να βοηθήσουν στην περίπτωση που κάποιο αλλεργικό σοκ ή ένα ατύχημα την άφηνε αναίσθητη. Είχε μάθει να αρνείται ευγενικά ένα κομμάτι τούρτα από την εποχή που πήγαινε ακόμα σε παιδικά πάρτι.
Ο οργανισμός της -όπως συμβαίνει και με εκατομμύρια άλλους αλλεργικούς– για κάποιο ανεξήγητο λόγο, αντιμετωπίζει αυτές τις ουσίες σαν «εισβολέα» και αντιδρά με έντονα συμπτώματα. Στην περίπτωσή της, μια μόνο μπουκιά από ένα τέτοιο «αμαρτωλό» πιάτο θα είχε τρομαχτικές συνέπειες, θα έθετε σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια της τη ζωή.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η δυσκολία του οργανισμού μας να «αντιμετωπίσει» μια τροφή είναι πιο αθόρυβη και ίσως περισσότερο ύπουλη. Τότε μιλάμε για «τροφική δυσανεξία», της οποίας τα συμπτώματα εμφανίζονται αρκετές ώρες ή και μέρες μετά τη λήψη της ουσίας και συχνά είναι τέτοια που δεν μας κάνουν να «ενοχοποιήσουμε» κάτι που φάγαμε. Θα σκεφτόσασταν ποτέ, για παράδειγμα, ότι για την αδυναμία που νιώθετε τις τελευταίες μέρες δεν φταίνε οι υπερωρίες στο γραφείο αλλά η κρέπα που απολαύσατε μετά το σινεμά το βράδυ του Σαββάτου; Ή ότι για τους συχνούς πονοκεφάλους ευθύνεται η πιπεριά που τόσο λατρεύετε και βάζετε πάντα στις σαλάτες σας;
Οι πραγματικοί ένοχοι
Ακόμα κι αν οι ενοχλήσεις που νιώθουμε είναι ελαφριάς μορφής, δεν παύουν ωστόσο να δυσκολεύουν τη ζωή και να χαλούν την διάθεσή μας. Πονοκέφαλοι, ημικρανίες, αϋπνία, βουητό στ’ αφτιά, ταχυκαρδίες, παχυσαρκία, πρήξιμο στα άκρα, ακόμα και κακή διάθεση, αίσθημα φόβου, επιθετικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης.
Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, μπορεί όλα αυτά να προκαλούνται επειδή έχουμε συνηθίσει να περιλαμβάνουμε στην διατροφή μας ουσίες που δεν έχουμε ιδέα ότι μας πειράζουν. Στην εποχή μας συναντάμε όλο και περισσότερους ανθρώπους που έχουν διαπιστώσει μια δυσανεξία σε κάποιες τροφές.
«Πράγματι, πρόκειται για μια ασθένεια της εποχής», μας επιβεβαιώνει ο Αρχιμ. Δανιήλ Σάπικας, M.D. Γενικός γιατρός «αφού τα τελευταία χρόνια έχουμε παραμελήσει τελείως τον οργανισμό μας.
Οι άνθρωποι σήμερα κινούνται ελάχιστα και δεν έχουν καμία “φιλοσοφία” διατροφής, τρώνε δηλαδή ανεξέλεγκτα, οτιδήποτε, κυρίως επεξεργασμένα προϊόντα, χωρίς να αναρωτιούνται εάν αυτό τους κάνει καλό ή όχι. Το σώμα μας αντιδρά σ’ αυτή την απερισκεψία με το να γίνεται όλο και λιγότερο ανεκτικό σε διάφορες τροφές». Ποια είναι όμως η διαδικασία από τη στιγμή που τρώμε κάτι «ένοχο» μέχρι να διαπιστώσουμε την ενόχληση;»
«Για να διαπιστώσουμε ποια είναι η συμπεριφορά του σώματός μας απέναντι σε μία ουσία, ελέγχουμε τα λευκά αιμοσφαίρια, τους φορείς της άμυνας του οργανισμού», μας λέει ο Αρχιμ. Δ. Σάπικας. «Η κατανάλωση των δυσανεκτικών τροφίμων μπορεί να προκαλέσει μια άμεση πτώση του αριθμού των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Παρατηρήθηκε επίσης ότι με την επαφή τους με κάποιες τροφές, τα λευκά αιμοσφαίρια συρρικνώνονται, διογκώνονται ή σπάνε. Έτσι κινητοποιούν το αμυντικό σύστημα και απελευθερώνονται τα ένζυμα που, υπό κανονικές συνθήκες, είναι υπεύθυνα για να καταστρέφουν τα μικρόβια ή οτιδήποτε θεωρηθεί ως εισβολέας.
Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι τροφές αυτές αντιμετωπίζονται από το σώμα μας σαν να ήταν εχθρικές, κι από τον διαρκή “πόλεμο” μαζί τους, το ανοσοποιητικό κουράζεται, η βιοχημεία του οργανισμού διαταράσσεται και εμφανίζονται τα συμπτώματα».
Τι μπορούμε να κάνουμε
Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα να κάνετε κάποιες εξετάσεις που μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακαλύψετε τις τροφές στις οποίες ο οργανισμός σας αντιδρά άσχημα και -το σημαντικότερο- να βρείτε τον τρόπο να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα χωρίς να ακολουθήσετε μια αυστηρή δίαιτα ή να πρέπει να ξεχάσετε για πάντα τα αγαπημένα σας πιάτα. Ο ειδικευμένος γιατρός θα πάρει δείγμα από το αίμα σας και θα το στείλει για ανάλυση σε κέντρο μοριακής βιολογίας του εξωτερικού.
Από την ανάλυση θα εντοπιστούν όχι μόνο οι ουσίες στις οποίες έχετε δυσανεξία, αλλά και ο βαθμός της αντίδρασης του οργανισμού σας στις ουσίες αυτές -δηλαδή πόσο πολύ σας πειράζει κάθε τρόφιμο. Στη συνέχεια, ο γιατρός θα σας δώσει ένα πρόγραμμα διατροφής το οποίο θα πρέπει να ακολουθήσετε για μερικές εβδομάδες, αποφεύγοντας εντελώς στην αρχή τις «ένοχες» τροφές τις οποίες σιγά σιγά θα εντάσσετε ξανά στην διατροφή σας.
«Με τον τρόπο αυτό ο οργανισμός μας “ξεχνάει” ότι δεν μπορεί να ανεχτεί κάποιες ουσίες και όταν τις εισάγουμε ξανά στο διαιτολόγιό μας, ο μεταβολισμός θα έχει πια ρυθμιστεί και τα συμπτώματα δεν θα εμφανιστούν ξανά», λέει ο Αρχιμ. Δ. Σάπικας. Αν μάλιστα ένα από τα συμπτώματα της δυσανεξίας είναι η παχυσαρκία, με τον τρόπο αυτό μπορείτε να χάσετε τέσσερα κιλά μέσα σε ένα μήνα.»
Αρχ. Δρ. Οικογενειακός – Γενικός Ιατρός